فعالیت ورزشی باید بخش جداییناپذیر رشد و تکامل کودکان و نوجوانان باشد.در اوایل زندگی،به ویژه دوران طفولیت و کودکی،فعالیت ورزشی نقش مهمی در توسعهی فیزیکی،روانی و ذهنی کودک ایفا میکند.
فعالیت ورزشی برای حفظ سلامتی افراد جوان شامل پیشگیری از افزایش وزن و چاقی،توسعهی سلامتی اسکلتی،افزایش عملکرد قلبی و ریوی و سلامتی روانی بهتر آنهاست.برنامهی ایدهآل برای همه نوجوانان،میتواند تثبیت و پایهگذاری تمرینات ورزشی سالم طی دوران نوجوانی و پیگیری حضور منظم در فعالیتهای بدنی دوران بزرگسالی باشد.
برخلاف این باور که بیماریهایی نظیر چاقی،بیماری قلبی-عروقی،دیابت نوع 2 و استئوپروزیس (پوکی استخوان) عمدتا به عنوان معضلات سلامتی بزرگسالان شناخته میشوند،همگی ریشه در سالهای کودکی دارند.فعالیت ورزشی کافی،همراه با برنامهی غذایی مناسب،انتخابهای کمهزینهتری را برای پیشگیری و مدیریت بیماریهای طولانیمدت در افراد نوجوان ارائه می کند.
فعالیت بدنی و پیشگیری از چاقی در خردسالان
فعالیت بدنی عمدتا به عنوان ضرورتی برای رشد و تکامل طبیعی کودکان و نوجوانان شناخته می شود.شرکت در فعالیت بدنی منظم،در کاهش خطر ابتلا به چاقی،بیماری قلبی و عروقی،فشار خون،دیابت نوع 2 مؤثر است. تعجبآور نیست که فعالیتهای بدنی طولانیمدت،به عنوان بهترین گزینه برای سلامتی جامعه توصیف شده است؛به ویژه در گذر از کودکی به بزرگسالی که با چاقی شدیدتر در میان بزرگسالان همراه است.
درست است كه همهي کودکان موفق به حضور در مسابقات حرفهاي ورزشي نمیشوند، اما فراموش نكنيد كه مهمترين دليل براي پرداختن به ورزش كودكان پيروز شدن در مسابقات نيست بلكه اهميت آن به اين دليل است كه موجب تضمين سلامتی، ايمني در برابر بيماريها، تناسب اندام و جلوگیری از چاقی کودکان میشود
به کودک خود کمک کنید تا ورزش مناسب خود را چه در مدرسه، چه در کلاسهای ورزشی و چه به صورت انفرادی در منزل پیدا کند. در واقع اگر میخواهید کودکتان در تمام مراحل زندگیاش از سلامتی و تناسب اندام برخوردار باشد، باید از همین حالا دست به کار شوید. با تشویق و حمایت شما کودک به ورزشهای خاصی علاقمند خواهد شد. اما حتماً در نظر داشته باشید که کودکتان باید فعالیتهای ورزشی متناسب با سن و سطح مهارت خود را انتخاب کند. اکنون قصد داریم شما را با فعالیتهای ورزشی متناسب با سنین مختلف آشنا کنیم.
کودکان 2 تا 5 سال
کودکان نوپا و پیش دبستانی در ابتدا شروع به یادگیری بسیاری از حرکات ورزشی پایهای میکنند اما مشارکت در ورزشهای سازمان یافته هنوز برای آنها زود است. برای این دسته از کودکان بازیها و حرکات بدون ساختار مناسب خواهد بود. فعالیتهای ورزشی مناسب کودکان 2 تا 5 ساله عبارتند از:
1.دویدن 2.بالا رفتن از سراشیبی 3. غلت زدن 4.بازی با یک توپ سبک وزن 5. دوچرخه و یا سه چرخه سواری 6.آب بازی
کودکان 6 تا 7 سال
هر چه کودکان بزرگتر میشوند میزان هماهنگی و توجه آنها نیز بیشتر شده و به تدریج با مفهوم کار گروهی آشنا میشوند. در سنین 6 تا 7 سال کودکان قادر خواهند بود از الگوها و دستورالعملها پیروی کنند. بنابراین ورزشهای سازمان یافته میتواند گزینه خوبی برای آنها باشد. ورزشهای مناسب برای این سنین عبارتند از: 1.فوتبال 2.بیسبال 3.ژیمناستیک 4.شنا 5.تنیس 6.گلف 7.دو و میدانی
کودکان 8سال به بالا
از سن 8 سالگی به بعد اکثر ورزشها حتی ورزشهایی مانند واترپولو، کشتی و ورزشهای رزمی نيز میتواند برای کودک مناسب باشد؛ البته در صورتی که از لباس و تجهیزات حفاظت کنندهی مناسب این ورزشها استفاده شود و تمرینهای قدرتی تحت نظارت دقیق مربیان مجرب صورت گیرد.
اما در پایان باید گفت تنها روش حفظ سلامتی و تناسب اندام در کودکان ورزشهای سازمان یافته نیست. اگر کودک شما به هیچ ورزش خاصی تمایل نشان نمیدهد، میتوانید فعالیتهای فیزیکی دیگر را جایگزین ورزشهای سازمان یافته کنید. به طور مثال میتوانید چند روز در هفته به همراه کودک خود به دوچرخه سواری یا پیاده روی بروید و یا در تعطیلات پایان هفته به همراه خانواده به کوه بروید.
نویسنده : خانم شهین مرادی کارشناس سلامت کودکان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اهواز
منبع : سایت سلامت کودک (اداره سلامت کودکان وزارت بهداشت درمان وآموزش پزشکی)
هدایت اله گل مهدی / روابط عمومی مرکز بهداشت استان خوزستان