در سايت شبكه روستايي ايران(www.roostanet.ir) آخرين آمارهاي مربوط به آبادي هاي استان خوزستان كه مربوط به سال 90 شمسي مي باشد بطور خلاصه اينگونه بيان شده است كه كل آبادي هاي استان 4055 مورد است كه از اين تعداد 270 مورد آن داراي جمعيتي بالاي 1000 نفر مي باشند.در اين آبادي ها حدود 296 هزار خانوارد با جمعيتي حدود يك ميليون و سيصد هزار نفر سكونت دارند.از اين ميان حدود يك ميليون و صد هزار نفر از اين جمعيت بالاي شش سال داراي سواد يا در حال تحصيل مي باشند .امكانات آموزشي به تفكيك جداول ذكر گرديده است . نكته مورد بحث ما تعداد كتابخانه هاي فعال مي باشد كه در كل اين آبادي ها حدود 75 مورد قيد شده است يعني حدود 1.8 درصد روستاهاي استان خوزستان داراي كتابخانه فعال مي باشند.
تعداد آبادی های دارای سکنه برحسب جمعيت
5000نفر و بيشتر 2000-4999 نفر 1000-1999 نفر 500-999 نفر 250-499 نفر 100-249 نفر 50-99 نفر 25-49 نفر 1-24 نفر جمع
21 83 166 341 512 878 578 517 959 4055
جمعيت و خانوارهای ساکن در نقاط روستايی برحسب جنس و گروه های عمده سنی
زن مرد
65ساله و بيشتر 15 - 64 ساله 0 - 14 ساله کل 65ساله و بيشتر 15- 64 ساله 0 - 14 ساله کل جمعيت خانوار
25086 422826 192985 640897 28234 430057 202080 660371 1301268 296024
جمعیت 6 ساله و بيشتر، با سواد و در حال تحصيل نقاط روستايی شهرستان
جمعيت در حال تحصيل جمعيت با سواد جمعيت 6 ساله و بيشتر
زن مرد مرد و زن زن مرد مرد و زن زن مرد مرد و زن
128647 158850 287497 370877 457219 828096 556477 571794 1128271
تعداد آبادی های دارای سکنه برحسب امکانات آموزشی
مدرسه راهنمايی مختلط مدرسه راهنمايی دخترانه مدرسه راهنمايی پسرانه مدرسه راهنمایی شبانه روزی دخترانه مدرسه راهنمايی شبانه روزی پسرانه دبستان روستامهد
183 416 448 13 33 2382 425
هنرستان فنی و حرفه ای دخترانه هنرستان فنی و حرفه ای پسرانه دبيرستان کاردانش دخترانه دبيرستان کاردانش پسرانه دبيرستان نظری دخترانه دبيرستان نظری پسرانه دبيرستان شبانه روزی دخترانه دبيرستان شبانه روزی پسرانه
5 12 3 12 128 127 11 21
تعداد آبادی های دارای سکنه برحسب امکانات فرهنگی، ورزشی و مذهبی
خانه عالم امام جماعت راتب دارالقران مدرسه علميه اماکن مذهبی سايراديان سايراماکن مذهبی مسلمانان امامزاده مسجد سالن ورزشی زمين ورزشی کتابخانه عمومی بوستان روستايی
115 116 0 6 8 383 528 1372 56 395 75 69
با توجه به آمار ارائه شده حدود يك سوم جمعيت استان خوزستان در روستاها و آبادي ها سكني دارند و خوشبختانه در ميان آمار ذكر شده جمعيت داراي سواد و توان خواندن و نوشتن بالا مي باشد اما تعداد كتابخانه هاي دائر شده هيچ تناسبي با آمارهاي جمعيتي و محيطي ندارند.در ميان آبادي هاي ذكر شده امكانات بالقوه اي مانند مساجد،مدارس،خانه هاي عالم،بوستان هاي روستايي و ... ديگر امكانات وجود دارد كه مي توان با اندك تغييرات و تفاهم هاي بعمل آمده با دستگاههاي مربوطه بخشي از فيزيك آنها را تبديل به كتابخانه عمومي نمود و حفظ و نگهداري آنان را به اهالي روستا و آباديها سپرد. قابل ذكر است بعضي از خيرين و سازمان هاي مردم نهاد در تعدادي از روستاهاي كشور با اندك هزينه هايي تعدادي از اينگونه كتابخانه ها را راه اندازي نموده اند كه البته مورد پذيرش و استقابل اهالي قرار گرفته اند و اكنون بعنوان كانون هاي فعال فرهنگي منطقه در حال فعاليت مي باشند و منجر به ارتقاي فرهنگ عمومي آن روستا و منطقه شده اند بطوري كه اين تغييرات چشمگير بوده و توجه بسياري از محققين اجتماعي كشور را بعنوان مناطقي جهت مطالعه اجتماعي بخود جلب كرده اند.
