بلندگوهاي رسانه جمعي حقوق نداشته زنان ما را به رخ ديگران مي كشند!

گفتگو از سارا ممبینی:  هر وقت به راهروی اساتید گروه زیست شناسی دانشکده ی علوم دانشگاه شهید چمران اهواز  قدم می گذارم، نمی توانم بدون عرض ادب  به خانم دکترمهناز کسمتی  آنجا را ترک کنم . حضورش در اتاقش و در کلاس های درس و دانشکده برایم پر از خاطره است . خاطره هایی لبریز از آرامش و راستی و امنیت است .خاطره هایی پر از شکوه علمی و معنوی و اخلاقی یک زن .

دکتر مهناز کسمتی از سال 68 به عضویت  هيئت علمي دانشگاه چمران اهواز در آمد.و تا کنون  در امر آموزش و پژوهش مشغول فعالیت است  . وی عضو اولین دوره ی شوراهای اسلامی شهر اهواز بود و در این دوران براي اولين بار در تاريخ ایران پس از انقلاب ،به عنوان اولین  نيروي زن  به عنوان معاون دانشجويي دانشگاه ،انتخاب شد . امری که پس از آن  علی رغم وجود بانوان فرهیخته و مقتدر علمی و اجرایی ، از سوی مدیریت های دانشگاه مورد بی مهری واقع شد .دکتر مهناز کسمتی همچنین تنها موزه علم و طبيعت دانشگاه را طي چندین سال كار و تلاش مداوم راه اندازي کرد و راه اندازی این مجموعه ی زیبا ، ارزشمند و دیدنی را مرهون حمایت های معنوی   رياست  وقت دانشگاه آقای دكتر مسعود صفايي مقدم می داند .موزه ی علم و طبیعت دانشگاه  شهید چمران اهواز در حال حاضر روزانه پذيراي صدها دانشجو و دانش آموز از سراسر استان خوزستان مي باشد. 

من خود را از بچه هاي انقلاب مي دانم. امام رحمه الله عليه در آموزه هاي انقلابي خود به ما آموخت كه سياست جداي از ديانت نيست. بديهي است ديدگاه و رويكرد سياسي مطابق با باورهاي ديني در هر شخصي شكل مي گيرد و متناسب با آن فعاليت مي کند اما چيزي كه من را مي آزارد اينست كه شاهد تكرار تاريخ كه همانا نشانه گرفتن اعتقادات ديني مردم از سوي سياسیان در لباس زور و زر و تزوير مي باشم. سياست علم اداره امور جامعه و بر محور عدل است و بايد بر مبناي صداقت و درستي باشد تا مردم در سايه عدالت با آرامش زندگي كنند. من فعاليت سياسي را در حدي مي پسندم كه باعث ارتقا و تعالي جامعه و در جهت اشاعه عدل در جامعه باشد.

احساس بنده به عنوان فردي كه روزانه با دهها جوان سروكار دارد و در فضاي علمي دانشگاه با افراد مختلف با تحصيلات بالا در تماس مي باشد اينست كه جناب دكتر روحاني علي رغم كارشكني هاي متعددي كه برايش ايجاد مي كنند هنرمندانه توانسته است فضاي سياسي بسيار مناسب تر و گفتمان لطيف تري را ايجاد نمايد. من اعتقاد دارم فضاي جامعه بسيار تحت تاثير گفتار و كردارمديران جامعه است. در دولت قبل، فضاي جامعه بخاطر نطق هاي متعدد خالي از ادبيات وزين  دچار نوعي عصبيت و خشونت بود همه جا دعوا بود در ورزش و فوتبال، در كابينه دولت هر روز وزيري بركنار و ديگري مي آمد چندين ماه برخي وزارت خانه ها وزير نداشتند و موارد زياد ديگري كه همه بياد داريم و جناب دكتر روحاني هوشمندانه و هنرمندانه با رفتارهاي موقر و صحبت هاي وزين توانستند از همان ابتدا بر اين فضا فايق بيايند و من معتقدم يكي از دلايل انتخاب ايشان از سوي مردم همين ادبيات همراه با منطق و اعتدال ايشان بوده است. در اين فضاي سياسي رغبت مردم براي مشاركت توسعه بيشتري مي يابد و مردم نقش بيشتري براي خود احساس مي كنند البته اين را بگويم كه شايد سالها طول بكشد تا فضاي نامطلوب قبل  از ذهن مردم زدوده شود.   

