ما از دو سال قبل دغدغه خاطر و تعلق خاطر به زاگرس را داشته ایم و براساس آن صحبت که ما بر روی کلید واژه وحدت تاکید داشتیم بدنبال یک همگرایی در منطقه زاگرس بودیم، هدف این بود که همگرایی را به هم افزایی و هم افزایی را به توسعه تبدیل کنیم. برای اینکه این امر تحقق یابد ما یک سری از باورها، فصل های مشترک را شناسایی کردیم و این تنها چیزی بود که ما را به نیل اهداف خود امیدوار می کرد.
اشاره:موسسه فرهنگی و اجتماعی جمحور (جوانان مصمم حامی وحدت و رشد) توسط جمعی از جوانان جنوب که مصمم و معتقد به وحدت و رشد و تعالی هستند با بهره مندی از آیین دین مبین اسلام و التزام عملی به احکام و شعائر و ارزش های دینی و بهره جویی از قانون اساسی نظام مقدس جمهوری اسلامی برای رسیدن به جامعه آرمانی و ایجاد بستر و رفاه بیشتر تحت عنوان موسسه جمحور جهت مشارکت در حوزه های فرهنگی ، اجتماعی بویژه در استان های جنوبی از جمله خوزستان و مناطق زاگرس نشین تشکیل گردیده است.
مهدی ویسی پور یکی از اعضای هیات موسس این سازمان مردم نهاد است. او در سال های اخیر یکی از پرکارترین جوانان فعال اجتماعی و سیاسی در خوزستان و زاگرس بوده است که نخستین گام فعالیت های او با تشکیل موسسه فرهنگی، اجتماعی جوانان زاگرس موجی را ایجاد کرد که در امتداد آن براساس باورهایی که به مفاهیم انسانی، همدلی، مشارکت و حقوق شهروندی و شایسته سالاری به جای قوم سالاری دارد تلاش می کند این مفاهیم را در موسسه جمحور به منصه ظهور برساند.
او متولد 1359 و دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مدیریت اجرایی دانشگاه علوم و تحقیقات خوزستان است. از سوابق فرهنگی و اجتماعی مهدی ویسی پور می توان به عضو کارگروه دانشگاهیان اداره مشاورین جوان در مجمع تشخیص مصلحت نظام، مسئول روابط عمومی موسسه موقوفه مکتب القرآن ثار الله(مدیریت شعبه استان خوزستان) مسئول کمیته مرکزی دانشجویان دفتر ارتباطات مردمی معنا(مجمع عالی نخبگان ایران)، دبیر هیات موسس انجمن پیشگامان عمران و توسعه خوزستان- شوشتر، نماینده روزنامه ملت ما در دانشگاههای استان خوزستان ، عضو باشگاه پژوهشگران جوان و مشاور سازمان زیبا سازی شهرداری اهواز اشاره کرد.
در این گفتگو ضمن بررسی اهداف موسسه فرهنگی و اجتماعی جمحور بادغدغه ها و باورهای فرهنگی و اجتماعی این جوان فعال و پرانرژی خوزستانی آشناتر می شویم. وی مفهوم وحدت، کنار هم زندگی کردن فارق از هر تفکر و سلیقه و نژاد و مشارکت نخبگان در توسعه را از سرمایه های معنوی می داند و معتقد است که با کمک آن می توان منطقه جنوب را در مسیر حرکت به سوی رشد و توسعه قرارداد. متن گفت و گو با مهندس مهدی ویسی پور در ذیل آمده است:
فعالیت های اجتماعی و فرهنگی شما در جنوب کشور نخست با سازماندهی تشکل جوانان زاگرس شکل گرفت ولی پس از مدتی اقدام به تاسیس موسسه فرهنگی و اجتماعی جمحور کردید. چه انگیزه و اهدافی شمار را در مسیر حرکت برمبنای اندیشه ی جمحور قرار داد؟
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، در منطقه ی خوزستان فعالیت اجتماعی ، فرهنگی و سیاسی جدی برمبنای علمی و سازمان یافته تاکنون صورت نگرفته است اگر هم بوده حرکتی کوتاه مدت، جرقه ای بود که برمبنای سیکل نادرست آن و نتیجه بخش نبودن صورت گرفته است و ماحصل آن بود که ما در حوزه های مختلف دراستان کمبودهایی داشته باشیم، این کمبودها را ما از لحاظ علمی، آموزشی، فرهنگی و اجتماعی و سیاسی خلاصه وار مرور می کنیم. بطور مثال : در بحث علمی و آموزشی رتبه ی 32 را در کشور به خود اختصاص دادیم که این مسئله هیچ گونه تناسبی میان سرمایه های معنوی و واقعیت کنونی استان ما ندارد و هیچ ذهنی نمی تواند آن را بپذیرد. چون ما وامدار این هستیم که می گوییم از نظر علمی نخستین دانشگاه باستان به عنوان جندی شاپور در اهواز و خوزستان تاسیس شد.