اگر هيچگونه امكانات بالقوه اي هم در منطقه اي نباشد مگر هزينه احداث چهار ديواري و قفسه بندي و تهيه حداقل 2000 جلد كتاب مفيد براي يك روستا سرجمع چقدر هزينه براي دولت و حكومت خواهد داشت. مهم تر اينكه اگر ستادي جهت انجام اين مهم تشكيل گردد بلاشك مردم فهيم استان خوزستان در ساخت و تجهيز چنين مكان هايي كه خير دنيا و آخرت در آن مي باشد حضوري فعال و جدي خواهند داشت.
اهميت كتاب و كتابخواني و تاثير آن بر فرهنگ عمومي روستا و شهر ها بر هيچ كس پوشيده نيست و مگر نه بسياري از مشكلات و معضلات همه روز شهرها در اثر پديده حاشيه نشيني و تعارضات فرهنگي ما بين شهرها و روستاها است، مگر نه بسياري از اهالي روستها و آبادي ها بعد ها وارد شهرها شده و جز شهروندان درجه يك و حتي مديران دستگاهها خواهند بود، مگر نه امروز بسياري از حوادث و مشكلات اجتماعي در همين روستاها اتفاق مي افتد كه منشا آن همين ضعف هاي فرهنگي و اجتماعي است. به جرات مي توان گفت با احداث و راه اندازي كتابخانه هاي روستايي كه با كمترين هزينه و زمان ممكن قابل راه اندازي مي باشند مي توان موجب ارتقاء سطح فرهنگ عمومي روستاها گرديد و بازتاب آن در كل استان خوزستان نمايان خواهد گرديد.نياز است در اين خصوص كارشناسي هاي لازم انجام گيرد و سنگ بناي چنين حركت بزرگ فرهنگي آغاز گردد كه اگر اين كار و حركت بزرگ فرهنگي انجام شود بسياري از هزينه ها كه بعدها بايد صرف دارو و درمان، حفظ امنيت و نهادهاي دادگستري و ... گردند حذف يا تقليل خواهند يافت. قطعاً در اين حوزه بزرگ فرهنگي ضعيف عمل شده است . روزگاري در ايران دغدغه سواد آموزي بود ولي امروز دغدغه بايد بالا بردن سطح معرفت و آگاهي و فرهنگ عمومي جامعه باشد كه قطعا ركن اصلي و اساسي آن كتاب است و هنوز هيچگونه جايگزين مطمئني براي آن مشخص نشده است. قطعاً در اجراي چنين طرحي اولين استقابل كنندگان كودكان و نوجوانان روستايي خواهند بود كه در نهايت سازندگان فرهنگ عمومي مناطق تحت لواي خود مي باشند و اين بالا بردن سطح عمومي آگاهي و اطلاعات يعني ايمن سازي فرهنگي در مقابل شبكه ها و تهاجمات فرهنگي كه هر روز از آنها نام مي بريم و از طريق شبكه هاي ماهواره اي در دور دست ترين روستاها قابل دريافت است . بالا بردن سطح عمومي فرهنگ جوامع كارهاي رياضتي و برنامه ريزي شده و عملياتي مي خواهد و تنها با شعار و جلسات چيزي تغيير نخواهد كرد.
و من ااا التوفيق
نويد قائدي