قبل از پرداختن به این موضوع که چه امکاناتی برای دستیابی به توسعه پایدار شهری در اهواز لازم است ، بهتر است بدانیم توسعه پایدار شهری ،توسعه ای است که به تمامی ابعاد اجتماعی ، اقتصادی و محیطی یک شهر می پردازد و در آن رفاه و کیفیت زیست اجتماعی ، اقتصادی و محیطی برای همگان فراهم می شود.

در توسعه پایدار شهری ، شهر از جنبه های مختلف دارای رشد متعادل و موزون است ومهمترین شاخص های آن را میتوان برخورداری از الگوهای نوین معماری و شهرسازی، ایجاد و توسعه زیر ساختهای حمل و نقل عمومی در راستای ساماندهی ترافیک شهری ، نوسازی بافت فرسوده ، توانمندسازی سکونتگاه های غیر رسمی و حاشیه نشینی ، ارتقای خدمات شهری ، استقرار شهر الکترونیک ، فرهنگ شهروندی و صیانت از حقوق شهروندی دانست.

بنابراین نتایج حاصل از توسعه پایدار شهری میتواند هویت ، سرزندگی ، دسترسی ، تنوع تامین خدمات و امنیت ، در نظر گرفتن ملاحظات اقتصادی ، زیست محیطی ، کالبدی و اجتماعی باشد.

شهر اهواز نیز برای رسیدن به توسعه پایدار نیازمند برخورداری از امکاناتی است که مهمترین آنها را با توضیحاتی مختصر بر می شماریم :

۱ . مشارکت شهروندی : امروزه مشارکت شهروندی به عنوان یکی از مهمترین ملزومات دستیابی به توسعه پایدار شهری محسوب می شود.در شهر اهواز با توجه به ترکیب قومیتی متنوع می توان با هم افزایی سرمایه های اجتماعی و توسعه محلی و بهره گیری از تمامی ظرفیتهای فردی و گروهی، مهمترین شرط بنیادین برای تحقق توسعه پایدار را محقق ساخت.

۲ . تدوین و اجرای طرح جامع توسعه شهری : وجود طرح جامع و استراتژیک توسعه شهری باعث می شود که ابتدا چشم انداز آینده شهر و جهت حرکت توسعه شهری مشخص باشد ، سپس جایگاه بازیگران مختلف عرصه توسعه ، نحوه مشارکت و همکاری آنان و منابع مربوطه شفاف شده باشد و در نهایت بدانیم در کجا قرار گرفته ایم و ازچه مسیری می خواهیم به کجا برویم.

مدیریت یکپارچه شهری : با آنکه تحقق مدیریت یکپارچه شهری قدری دشوار به نظر می رسد اما برای دستیابی به توسعه پایدار شهری از ضروری ترین نیازها و امکانات به شمار می آید. جلوگیری از موازی کاری و هم افزایی امکانات و منابع در بخشهای مختلف و ارائه خدمات بهتر و سریع تر به شهروندان ، نتایج حاصل از به کارگیری مدیریت واحد شهری است.

ارتقا کمی و کیفی خدمات شهری : توسعه و ارتقا کمی و کیفی خدمات شهری از طریق گسترش بازارچه های محلی و میادین میوه و تره بار ، پارکها و فضای سبز ، مراکز بهداشتی عمومی شهری ، مراکز آتش نشانی و خدمات ایمنی ، مراکز بازیافت مواد زائد جامد ، ساماندهی صنوف و مشاغل آلاینده شهری و انطباق آنها با نیازهای فعلی و آتی شهر و شهروندان ، برای رسیدن به توسعه پایدار شهری اهواز ضروری به نظر می رسد.

۵ . توسعه زیر ساختهای حمل و نقل عمومی و ساماندهی ترافیک شهری : یکی از مهمترین ملزومات شهر اهواز برای رسیدن به توسعه پایدار ایجاد و توسعه زیر ساختهای حمل و نقل عمومی است. نوسازی و افزایش ناوگان حمل و نقل عمومی ، تسریع در پروژه احداث قطار شهری و کنترل ترافیک در کنار احداث زیر گذرها و روگذر ها ، تقاطع های غیر همسطح و اصلاح هندسی معابر و خیابانها نقش بسیار مهمی را در توسعه پایدار اهواز ایفا میکنند.

