عصبیت جامعه را می توان با طنز و کاریکاتور فروکش کرد

انتشار سه شماره از ضمیمه طنز و کاریکاتور کاکو در خوزستان و گرد هم آمدن بیش از 30 نفر از طنزپردازان و کاریکاتوریست ها از جای جای خوزستان ، موجب شده در همان ابتدای راه ، کاکو هم مورد توجه شهروندان قرار بگیرد و هم مورد عنایت مدیران کل. البته در این راه ، فراز و نشیب های فراوانی را پیش رو داشته و گاهی به دلیل نیش و کنایه و حق گویی کاکو در لوای طنز و کاریکاتور، مورد عتاب قرار گرفته ؛ اما چه می شود کرد ؛ باید حق را گفت. به قول مرحوم کیومرث صابری :

یک دهان دارم دو تا دندان لق

می زنم تا زنده هستم حرف حق

و صد البته در این حق گویی ، باید عتاب ها را تحمل کرد.

پس از انتشار سومین شماره ، دست اندرکاران، طنزپردازان و کاریکاتوریست های کاکو در اولین نشست خود ، میهمان مدیرکل ارشاد خوزستان شدند و در محیطی صمیمانه و دوستانه به پای حرف های همایون قنواتی نشستند و در مقابل نیز همایون قنواتی ، شنوای دغدغه ها و بعضا گلایه ها شد.

در این نشست ، همایون قنواتی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان گفت: کاکو یکی از نشریاتی است که توانسته بخوبی مخاطب خود را بشناسد و انتظار این است که در بخش های مختلف وارد شود. متاسفانه در خوزستان ، عصبیت و پرخاشگری موج می زند و خوزستان در این زمینه آماری به مراتب بد و نامناسب دارد. به عنوان مثال ، در یکی از شهرستان ها ، شاهد 200 مورد درگیری به دلیل موارد بی اهمیت و یا کم اهمیت بوده ایم. وقوع این حوادث و اتفاقات ، تلخ و ناگوار است و رسانه ها می بایست به این مسائل ورود کنند و مباحثی را مطرح نمایند که به کاهش آسیب ها منجر شود.

همایون قنواتی در این نشست عنوان داشت: علیرغم سفارش رهبر معظم انقلاب اسلامی در رابطه با ضرورت وحدت و همبستگی ، اما در برخی مواقع در استان به این فرمایشات عمل نمی شود و از همین چند دسته گی و عدم وحدت ، شاهد آسیب فراوان و در نتیجه فرار سرمایه و سرمایه گذار از استان هستیم.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان بیان داشت: یکی از وظایف رسانه های استان ، تلطیف نمودن فضای کنونی استان دانست تا با فرهنگی سازی و ایجاد یک بستر، خشم و خشونت و پرخاشگری در جامعه فروکش کند.

وی افزود: انتشار ضمیمه طنز و کاریکاتور کاکو بدون شک اتفاق خوبی در استان است و می تواند با مطالب و کاریکاتورهای طنزی که ارائه می دهد بخش عمده ای از مشکلات استان را مرتفع نماید و در این بین نیز باید به گونه ای فرهنگ سازی شود که ظرفیت نقد پذیری را در جامعه بالا برد.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به برنامه خندوانه ، گفت: اینکه برنامه طنزی به نام خنداونه از تلویزیون پخش می شود و طرفداران زیادی به خوب جلب می کند و عروسکی به نام جناب خان با لهجه آبادانی به تلویزیون می آید نشان دهنده ظرفیت بالای خوزستانی ها در زمینه طنز است و قطعا این برنامه ها می تواند بسیاری از مشکلات استان را در زمینه های متعدد از جمله خشونت مرتفع نماید.

