مرحوم جلال آل احمد 50 سال پیش در سفری به سرزمین وحی که منجر به نگارش سفرنامه تاریخی "خسی در میقات" گردید، شایستگی خاندان آل سعود را برای اداره حرمین زیر سوال برده و اظهار داشت: "سعودی‌ها لیاقت اداره این مشاهد را ندارند؛ مدینه و مکه را باید از زیر نگین این ها بیرون کشید و دو شهر بین‌المللی اسلامی اعلام کرد!"

(خسی در میقات-۴۲)

از آن زمان تاکنون "بى تدبيرى" و بی لیاقتی تنها صفتى است كه رسانه های داخلی و نخبگان کشور ما به عنوان دليل اصلی حوادث ایام حج بیان می کنند.

اما با نگاهی به اوضاع داخلی عربستان پس از ملک عبداله در می یابیم که اکنون وضع تا حدود زیادی تغییر کرده است و سوء مدیریت تنها علت غایی وقوع این اتفاقات نیست.به عنوان مثال حادثه منا را از هر زاویه که نگاه می کنیم باورپذیری اتفاقی بودن آن دشوار است؛ نخست آن که به گفته مسئولان حج سعودی، عواملی که در گذشته منجر به ازدحام جمعیت، بروز حادثه و تلفات انسانی می شد، طی سال های اخیر تماما واکاوی و مرتفع گردیده بود.

دلیل دوم اینکه، تقارن این رویداد با حادثه سقوط جراثقال در مکه است که احتمال ادامه ناهماهنگی ماموران و غفلت عوامل حاضر در منا، را کمرنگ می سازد و علتی برای ناهشیاری و بی توجهی ماموران باقی نمی گذارد.لذا باید علت بروز این فجایع را در جایی دیگر جست.

در حوادث اخیر انگشت اشاره برخی رسانه های منطقه ای و تحلیل گران خارجی متوجه افرادی است که در درون ساختار قدرت عربستان تعمدا به این حوادث دامن می زنند؛ اين رسانه ها تلویحا از وجود "عوامل موثر " در این ارتباط سخن مي گويند .

اگرچه به طور طبیعی و در هر حالتی "دولت رياض " و حکومت آل سعود مسئول فجایع پی در پی مناسک حج است، اما آنگونه كه برخی رسانه هاى مطلع آدرس مي دهند: این حوادث نمی تواند صرفا نتیجه بی تدبیری باشد ؛ به عبارتی مخالفان داخلى ملک سلمان، كه گفته می شود با نيروهاى خارجى در ارتباط می باشند، احتمالا در این حوادث نقش دارند.

بر پايه اين استدلال پادشاه جديد عربستان گرفتار جناح بندی قدرت در دربار شده و رقبا تلاش دارند بی لیاقتی او را در تدبیر امور، هرچه بیشتر آشکار و برملا سازند.

اين اختلافات رو به تزاید بعلاوه گرفتاری های پیچیده عربستان در جنگ یمن،نقش غیر سازنده و مخرب این کشور در سوریه، عراق و سایر کشورهای اسلامی، زنگ پایان ثبات در قطب اقتصاد انرژی جهان را به صدا درآورده و خواب حکام سعودی را در کاخ های ریاض آشفته ساخته است.

پادشاه جدید عربستان که با شدت بخشیدن به تقابل با جمهوری اسلامی ایران و معرفی آن به عنوان تنها تهدید جدی منطقه ای! در پی ایجاد انسجام میان اقمار خود و حصول به وحدتی نیم بند در بین جناح های مدعی قدرت در داخل بود، اکنون آشکارا به بن بست سیاسی رسیده و به سبب هم سویی با اسراییل، همان اندک اعتبار سنتی اسلاف خویش را هم از دست داده است.

با همه این اوصاف شاید بتوان از کنار شکست سیاست خارجی عربستان در حوادث و رویدادهای منطقه ای گذشت اما از دست دادن ابتکار عمل در اداره حج، برای پادشاهی که اعتبارش را از عنوان "خادم الحرمينی" می گیرد، به هیچ روی شکستی قابل جبران نیست. و به نظر می رسد سقوط ملک سلمان از تخت سلطنت از هم اکنون آغاز شده است، مگر اینکه آمریکایی ها، عصایی جادویی زیر چانه این پیکر بی جان، قرار دهند!

البته نباید از نظر دور داشت که منطقه خاورمیانه به سبب منافع درازمدت امریکا و قدرت های جهانی و همچنین به دلیل حضور رژیم صهیونیستی، حتی با سقوط دولت های ارتجاعی نیز روی آرامش و بهبود نخواهد دید و دامنه بی ثباتی و آشفتگی در کشوری نظیر عربستان به سبب انباشت ثروت و پتانسیل تامین درصد مهمی از انرژی جهان، به بیرون از مرزهای آن کشور نیز کشیده خواهد شد.

پیش بینی می شود كاهش بیشتر قيمت نفت، تغيير در نقشه خاورميانه ، تسليح بيشتر گروههاى تكفيرى ، حمله به شيعيان و دخالت روزافزون در اداره كشورهاى عربى حوزه خليج فارس، بخشی از تاثیرات آشکار کشمکش قدرت و بی ثباتی در عربستان سعودی باشد.

برچسب ها: علمدار متولی ، دولت رياض ، حکومت آل سعود ، مناسک حج ، پادشاه جديد عرستان ، كشورهاى عربى ، حوزه خليج فارس