این همان سرمایه معنوی ما است و وضعیت کنونی که همان رتبه ی 32 نهاد آموزشی استان ما داراست. در بحث فرهنگ نیز نتوانستیم در مسیر درست حرکت کنیم و آن اهدافی که برای خودمان ترسیم کردیم نتوانستیم بدست آوریم. در حوزه ی سیاسی هم در دولت و قدرت سهم و جایگاهی نداریم. حال اگر دلایل این نوسانات را بررسی کنیم بخشی برمی گردد به ما، نخست اینکه اعتماد به نفس جمعی نداریم، مایوس و ناامید هستیم از اینکه بخواهیم به پرسش های کلیدی پاسخ دهیم و با پاسخ های ناامیدکننده مواجه می شویم.بنابراین نیاز به اعتماد جمعی داریم،نوعی خود باختی را می پذیریم و سرنوشت خویش را به عقب رفتن می دانیم با یاس صحبت نکنیم و تردید در پیروزی به خودمان راه ندهیم البته دچار خوشبینی هم نشویم این است که در گام نخست باید خودمان را دست کم نگیریم و فرهنگ کارتیمی و دست جمعی را در اولویت قرار دهیم زیرا با کار تیمی و دسته جمعی به رشد و بالندگی می رسیم.پرونده فرد گرایی را ببندیم وبا رویکرد به سازمان های مردم نهاد یا همان NGOها حرکت کنیم، مسئولان را در برابر مردم پاسخ گو کنیم در واقع هدف و رسالت اصلی این موسسه این است که بتواند پل ارتباطی میان حاشیه و متن باشد. این موسسه برعکس دیگرجریان ها یک آینده نگری و چشم انداز را ترسیم کرده است. به هر قیمتی نمی خواهد زندگی کند بلکه می خواهد زندگی کند تا قیمتی شود.
یکی از اهداف اساسی موسسه فرهنگی و اجتماعی جمحور پیگیری اصل 9 قانون اساسی که یکی از مولفه های آن «وحدت» است و نگاه و شعار کلی گروه این است، می خواهیم در کنار همدیگر زندگی کنیم فارغ از هرگونه جریان و جناحی و سیاه و سفید و بحث قومیتی که اینها نوسانات هستند و باعث فرصت سوزی در استان خوزستان شده است. هدف فرهنگ سازی در متن است. همشهریان و دوستان که در حاشیه هستند قبل از انتخابات آن ها را می شناسیم، گوش آن ها پر است از شعارهای پوپولیستی و عوام فریبی و مسکن های موقت، هدف اصلی گروه این است، رای مردم که به کالای تجاری تبدیل شده است را جلوگیری کند چون مردم حاشیه تاثیر مثبت انتخابات های صورت گرفته را در زندگی خودشان لمس نکرده اند و به همین شعار بسنده کرده اند(ندادن نقد به نسیه». در مورد آرمانهای بزرگ باید دانست که مطرح شدن این ارمان ها در یک گفتمان عیب نیست . تنها اگر آرمان های بزرگ از شعار به شعور و از تخیل به ادراک تبدیل نشوندبی فایده خواهد بود.