قنواتی افزود: همین کاریکاتورها و طنزهایی که نشریه کاکو منتشر می کند می تواند کمک حال استان باشد. خوزستان در زمینه طنز و کاریکاتور ظرفیت بالایی دارد و در استان ، کاریکاتوریست هایی هستند که بعضا داوری جشنواره های بین المللی و خارجی را عهده دار می شوند و این برای ما بسیار حائز اهمیت است.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان گفت: در طنزهایی که رسانه های خوزستان به آن می پردازند بیشتر دیده شده به مسئولین و دولتمردان پرداخته می شود و آن ها مورد نقد قرار می گیرند، اما طبیعتا برداشت ما این است اگر به مسائل اجتماعی و رویه ها پرداخته شود و مسائل این چنینی را منفعلانه دنبال نکنیم بسیاری از رفتارهای نابهنجار اجتماعی اصلاح خواهد شد . به عنوان نمونه در کلانشهر اهواز به نحوی شاهد تخریب اموال عمومی هستیم و سالانه میلیون ها تومان خرج بازسازی این تخریب ها می شود. با استفاده از ظرفیت های متعدد از جمله استفاده از طنز و کاریکاتور ، می توان بخوبی فرهنگ سازی کرد.

وی در بخش دیگری از صحبت های خود گفت: ماموریت های واگذار شده به فرهنگ و ارشاد اسلامی بسیار متنوع و متعدد هستند و متاسفانه وضعیت بد مالی گریبان همه را گرفته و دست ما هم برای اجرای برخی فعالیت ها کوتاه است و عقیده داریم که فضاهای فرهنگی باید در اختیار اهالی فرهنگ و بخش خصوصی قرار گیرد.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان با اشاره به اینکه جامعه ما با کاریکاتور زیاد آشنا نیست و این هنر را بیشتر با لودگی اشتباه می گیرند ، گفت: کاریکاتور و کشیدن چهره ها به صورت طنز از سالهای بسیار دور در کشور ما وجود داشته و بعضا در برخی مواقع این مهم بسیار کمک حال جامعه در بهبود شرایط بوده است، اما متاسفانه برخی قدر این فرصت را نمی دانند کما اینکه می توان با کاریکاتور در زمینه های کاهش طلاق، مواد مخدر، درگیری ها و خشونت های اجتماعی، بی سوادی و ... وارد و جامعه را تغییر داد.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان با اشاره به انعکاس مسائل منفی و بزرگ جلوه دادن نابسامانی ها توسط برخی نشریات گفت: متاسفانه برخی اوقات فضای استان به گونه ای توسط رسانه ها انعکاس داده می شود که نخبگان تمایل و رغبتی به ماندن در استان نمی کنند و سیل مهاجرت آغاز می شود حال آنکه وضعیت امنیتی و اجتماعی استان از خیلی از استان های دیگر به مراتب بهتر است.بنابراین رسانه ها در انعکاس اخبار باید دقت بشتری کنند.

وی در پایان گفت: متاسفانه تصویری که از خوزستان در تهران و سایر استان ها نشان داده می شود تصویر خوبی نیست، این در حالی است که ما در خوزستان اسیدپاشی نداریم، ما آدم ربایی نداریم و جرم و جنایت های دیگر در استان کم است اما همان استان هایی که این اتفاقات به کرارت در آنها رخ می دهد دائما در حال دعوت سفرای فرهنگی سایر کشورها برای ارتقاء سطح فرهنگ خود در سایر زمینه ها هستند.

پس از سخنان مدیرکل ارشاد ، محمد بقالان از شاعران پیشکسوت و طنزپرداز ننشریه کاکو گفت: در استان خوزستان مردم به شعر طنز بسیار علاقمند هستند و اگر حمایت بشوند قطعا می توانند بهتر از نشریاتی که سابقه طولانی در طنز داشته اند و تعطیل و یا متوقف شده اند کار کنند. از این رو دست اندرکاران کاکو انتظار دارند که از سوی مسئولین حمایت شوند.

همچنین حبیب بهرامی پیشکسوت مطبوعات و از طنزپردازان کاکو گفت: از برگزاری چنین جلسه ای بسیار خرسندم زیرا تاکنون در استان خوزستان سابقه نداشته چنین نشستی صمیمانه ای برگزار شود و امیدواریم این مهم باعث ارتقاء سطح کیفی نشریات استان به خصوص کاکو شود.

