عبدالرحیم سوارنژاد
با تعطيلي مدارس در تابستان يك فرصت ارزشمند و استراتژيك براي برنامه ريزان آموزش و پرورش ايجاد مي شود كه ديگرنهادها و سازمانها از چنين امتيازي بي بهره اند و مي توان دراين تعطيلات با تجزیه و تحلیل عملکرد سالانه ،ناکامیها و موفقیتها ،صعودها،ركودها و معدل گذر تحصيلي را در ارزیابی توام با آرامش و طمانينه با اهداف انطباق نمود و مورد سنجش قرار داد و وبا اين سنجش منطقي و مبتني بر متد علمي، مبناو شاخص هاي عملياتي همراه با قابليت نيروي انساني حوزه عملکردی را مورد بازخوانی قرار داد
دراین بازخوانی و محاسبه خود خواسته به مصداق (حاسبوا قبل ان تحاسبوا) و با يك پروسه هدفمند رشد و تعالی و ارتقا جایگاه علمي و اجرایی دستگاه تحت نظرهمراه با رضایت شغلی نیروی انسانی را فراهم آورد و با شناخت دقیق از نقاط ضعف و قوت ، آسیبها و نارسائیها و با تكيه بر منابع ،ظرفیت ،قابلیتهای درونی سیستم و توانمندي نيروي انساني و چالشها،برنامه های دراز مدت را تدوین نمود وبستر اجرا را به منظور تداوم حركت ريل گذاري كردو به روند سازماني سرعت بخشيد و همه عوامل را براي موفقيت بسيج نمود ،
حلقه مفقوده برنامه ريزان آموزشي مقوله او قات فراغت ، پيوستگيش با برنامه تحصيلي ،چگونگي گذران آن ، شناخت تاثير اين مقوله بر ارتقا كيفيت آموزشي است كه با نياز سنجي مخاطبين وكيفيت بخشي درون مدارس مي توان بدون استناد به رفتار شكلي و گزارشات صوري به ضرورت و بايستگي موضوع در تابستان بصورت عملياتي پي برد و جهت غناي آن شرايط را شناخت وبه راهكارهاي منطقي و كم هزينه دست يافت بازبيني رفتاري و روشمندانه در تعطيلات ضمن شتاب بخشيدن به سيستم با احاطه داشتن بر عناصر دروني، براي نيل به اهداف و تحول خواهي مجموعه اثربخش است زيرا ماحصل تلاش جمعي نتيجه اي موفقيت آميز براي ارتقا جايگاه آموزش و پرورش درميان جامعه مخاطب خواهد داشت و اعتماد عمومي ايجاد مي كند كه از بايسته هاي تعالي هر سازمان است .
متاسفانه برگزاري همايش رؤساي ادارات آموزش و پرورش سراسر كشور در تعطيلات تابستاني به دليل حضور نيروهاي جديد و آشنايي با برنامه هاي نوين موجب شدت پديده عزل و نصب در اين ايام مي شود گاها"براي حضور نفرات درعزل و نصبها نوعي شتابزدگي مشاهده مي شود كه در جمع بندي كلي به سود سيستم و ارتقا كار آيي منجر نمي شود.
از سوي ديگراين امر براي آناليز اقدامات و بررسي عوامل مؤثر فرصت تعطيلات را مي سوزاند و از مديران مي گيرد ، متاسفانه اين امر بجاي كشف راهكارهاي تعامل اجتماعي و خردجمعي، نگاهي تقابلي روبروي سيستم قرار مي دهد كه بخش زيادي از پتانسيل نيروي انساني بالاخص مديران در رفع اين معضل ناشيانه ساخته هزينه مي گردد ! در اين خصوص لازم است زمان و نحوه برگزاري اين سنت نادرست در وزارت آموزش و پرورش تغيير يابد و به نحوي عمل شود كه اين اوقات گران كه مي تواند گره بسياري از پيچيدگيهارا بگشايد اتلاف نگردند و هرز نروند و در خدمت سيستم قرار گيرند !
بايد صراحتا بهره برداري نادرست از ظرفيت تعطيلات تابستاني مدارس را يكي از دلايل عدم دستيابي به اهداف ترسيمي براي آموزش و پرورش و نارضايتي بدنه جامعه فرهنگيان برشمرد و مضافا" اينكه بي اعتنايي به اين مقوله و گسترش اين نگرش در حوزه ستادي و اجرايي كه به نوعي زمان استراحت پنداشته مي شود ومديران و كارشناسان از مرخصي هاي سالانه خويش در اين ايام استفاده مي كنند بروز تحميل سلايق مديران و روزمرگي در امور را همراه آورده است درصورتي كه بايد براي تجديد قواي معلمين و اميدواري در ادامه مسير معلم برنامه ارائه داد و به دليل تكرار بي تفاوتي حوزه ستادي در اين راستا عملا" سيستم را از نقطه نظرات محوري ترين عنصر سازماني يعني معلم محروم نموده است .
هنوز تاثير مثبت يا منفي تعطيلي پنج شنبه ها در هاله اي از ابهام است و مجريان از منظر علمي نتوانسته اند به جامعه مخاطب پاسخي اقناعي دهند! و برنامه اي مناسب براي اين امر طراحي و تدوين نمايند مضافا" اينكه عمده مديران خارج از مركز رويكرد تعطيلي پنج شنبه را به دليل عوامل جغرافيايي و شرايط آب و هوايي حوزه خدمت خود قبول نداشته و به اجبار مصوبه قانوني به اجراي آن تن داده و راهكاري براي بهبوداين مصوبه و تغييريا راهكار جايگزين به منظور بهره وري سيستم به دليل عبور به سرعت از تعطيلات ارائه نگرديده است !
مولود اين نگرش جبري چنين شد كه اكثر صاحب نظران متفقا" اذعان دارند دستگاه تعلیم و تربیت نتوانسته است به رسالت خود بدرستی عمل نماید و اين ناتواني موجب شده است از سوی مقام معظم رهبری بارها و مكرر تحول بنيادين در این دستگاه یک ضرورت مورد تاکید قرار بگيرد .
حاكميت عدم باور تحول گرایانه ،عدم روحیه شجاعانه ، نداشتن جسارت و ریسک پذیری در ارزيابي ، عدم بهره گيري از فرصتها و اولويت بندي نكردن موارد اجرايي بر سيستم موجود این مطالبه بحق و آگاهانه را محقق نخواهند ساخت وفقدان چنين معيارهاي ارزشي در سيستم موجب مي گردد تا مجريان با تكيه بر حفظ وضع موجود بدون لحاظ نمودن عنصر زمان به فعايت ادادمه دهند كه خروجي و محصول اين سيستم موجودي فقدان اميد و روحيه پرسشگري و پژوهش باشد و هزينه هاي هنگفت و جبران ناپذيربر جامعه و بر دوش ديگر نهادها تحميل نمايد و دغدغه هاي والدين را مضاعف سازد،.
ضرورت عدم غفلت از تابستان و تعطيلاتش در سيستم تعليم و تربيت بسيار بيش از آنچه هست احساس مي گردد و نبايد بر اين ضرورت ترديد داشت و به آساني بگذاريم از دست برود در اين ايام بايد مانند كشتي باشيدكه در درياي بزرگ حركت مي كند ابتدا بايد بزرگ بودن دريا را باور كنيد و كافيست بادبانها را بالا بكشيد و چون باد در جهت موافق در جريان است شما رادرمسير بسوي هدف هدايت خواهد كرد .