 

جايگاه كنوني زنان در سياست بسيار كم رنگ و محدود به زمانهاي راي گيري است . زنان نيمي از جامعه هستند و حق دارند به نسبت جمعيتشان در امري كه مربوط به كل جامعه است سهيم و موثر باشند. اگراكنون اينچنين نيست حق بزرگي از زنان ضايع شده است كه مديران جامعه بايد پاسخگو باشند. اوضاع زنان افغانستان از اين نظر بسيار بهتر از ماست و اين در حالي است كه بلندگوهاي رسانه جمعي حقوق نداشته زنان ما را به رخ ديگران مي كشد.  برخي بانوان ما تحت تاثير اين تبليغات قرار گرفته و حتي در مجلس نقش موثري از زنان مشاهده نمي شود. سالهاست كه موضوعات مربوط به زنان در مجلس مطرح مي شود ولي بسياري از آنها لاينحل باقي مانده اند. بديهي است هيچ مردي از منظر مرد بودن نمي تواند حقوق حقه زنان را استيفا نمايد و اين باوربايد  در زنان بوجود بيايد كه  فقط حضور موثر آنان در عرصه سياست و مديريت جامعه و نقش آفريني قوي است كه مي تواند دستيابي به محالات را امكانپذير سازد.   

من فكر مي كنم اينگونه افراد زن را يك موجود تك بعدي و فقط به عنوان يك موجود ظريف و احساسي همراه با جاذبه هاي جنسي مي بينند و جز از اين منظر از او انتظار ديگري ندارند. متاسفانه بخش كوچكي از زنان ما بخاطراين انتظارها كه به انحا مختلف و بشكل هاي گوناگون در جامعه مطرح مي شود خود را در اين نقش هاي محدود مي پسندند و با رنگ ولعاب هاي نا شايست در جامعه ظاهر مي شوند. بعضا متوجه نقشهاي ارزشمند ديگر خود نيستند. زن از ديدگاه ديني و شريعت مانند مرد يك انسان مكلف و مسئول است و همانند مرد نيز بايد با تلاش همه جانبه مراحل رشد و كمال را در همه ابعاد و متناسب با توانمنديهايش طي كند و در برابر خالقش پاسخگو باشد. اينكه از يك بعد به زن نگاه كنيم نه تنها توهين به او و ذات خلقت باريتعالي است بلكه جفا به جامعه است. به عقيده من نگاه سنتي و متحجرانه به زن به همان نسبت به هويت او آسيب مي رساند كه نگاه  تبليغاتي مدرن امروز. دو نوع زنده بگوري است يكي به شيوه سنتي و يكي مدرن. وجود هر دو نگاه در هر جامعه اي زن را از مسير طبيعي خودش خارج مي كند بد نيست به معضلات بد حجابي و تمسك به جراحي هاي متعدد زيبايي كه در جامعه ما و حتي در خانواده هاي سنتي رواج دارد اندكي توجه كنيم و فكر نكنيم كه اين موضوع فقط حاصل تبليغات غربي است.  اينها حاصل انتظارات نا معقول نظام فكري است  كه مرد را جنس برتر، قيم و مالك  زن و  زنان را كهتر و مملوك مي انگارند به همين خاطر مي كوشد به زنان القا نمايد كه وظيفه تو فقط جلب رضاي مالكت است و لاغير لذا نتيجه اين ديدگاه سد نمودن حضور اين موجود در مديريت بالاي جامعه است. 