حسن نسیمی از هنرمندان و طنز نویسان استانی نیز در این نشست گفت: مردم خوزستان طناز و دوستدار طنز و کاریکاتور هستند ولی باید این مسئله به مدیران هم کشیده شود تا آستانه نقدپذیری خود را بالا ببرند. وی افزود: مسئولین و مدیران فرهنگی باید به جامعه هنری استان بها دهند.

حسن دهقانی از دیگر طنز نویسان خوزستانی گفت: کاکو را جرقه ای دیدم برای آیندگان، زیرا اغلب رسانه هایی که به طنز پرداخته اند بیشتر در حالت یک ستون و یا نصف ستون بوده و جدی گرفته نشده اند. قطعا کاکو می تواند راه را برای افراد بعدی که می خواهند به طنز بپردازند باز کند.

وی ادامه داد: در استان خوزستان تا قبل از انتشار کاکو متاسفانه طنز مکتوب کم داشته ایم و بیشتر به طنز شفاهی پرداخته شده و انتظار می رود اکنون که طنز مکتوب در حال انتشار است از آن حمایت شود، زیرا منبع درآمدی نشریات یا تک فروشی است، یا اشتراک و یا تبلیغات ، که فکر نمی کنم این فرهنگ به خوبی در استان جا افتاده .

در ادامه این نشست ، امید حلالی مدیرمسئول نشریه راوی ملت گفت: در تمامی ادوار ، طنز بسیار مورد توجه بوده است. زمانی در "گل آقا"ی مرحوم کیومرث صابری شاهد آن بودیم که بالاترین مقام اجرایی کشور ( رییس جمور و معاونینش ) به نقد و طنز کشیده می شدند.

وی ادامه داد: در خوزستان متاسفانه عصبیت و برخوردهای سرد در حال شکل گرفتن است و باید برای رفع آن فکری شود زیرا آسیب های اجتماعی متعددی را می تواند با خود به همراه بیاورد.، نکته ای که در اینجا قابل تامل است این می باشد که ما کمتر به نقد رویه ها پرداخته ایم و باید در این زمینه بخوبی وارد شویم تا خیر و برکت این مهم به کل استان برسد.

حلالی بیان داشت: اگر ما در کار طنز به نقد رویه ها بپردازیم و کاریکاتور با رویه ها پیوند بخورد و کمتر سراغ اشخاص برویم می توانیم بسیار موفق عمل کنیم، از این رو نیاز به ظرفیت سازی داریم و اصحاب رسانه باید در این زمینه قدم بردارند، زیرا مدیران مقطعی هستند و امروز می آیند و فردا می روند و باید بتوانیم رویه ها را برای به نتیجه رسیدن بهتر ، نقد کنیم.

در ادامه نشست سلیم کوثر زاده کاریکاتوریست کاکو گفت: متاسفانه در مطبوعات کاریکاتورهای مربوط به آسیب های اجتماعی کمتر مورد استفاده قرار می گیرند و بیشتر علاقمند به چاپ کاریکاتور اشخاص و در نهایت دانلود از اینترنت هستند و این موضوع باعث بیکاری کاریکاتوریست ها شده است و انتظار می رود مسئولین به این موضوع توجه کنند.

حاشیه های این نشست:

 * قرارمان ساعت 10 صبح روز یک شنبه بود. طنزپردازان و کاریکاتوریست های کاکو تک تک یا دو نفری به اداره کل آمدند و پیش از نشست ، گپ و گفتی با هم داشتند. میثم حلالی خبرنگار کاکو و سپس هادی خوش سیما سردبیر کاکو. به دنبال آن ، حسن نسیمی و خانم ستاره عرفانی راد . سپس سید فواد موسوی کاریکاتوریست و سلیم کوثر زاده طراح چهره . در حین گپ و گفت ، حبیب الله بهرامی و حسن دهقانی و خانم معصومه صادقی به جمع پیوستند . آقای فرهادی ، استاد بقالان ، امید حلالی و سارا ممبینی هم چند دقیقه ای پس از نشست با مدیرکل به جمع پیوستند.

* هر چند لیست 18 نفره از جمع 30 نفره ی تحریریه کاکو قرار بود دیداری با مدیرکل داشته باشند اما بنا به دلایل مختلف از جمله مسافرت و مشغله کاری و ... موجب شد برخی ها نتوانند بیایند و صرفا 11 نفر در این نشست حضور داشتند.