یکی از اهداف موسسه را فرهنگ سازی در متن عنوان کرده اید الان در شمال خوزستان به تعبیری باید گفت کمربندی از حاشیه نشینی و توسعه نیافتگی قابل مشاهده است و شما در اهداف تشکل جوانان زاگرس این میزان توسعه نیافتگی را دنبال کرده اید.آیا این هدف در برنامه های موسسه فرهنگی و اجتماعی جمحور لحاظ شده است؟
بحث زاگرس را باز کردید. ما از دو سال قبل دغدغه خاطر و تعلق خاطر به زاگرس را داشته ایم و براساس آن صحبت که ما بر روی کلید واژه وحدت تاکید داشتیم بدنبال یک همگرایی در منطقه زاگرس بودیم، هدف این بود که همگرایی را به هم افزایی و هم افزایی را به توسعه تبدیل کنیم. برای اینکه این امر تحقق یابد ما یک سری از باورها، فصل های مشترک را شناسایی کردیم و این تنها چیزی بود که ما را به نیل اهداف خود امیدوار می کرد.
صادقانه بحث را دنبال کنیم. انسان های زاگرس نشین کمترین میزان شاخص توسعه را به خود اختصاص داده اند، بالاترین آمار بیکاری، بیشترین آمار جمعیتی جوان در کشور که این ها نشات گرفته از کمترین میزان شاخص توسعه است که یک مثلث را بر ما تحمیل کرده که زیاد خوشایند نیست. مثلاً آمار ایدز، بیماری هپاتیت و اعتیاد که ناخواسته بر ما تحمیل شده است ما اگر بخواهیم به موضوع مثبت بیاندیشیم و روی دیگر قضیه را ببینیم قدیمی ترین و پرافتخارترین تمدن ها در خوزستان و زاگرس پدید آمده اند، در یکی از خوش آب و هواترین اقلیم های جهان نفس می کشیم، نقش و هویت چندهزار ساله تاریخی در تحولات ایران و دفاع از کیان کشور در برابر هجوم بیگانه، انقلاب مشروطه و هشت سال دفاع مقدس دستاورد این هویت است. ضریب هوش بالا، شجاعت، صداقت خصوصیات ذاتی مردم زاگرس است که همیشه پیرو فرزندان پیامبر و وامدار حریم ولایت بوده اند و نگاه به درون داشته اند. این جای پرسش است که با همه این مزایا و خوبی ها چرا عقب افتاده ایم؟
ما باید به دنبال گمشده بگردیم معمای گمشده ما چیست؟ گمشده ما نخبگان ما هستند که به حاشیه رفته اند. البته یک بحث بر می گردد. به همان چرخه ی تکراری من و ما که یکبار نخواستیم کمترین میزان شاخص توسعه را از ضمیر ناخوداگاه به خوداگاه انتقال دهیم و این گونه است که شکاف عمیق میان سرمایه معنوی و وضعیت کنونی ما اتفاق افتاده است. ما سالیان سال است که بدنبال پاسخ به همین چرا هستیم ولی یکبار نخواستیم به چگونگی بپردازیم. چون این چرا بود که ما را در بدترین شرایط اجتماعی قرار داد. علت اینکه نخبگان ما به حاشیه رفتند این است که در هر مقایسه ای ، مقایسه خود را توام با شکست می بینند و حسرت این که چاه نفت زیر پای اوست ولی همزمان یک ساختمان شهر و مترو چند دهه طول می کشد تا ساخته شود این همان مقایسه توام با شکست است که مهمترین تاوان آن شکسته شدن هویت فرهنگی و مرگ تدریجی مهاجرت و کوچ است. و هر کس هویتش را خدشه دار ببیند کمترین انگیزه ای برای حرکت در جهت رشد جامعه اش خواهد داشت هر روز بدتر از دیروز می شود.حال چه باید کرد؟
چرا مباحث و اهداف زاگرس در موسسه جمحور دنبال شد؟
اهواز مرکز گردهمایی و تنوع اقوام مختلف استان است ولی اسم را کلی انتخاب کردیم.جمحور به معنای جوانان،مصمم،حامی، وحدت و رشد است به این خاطر که تا وحدت ایجاد نشود رشد هم صورت نمی گیرد هدف این است از کلیه قومیت ها کنار هم باشیم، نیاز اصلی جامعه امروز تعامل است و پیش شرط های اساسی تعامل گفت و گوی سازنده، نقدیر پذیری،مشورت محوری، آستانه صبرو توجه به خرد جمعی برای رسیدن به تحلیل واحد و تحلیل واحد این است که همه بسیج شویم تا منطقه جنوب و زاگرس در مسیر توسعه قرار گیرد چون فرصت سوزی زیادی شده است و همین پراکندگی گویشی، جغرافیایی زاگرس در موسسه جمحور به فرصتی تبدیل خواهد شد.ما دست مان را دراز می کنیم جهت تعامل و هم اندیشی به سوی نخبگان همه جریان ها و اقوام استانها.