یکپارچگی بخشی به ساختار بصری محیط و منظر شهری : از اساسی ترین شرایط دستیابی به یک شهر توسعه یافته برخورداری از منظر شهری با هنر یکپارچگی بخشیدن بصری و ساختاری به مجموعه ساختمان ها ، خیابانها و عناصر موجود در آنها و فضاهایی است که محیط شهری را میسازد و با وجود این خلا در شهر اهواز ، نیاز به تلاشی مضاعف برای تحقق این امکان احساس می شود.

مشارکت بخش خصوصی در توسعه شهری : اهواز ، شهری با پتانسیل های بالقوه فراوان است که با ایجاد فضایی مناسب می توان سرمایه گذاران داخلی و خارجی را به سرمایه گذاری در بخشهای مختلف آن تشویق نمود. همچنین می توان با استفاده از ابزارهای موجود جذب سرمایه مانند فروش اوراق مشارکت ، منابع مالی لازم جهت انجام پروژه های کلان شهری را از سرمایه های مردمی تامین کرد و زمینه مشارکت های مردمی را در مدیریت شهر تقویت نمود.

۸ . استقرار شهر الکترونیک : پیاده سازی طرح شهر الکترونیکی مزایای اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی بیشماری را بدنبال خواهد داشت و از ارکان یک شهر با توسعه پایدار به شمار می رود. مهمترین مزایای اقتصادی آنرا می توان به کاهش هزینه های ترددشهری ، صرفه جویی در مصرف سوخت و تسهیل انجام امور اقتصادی به دلیل ۲۴ ساعته بودن ارائه خدمات دانست. اطلاع رسانی سریع ، انتشار نشریات الکترونیکی برای شهروندان ، آموزش مجازی و افزایش آگاهی های عمومی را می توان از مهمترین اثرات فرهنگی استقرار شهر الکترونیکی دانست.

توانمند سازی سکونتگاه های غیر رسمی و حاشیه نشینی : یکی از مهمترین عواملی که میتواند موجب به تاخیر افتادن توسعه پایدار یک شهر شود ، حاشیه نشینی و اسکان غیر رسمی در آن شهر است که اهواز نیز از این قاعده مستثنی نیست. شهر اهواز با داشتن ۱۷ منطقه حاشیه ای که جمعیتی بالغ بر ۴۳۰۰۰۰ نفر را در خود گنجانده است ، برای رسیدن به توسعه پایدار باید با بهره گیری از ظرفیت ها و بسیج همه امکانات در دستگاه ها و سازمان ها به توانمند سازی اسکان غیر رسمی که مهمترین نتایج حاصل از آن بهبود زیر ساختهای فیزیکی ، ارتقای دسترسی به خدمات و بهداشت فردی و محیطی مناسب ، پیگیری و ساماندهی معظلات و مشکلات ، آموزش ، اشتغالزایی و جلب مشارکت مردمی در توسعه محلی حاشیه شهر میباشد ، بپردازد.

نوسازی بافت فرسوده : علاوه بر معظل حاشیه نشینی ، متاسفانه شهر اهواز با داشتن بیش از ۱۳۰۰ هکتار بافت فرسوده و قرار گرفتن بخش عمده ای از آن در مرکز شهر ،برای دستیابی به توسعه پایدار مانع بزرگی پیش رو دارد که با ید با تدبیر مسولان و ارائه مشوق های لازم ، زمینه مشارکت گسترده مردمی را برای نوسازی و بهسازی بافت های فرسوده شهری فراهم ساخت.

البته مواردی که به آنها اشاره شده ، همه آن چیزی نیست که یک شهر برای دستیابی به توسعه پایدار به آن نیاز دارد بلکه ضروری ترین آنها در فراهم شدن بسترهای تحقق چنین آرمانی به شمار می آید. امید آن می رود که با بهره گیری از همه ظرفیتها و استعدادهای پیدا و پنهان اهواز ، شاهد شکوفا شدن جوانه های شهری مدرن و توسعه یافته با شیم و با فراهم ساختن رفاه و کیفیت زیست اجتماعی ، اقتصادی و محیطی برای همگان ، درحفظ سرمایه های انسانی ، اجتماعی و اقتصادی این شهر بکوشیم.

برچسب ها: توسعه پایدار شهری ، نیما حاجی پور ، اهواز ، فرهنگ شهروندی ، ترافیک شهری ، حمل و نقل عمومی