* شعر خوانی استاد بقالان و بیان برخی گلایه ها در لابه لای این شعر ، فضای نشست را تغییر داد و در مقابل نیز همایون قنواتی با آرامش پاسخگو شد.

· شعر  استاد بقالان در این نشست:

شبی آ مد رفیقی پیشِ بنده

کمی شاکی ز طولِ ریش بنده

سپس پرسید از اوضاعِ جاری

که آیا نجمن برجاست باری؟.

خروشی مانده در رگهای کارون

سخن میجوشد ازاعضای کارون

هنوزم جمعه؛ جمعش برقرار است

و شعرِ میوه هایش آبدار است

سری بگذاشت آهسته بُنِ گوش

بگفتا: بودجه ی این انجمن کوش؟!

عجب تنها خوری هستی برادر

که در دزدی ؛ زبر دستی برادر

تمامِ بودجه را کردی چپاول

پنالتی را نمودی عاقبت گل

به هرحال آنچه بردی نوشِ جانت

دکل را هم که خوردی نوش جابت

کتابی دارم... آنرا چاپ گردان

دهانم بند و چشمم خواب گردان

خلاصه:کاکو جان بشنو سرانجام

نخورده آش می سوزد همه جام

امیدِ هرکسی باشد به ارشاد

نه بیند رنگِ شادی؛زین غم آباد

روانی میشوی مانند بنده

به جای گریه می افتی بخنده

* شعر خوانی خانم ستاره عرفانی نیز در باب مدیرکل ارشاد ، فضای صمیمانه ی نشست را بیشتر کرد:

سلام آقا همایون خوبه حالت ؟

پول و پله داری تو دست و بالت؟

همین اول می رم آخر مطلب

از یه جوون تو حرف خوش مطلب

نیومدیم این جا واسه روبوسی

یا که بگیم شما خیلی ملوسی

اصلا دیگه لوس و ملوس نداریم

همه یه مشت آدمک نزاریم

توی دست و پای پول دارا له شدیم

مثل یه دسمال مچاله شدیم

نگو چه پررو شده این شاعرک

شیطون می گه بزنمش دو تا چک

حقیقتو واسه ت بگم عزیزجون

ما تعارف نداریم با همایون

تو شهر ما همه لنگ یه پولن

خوزستانه، این جوریه معمولن

نخبه و کله پوک و پیر و جوون

خالی و سرشار تهی جیبمون

ول می گرده یه عده تو خیابون

یه عده هم لب رو لبای قلیون

گروهی از فرط غم و بیکاری

از عقل و منطق شده ایم فراری

اومدیم و زدیم تو خط "کاکو"

دستمونو می گیری آیا کاکو؟

درد نمیارم سرتو برادر

فک می کنم گرفتی حرفو آخر

یارانه مونو بده مثل کیهان

کوچه علی چپ نرو که چی؟ کی؟هان؟

رفتن اینا تو مدار شریعت

گرفتن هرچه قله های رفعت

دیدیم بابا این جوری که نمی شه

دس بذاری رو دس واسه همیشه

جا نبود جمع شدیم توی یه بالکن

ما هم دادیم "کاکو"ی شیشه پاک کن

تموم شدن قافیه هام ای همای

لطف و محبتت رو زود باز نمای

اومدم اینجا که بشی تو ارشاد

هوای ما رو داشته باش بکن شاد

این بچه های خسته ی کاکو رو

این کچلای لنگ و لوت و کورو

زمین نزن رییس تو روی ما رو

کشتی ولی له بکن سر مارو *

وگرنه ارشادو خراب می کنیم

رابطه مونو شکراب می کنیم

کاری رو می کنیم که اون گدا کرد

همون که کدخداهه رو رها کرد

* سر مار رو له کردن کنایه از کار رو تموم کردن و به نحو احسن انجام دادن

* در پایان نشست نیز کاریکاتور قاب گرفته مدیرکل ارشاد از سوی سلیم کوثر زاده به وی اهدا شد و چند عکس یادگاری نیز گرفته شد.