مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت گفت: يكي از مهمترين علل فشارهاي رواني و استرسهاي رو به افزايش كه گريبانگير جوانان شده، عدم ازدواج به موقع آنان است بنابراين لازم است در اين زمينه تلاشهاي مؤثرتري صورت بگيرد.
دكتر اسماعیل مطلق در همايش ازدواج سالم كه امروز ( 16 ارديبهشت ماه) در دانشگاه جنديشاپور اهواز برگزار شد، اظهار كرد: پس از ابلاغ سياستهاي جمعيتي توسط مقام معظم رهبري، دو كارگروه در كشور تشكيل شد كه يكي از اين كارگروهها به رياست دكتر نوبخت و با هدف بررسي اقدامات لازم در برنامه پنجم توسعه در زمينه جمعيت و چالشهاي جمعيتي و همچنين ازدواج و طلاق و كارگروه دوم با رياست دكتر جهانگيري معاون اول رئيس جمهور ايجاد شد كه از سال 95 كه برنامه ششم توسعه آغاز ميشود اين موارد در جریان برنامه توسعه پيگيري و عملياتي خواهد شد.
وي با اشاره به بند اول سياستهاي ابلاغي جمعيتي افزود: طبق بررسيهايي كه جمعيتشناسان در دنيا انجام دادهاند و بر اساس نظر كارشناسي بهداشت جهاني، این که ميزان باروري كلي جامعه به زير 2.1 برسد، يك تهديد محسوب ميشود و همچنين از نظر كارشناسان سلامت اين امر يك تهديد سلامتي است.
مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت ادامه داد: در كشور ما نرخ باروري كلي 1.8 است، كه در برخي استانها مانند تهران 1.4، سيستان و بلوچستان و استان هرمزگان بالاي 2 و استان خوزستان كمتر از 2.1 اعلام شده است.
مطلق اظهار كرد: در رفع موانع ازدواج كه در بند دوم سياستهاي كلي جمعيتي به طور كامل به آن اشاره شده، يك بررسي از سوي دفتر سلامت جوانان وزارت بهداشت انجام شد. بر اساس اين بررسي در سال 93 از تمام زوجهايي كه براي آزمايش ازدواج آمده بودند، سؤال شد كه تمايل داريد چند فرزند داشته باشيد؟ نتيجه اين بررسي اين بود كه 2.3 درصد به طور ميانگين تمايل به داشتن تعداد بالاي دو فرزند بودهاند.
وي ادامه داد: در اينجا مسئوليت استانداران، روحانيون، بزرگان و خيرين بسيار سنگين است و لازم است در تمايل زوجيني با دو يا سه فرزند كه در آستانه طلاق هستند، مداخله جدي كنند. آمارها نشان ميدهد كه در كشور از 100 ازدواج 24 مورد منجر به طلاق ميشود. اين آمار در تهران از هر 100 ازدواج 44 مورد و در شميرانات از هر 100 ازدواج 60 مورد به طلاق ميانجامد. بنابراين اين موضوع يك چالش جدي پيش روي ما ايجاد كرده است.
مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت گفت: در كشور يك ميليون و 750 هزار بارداري در سال اتفاق ميافتد كه از اين تعداد يك ميليون و 530 هزار مورد منجر به فرزندآوري ميشود و حدود 220 هزار مورد از باروريها منجر به سقط جنين ميشود كه اين موضوع يكي از چالشهاي جدي پيش روي ازدواج بشمار ميرود و لازم است براي كاهش آمار سقط برنامهريزي لازم را انجام داد.
مطلق اظهار كرد: از يك ميليون و 530 هزار نوزادي كه متولد ميشود حدود 10 در هزار تولد در يك ماه اول زندگي و 15.1 در هزار در سن يكسالگي فوت ميكنند. كه براي كاهش اين آمارها نيز برنامههاي عملياتي مؤثري لازم است. همچنين 19.7 در صدهزار تولد زنده مرگ مادر را در پي داشته است.
وي ادامه داد: كاهش ازدواج از ديگر چالشهاي پيش روي اين امر است. به طور نمونه در بررسيهاي سال 85 تا 93 مشخص ميشود كه ميزان ازدواج در كشور در هر سال نسبت به سال گذشته آن كمتر شده و بر اساس آخرين آمارها ميزان ازدواج در سال 93 نسبت به سال 92 ، 40 تا 45 هزار مورد كمتر بوده است.
مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت عنوان كرد: سالانه 440 هزار فرصت فرزندآوري در كشور از دست ميرود كه از این میزان، 410 هزار فرصت در بحث زنان ازدواج نكرده، 10 هزار مورد بر اثر فوت همسر و 20 هزار مورد بر اثر طلاق است. 6 ميليون و 600 هزار زن 15 تا 49 ساله در كشور وجود دارد كه هنوز ازدواج نكرده اند. همچنين از چالشهاي مهمي كه در اين زمينه وجود دارد 80 درصد طلاقهاي صورت گرفته مربوط به افراد زير 30 سال است، همچنین 14.2 درصد در يك سال اول زندگي و 50 درصد در 5 سال اول زندگي اتفاق افتاده است.
مطلق در ادامه يكي ديگر از چالشهاي موجود پيش روي ازدواج را سن مادر هنگام بارداري عنوا كرد و گفت: از شاخصهاي مهم باروري، قدرت باروري است كه با افزايش سن مادر به ويژه بعد از 35 سال اين قدرت كاهش مييابد. بعد از 35 سالگي در خانمها بيماريهاي چون فشارخون و ديابت بروز ميكند.
وي افزود: از چالشهاي ديگر ميتوان به افزايش ميانگين زمان تولد اولين فرزند و ازدواج، افزايش قصد تكفرزندي و افزايش ميانگين بين تولد فرزند اول و فرزند دوم و همچنين فرزند دوم و فرزند اول اشاره كرد. همچنين تأثير آْسيبهاي اجتماعي بر ازدواج سالم و تداوم آن از جمله اعتياد و آلودگي به عفونتهاي منتقله مانند هپاتيت و ايذر نيز از ديگر چالشهاي كاهش ازدواج است.
مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت گفت: وزارت بهداشت براي رفع معضل كاهش ازدواج و ترويج ازدواج آسان ميان جوانان، رويكردها و پيشنهاداتي را ارائه كرده است كه از جمله اينها تهيه و تدوين محتواهاي آموزشي با تأكيد بر آموزش مهارتهاي زندگي و تدوين محتواهاي جديد بر اساس نياز نوجوانان و جوانان در راستاي خانواده و همسرگزيني، ارتقاي مشاورههاي هنگام ازدواج و پس از ازدواج با تأكيد بر مهارتهاي زندگي، تلاش دستگاههاي دخيل در امور فرهنگي در جهت كاهش طلاق و افزايش ازدواج، برنامهريزي براي كاهش متوسط سن ازدواج، تعهد دستگاههاي اجرايي كشور نسبت به تأمين مقدمات لازم براي ازدواج (اشتغال، مسكن و ...)، ايجاد و تقويت خدمات مشاوره پس از ازدواج با رويكرد حل مشكلات زوجين در ابتداي زندگي زناشويي و پس از آن در دستگاههاي مرتبط و همچنين تلاش دستگاههاي امور فرهنگي براي ضد ارزش دانستن طلاق در جامعه اشاره كرد.