تحلیل و ارزیابی موسسه جمحور از ظرفیت نیروی استانی خوزستان در فرایند توسعه چگونه است؟
یکی از محورترین موضوعاتی که این موسسه مد نظر دارد حمایت از منابع انسانی مستعد استانی است و معتقدیم که بخش بی نظیر منابع و سرمایه های عظیم انسانی خوزستان در سطح ملی و فراملی هستند که همواره حفظ حرمت آنان بر نسل های استان لازم است و چنین باور استانی است که باور متعالی در گستره ملی به فرزندان خوزستان را به ارمغان آود.در خصوص نیروهای درون استانی بر این باوریم که می بایست وحدت و همدلی همه جانبه وجود داشته باشد تا زمینه رشد و توسعه فراگیر شامل خوزستان بشود و از طرف دیگر از هر گونه روش هایی که زمینه اختلاف در درون استان را در پی خواهد داشت خود داری نماییم و این نماهنگ های ناهمگنی که نسبت به بعضی از انتصابات شنیده می شود و تصویر قوم گرایی از آن رخ می نماید را به صلاح استان نمی دانیم و هرگونه انتصابی بر اساس معیارهای شایسته سالاری و جوان گرایی در استان را به فال نیک می گیریم و اینکه دیگران با تغییر ساختار سازمانی به دنبال چه اهدافی هستند مد نظر نمی باشدآنچه اهمیت دارد بهره گیری از ظرفیت های توانمند منابع انسانی خوزستان از هر قوم و ایل که هستند مورد حمایت می باشد و هیچگاه از یاد نخواهیم برد که در انتخابات گذشته همه اقوام قدرشناس خوزستانی از جمله خانواده و عشیره شمخانی بدون تعصبات قومی و قبیله ای با اندیشه همگرایی به فرزند زاگرس دکتر محسن رضایی یکپارچه رای دادند و تصویری درخشان از همدلی و پاسداشت سرمایه های معنوی خویش را نمایش دادند و امروز خوزستان با همدلی و توانمندسازی همه نیروهای خود می تواند به رشد و شکوفایی دست یابد. آری برای نیک اندیشان علامه شیخ شوشتری ، دکتر محسن رضایی، دریابان شمخانی، رشیدها، علم الهدی ها، قیصرامین پورها و هزاران گنج عظیم انسانی دیگر فراقومی و متعلق به کل خوزستان و ایران اسلامی می باشند. پاسداری از چنین باوری وظیفه همه ماست.
مدتی پیش در یکی از نشریات استان مقاله ایی از شما تحت عنوان واکاوی میزان توسعه یافتگی خوزستان منتشر شد که حاوی نکاتی قابل بحث بود لطفاً درباره این مقاله پژوهشی توضیحات بیشتر ارائه دهید؟
از دیر باز خوزستان همچون مادری دلسوز برای کشور ایران ، مهربانی جانانه و نقش بسزایی در گسترش درآمد و توسعه ملی داشته است اما از طرفی دیگر عدم استفاده از ظرفیت های منطقه ای و ملی موجب زخم های ناخواسته ای بر پیکر نحیف این استان شده است و فضایی از کم امیدی چهره ای از استان را فرا گرفت.