بهر حال اگر اين اعتقاد وجود دارد كه نقش زن در خانه بي بديل است و فضاي خانواده  را آرامتر، لطيف تر و محبت آميزتر مي كند و نبود او مي تواند خسرانهايي را در كانون خانواده ايجاد نمايد، پس جامعه كه خانه بزرگتري است فقدان  زن، به عنوان فردي كه مي تواند در ايجاد آرامش، تلطيف فضاي جامعه و رفع خشونت نقش آفريني كند، مي تواند زيانهاي زيادي ايجاد نمايد. البته من اعتقاد دارم اين بخشي كوچكي از نقش زن است. 

 صحبت ايشان كاملا درست است  آنچه كه بنده از آموزه هاي ديني  ودر تجربه آموخته ام اينست كه زن مكمل مرد است نه ملك او، مرد فقط در كنار زن آرام مي گيرد و زن نيز. مرد بدون زن به كمال واقعي نمي رسد همچنانكه زن نمي رسد. پس جنس اول ودومي در كار نيست هر جنس بدون ديگري ناقص است و هر جنس رفع كننده نيازهاي ديگري است. اينكه پس از سالها مشابه كلمات امام رحمه الله عليه را مي شنويم جاي بسي خرسندي است. متاسفانه جايگاه زنان در دولت قبل بسيار تنزل كرد. لوايحي به مجلس فرستاده شد كه جايگاه زنان را نه تنها در جامعه كه در خانه متزلزل كرد. فضاي محدودي ايجاد شد كه دختران ما حق نداشتند حتي رشته هاي مورد علاقه شان مانند حقوق را بخوانند،  ملاك ورود به دانشگاه جنسيت بود نه هوش و ذكاوت. بهر حال بايد از اين فرصت طلايي حسن استفاده را بكنيم و خود زنان بايد با حضور پر رنگتر در عرصه هاي مختلف سياسي و اجتماعي  نقش آفريني بيشتري داشته باشند.

   

 من فكر مي كنم زن روشنفكر ايراني چندين برابر زنان ساير جوامع تلاش مي كند تا تاثير گذاري لازم را در حوزه هاي مختلف فرهنگي، اجتماعي و .... داشته باشد اما موانع و سدهايي باعث مي شود نمود كافي نداشته باشد لذا اغلب سرخورده از بي مهري هايي است كه در جامعه بسته و مرد سالارما با آن روبرو است. بهر حال براي فائق آمدن بر اين مشكل بايد ديدگاه ها را با گامهاي مداوم و سازمان يافته عوض نمود.   

من شخصا دوست داشتم خانم ليلا حاتمي به عنوان زن مسلمان حدود اسلامي را بيشتر رعايت مي كردند اما اينطور نشد. سوال اينجاست آيا ايشان به عمد اينكار را كردند و يا سهوا، آيا ايشان نمايندگي زنان ايران را داشتند و يا به عنوان يك هنرمند سينما شركت داشتند؟ پاسخ به اين سوالها هيچ چيزي را عوض نمي كند اتفاقي افتاده است و مشكلاتي كه همواره  پس از ان بوجود مي ايد. بايد اين موضوع از منظر اجتماعي  مورد توجه بيشتري قرار گيرد.  

ببينيد ما هميشه چشممان را بر روي يكسري واقعيات كه در جامعه مان وجود دارد مي بنديم و جامعه را فاقد تكثر از نظر باورهاي ديني و اعتقادي مي بينيم  وقتي اتفاقي مشابه اين موضوع رخ ميدهد موج  بد و بيراه و ناسزا راه مي افتد.  چند روز بعد با عذر خواهي و و گاهي بگير و ببند موضوع فروكش مي كند و مجددا چيز جديد ديگري مشابه ان اتفاق مي افتد. برخي فكر ميكنند با اين روش مي توانيم جامعه را اصلاح كنيم.