از دهه ی هفتاد ضرورت بازتعریف مفهوم توسعه به منظور اصلاح این گفتمان دوچندان شد. توسعه اقتصادی فقط به تولید ناخالص داخلی محدود نمی شود. براساس آمار منتشر شده رسمی استان خوزستان با جمعیتی بالغ بر چهار میلیون و پانصد هزار نفر 03/6 جمعیت ایران را تشکیل می دهد. براساس ارزیابی 25 شاخص اقتصادی در استان های مختلف، استان خوزستان در بین استان های توسعه یافته قرار گرفته است. در خوزستان نابرابری فضایی منجر به نابرابری در فرصت ها و موانع اجتماعی می باشد. در این استان کاملاً مشهود است. برنامه ریزی و توسعه در پی منظم نمودن فضاهای شهری و روستایی از لحاظ دسترسی به امکانات و خدمات و توزیع مناسب کاربری های مختلف است. به عبارتی دیگر به منظور عدالت اجتماعی باید در جهت کاهش بیکاری، فقر در شهرهای توسعه نیافته گام برداشت.
یکی از شاخصه های توسعه اقتصادی تولید ناخالص داخلی است. براساس آمار تهران 34 درصد تولید ناخالص داخلی بدون نفت را داراست و بعد اصفهان و خراسان رضوی ولی خوزستان باتوجه به منابع طبیعی و موقعیت ژئواکونومیک و استراتژیک سهم کمی از تولید ناخالص داخلی دارد. خوزستان اگرچه جزء استان های توسعه یافته است اما آمارها نشان می دهد توسعه پایدار نیست. زیرا هر توسعه که جامع نباشد و از الگوی سیستمی پیروی نکند نمی تواند پایدار باشد و این سیستم دچار عدم تعادل می شود. بنابراین به منظور بهبود شرایط فوق باید میزان سرمایه گذاری در بخش های اقتصادی و گردشگری در این استان افزایش یابد همچنین رشد بی تناسب بخش های خدمات باید اصلاح شود و سیاست گذاری های مناسب در جهت رفع موانع در روستاها و شهرهای با جمعیت کم به عمل آید. آمارها نشان می دهد که بیکاری در جمعیت 15 سال به بالا در استان خوزستان نسبت به میانگین کل کشور بالاست به همین جهت باید تلاش هایی در زمینه کاهش بیکاری و فقر انجام شود.
با توجه به تنوع قومیتی در استان خوزستان که می تواند بر مسائل امنیتی استان اثرگذار باشد ضرورت توزیع مناسب فرصت ها در بین اقوام گوناگون می تواند شاخصه های امنیتی را در این استان بالا ببرد و به نوبه خود باعث افزایش جذب سرمایه در این استان شود؛چراکه میان امنیت و سرمایه گذاری رابطه مثبتی وجود دارد و هرچه امنیت بیشتر باشد سرمایه گذاری بالاتری را شاهد خواهیم بود.
و در پایان ؟
ما در جامعه ای زندگی می کنیم که با بهره مندی به ظرفیت ها و اعتقادات دینی و ملی همواره باید سعی کنیم حرکت ها به سمت کمال و تکریم انسانیت باشد و از سکون و روش های منفعلانه فاصله بگیریم چون همیشه دو روش افراط و تفریط در بین افراد جامعه حلاوت و اصلاح واقعی را به کام مردم تلخ نموده و هنگامی که شاهد تندوری و تمامیت خواهی از سمت گروه های حداقلی بوده ایم هزینه های هنگفت وجبران ناپذیر مادی و معنوی به نظام و مردم تحمیل نموده اند. موسسه جمحور کمال و تکریم انسانی را محور حرکت خود قرار داده است.