بايد بدانيم جامعه ما متشكل از طيف وسيعي از اعتقادات و باورهاي ديني و غير ديني است كه همه تحت نام مردم ايران در كشور ايران زندگي مي كنند. نبايد فكر كنيم كه همه ملزم به رعايت واجبات و مستحبات دين هستند و بايد باشند و در هر جاي دنيا اينگونه باشند و اگر اينگونه نباشد مهدورالدم هستند. ليلا حاتمي كه مدعي نمايندگي زن مسلمان و مومن نيست كه انتظار داشته باشيم همانجور كه دوست داريم عمل كند. كم نيستند افرادي كه در اين نظام ادعاي دين و ديانت مي كنند و خلاف هاي بيشتر از اينها از آنها سر مي زند و بارها مسكوت مانده اند. نوع برخورد  با موضوعات اينچنيني از نظر فقهي و اجتماعي بيشتر بايد مورد بررسي قرار گيرد تا ضمن برخوردهاي سنجيده تر و موثر تر،  حضور در عرصه هاي بين المللي دچار خدشه نشود. 

فضاي سياسي پس از آمدن جناب دكتر روحاني بهتر شده است ولي فاصله زيادي با درجه مطلوب دارد. هشت سال فضاي بسته در دانشگاه رمق دانشجويان را گرفته است بايد تلاش بسيار نمود تا فضاي مناسب تري ايجاد شود.

من به شدت اعتقاد دارم شرايط اجتماعي كنوني مي طلبد كه يك بازخواني از موقعيت زن امروز داشته باشيم. بي توجهي به حقوق زناني كه بيش از 60 درصد كرسي هاي دانشگاه را پر نموده اند و بخاطر اين حضور وسيع بسياري از پژوهش هاي بنيادي و كاربردي به دست آنها در حال انجام است، همچنين قابليت هاي خود را در مراكز آموزشي و درماني به منصه ظهور رسانده و اين مراكز را بخوبي اداره مي كنند مي تواند يك بحران هويتي و روحي براي آنها ايجاد نمايد.

شايد مي دانيد كه آمارهاي موثق نشان از رشد روز افزون اعتياد و بيماري افسردگي در بين خانمهاي ايراني بويژه درشهرهاي بزرگ دارد. نتيجه آن افزايش آمارهاي طلاق و فرزندان حاصل از طلاق است كه به عنوان يك چالش بزرگ اجتماعي روبروي جامعه قرار دارد. آيا هيچوقت به ذهن تصميم گيرندگان جامعه خطور نكرده است كه چرا اينچنين است. ما ادعاهاي زيادي را از رسانه هاي عمومي مي شنويم كه شرايط زنان ما نسبت به جوامع ديگر بهتر است ولي واقعيت چيز ديگري است. اكنون كار مناسب براي يك زن تحصيل كرده وجود ندارد زيرا اكثر مراكز دولتي و نيمه دولتي مردان را جذب مي كنند. در صورت عدم ازدواج تا كي مي تواند سربار پدر و مادرش باشد. تازه زن امروز با تحصيلات بالا معمولا كفو خود را نمي يابد تا در كنار او آرام بگيرد يا مجبور است شرايط تحميلي و نا مناسبي را براي ازدواج برگزيند و يا قيد ازدواج را بزند لذا يك نوع  سرخوردگي به دختران و زنان دست داده و براي دلمشغولي خود ممكن است به اعمالي نامتعارف دست زنند.

ضمنا هيچ تضميني  براي تامين مالي و بيمه براي زنان خانه دار ما در اين شرايط اقتصادي از سوي همسر وجود ندارد اگر بنا به هر دليلي از همسرش جدا شد آواره مي شود. موارد زيادي  براي مطرح كردن وجود دارد. بايد بطور جدي آسيب شناسي زن و خانواده  در دستور كار قرار دهيم.  بايد بطور واقعي نيمه جامعه را كه خدا ي متعال تواناييهاي بسيار عديده و منحصر بفردي  در او قرار داده است ببينيم و دريابيم و او را از حاشيه به متن بياوريم. 

من هم از شما به  دلیل حساسیت در امور زنان سپاسگزارم و از سایت شوشان هم به خاطر تلاش در ایجاد فضای  گفتمانی تشکر می کنم .