اقوام، ملت ها و دولت ها از دیرباز برای گسترش بُرد قدرت و نیروی خود و چیرگی بیشتر بر دیگران، در ستیز و پیشی گیری از یکدیگر بوده اند و از این رو، تاریخِ سراسر گیتی گواه و گویای جنگ های گرم و خونریزی های دهشتبار میان دسته های گوناگون مردم و دولت ها با انگیزه ها و خاستگاه های چند سویه است.

در برهه کنونی و جهان مدرن و امروزی نیز، رژیم ها، دولت ها، اقوام و مذاهب گوناگون، با انگیزه های اقتصادی، نظامی، سیاسی و امنیتی و بعضا فرهنگی ، همزمان با زیست همراه با دوستی و مهربانی و همکاری دوسویه، کوشش می کنند تا در گام نخست، از راه های نرم، چیرگی خود را بر دیگران گسترش دهند و دست بالا را در همکاری با دیگران داشته باشند.

این رویه، موجب گردیده است تا همه کشورها و دولت ها، وزارت خارجه و دستگاه دیپلماسی خود را بر پایه تخصص های لازم و مورد نیاز پایه گذاری کنند و با رعایت اصول تعاملی و حضور در چانه زنی ها و بهره گیری از صندلی های خود در مجامع جهانی، ضمن بالا بردن امنیت ملی خود، بیشترین منافع را به دست بیاورند و توان اقتصادی، فرهنگی و ادبی و زبانی خود را نیز گسترش دهند.

در این میان، مسئولان بلند پایه کشورها نیک دریافته اند که با دولت های رنگارنگ و با اهداف و ماهیت های متفاوت رو به رو هستند و خواه ناخواه باید منافع ملی و مصالح مردم خود را از رهگذر گفت و گو و حضور در مجامع و با به کارگیری اصول متعارف سیاست جهانی تامین کنند و در غیر این صورت، منزوی و عقب افتاده و زیان دیده خواهند شد.

بر این پایه، سیاست مداران کشورها، دیگر کشورهای پهنه جهان را به مانند " رقیب" ی می دانند که برای به دست آوردن منافع و حفظ مصالح کشور خود، از هیچ کوشش قانونی و عرفی دریغ نمی کند.

اینگونه است که سران کشورها، هیچ کشوری را" دشمن" نمی انگارند و روابط دولت و کشور خود را از دریچه تامین منافع ملی و بالابردن امنیت ملی می نگرند و با رعایت این اصل، با دیگران نرد دوستی بازی می کنند.

پر روشن است که بسی خامی و ناپختگی سیاسی است که از دیگر رهبران جهان انتظار داشته باشیم تا ماهیت و سیاست ها و خوی خود را متناسب با معیارهای مورد علاقه کشورهای دیگر تنظیم و تعریف کنند یا در تعامل های دو جانبه، دستان دیگران را بوسه بزنند و منافع ملی خود را به طرف مقابل هدیه دهند.

این در حالی است که کشورهای جهان در پهنه گفت و کوهای دو سویه، گویی با یکدیگر داد و ستد می کنند. این داد و ستد البته به معنای عقب نشینی از منافع و مصالح نیست بلکه بهره بردن از ظرفیت طرف رو به رو و در اختیار قرار دادن ظرفیت خالی خود به دیگران است.

در این داد و ستد، طبعا آن دسته از کشورهایی که برابر با استانداردهای جهانی از رده برتر برخوردارند؛ نقش آفرینی بیشتری دارند و فرصت آماده تری حتی برای گسترش زبان ملی خود به سراسر جهان در اختیار خواهند داشت.

از این روست که می توان گفت صحنه تعاملات و همکاری های جهانی، صحنه سنجش و ارزیابی کشورها به دور از ادعاهای مقامات آنهاست.

از رهگذر این همکاری جهانی است که مردمان کشورها به روشنی در خواهند یافت که وزن واقعی کشور آنها در سنجش و مقایسه با دیگر کشورها، از چه رده ای برخوردار است و ادعاهای مقامات کشورشان در چه میزانی از واقعیت قرار دارد.

چنانچه اولویت و دغدغه اصلی مقامات یک کشور، گسترش آبادانی و بالا بردن رفاه عمومی و توسعه اقتصادی و برقراری عدالت اجتماعی و رفع ناهنجاری های داخلی کشور باشد؛ طبعا از هر گونه فرصت و امکان برای بهره جویی ملی، استفاده می کنند.

بر پایه این رویکرد، استقلال در حوزه سیاست خارجی، لزوما به معنای بی نیاز شدن از دیگر کشورها و همه نیازهای خود را در داخل تولید کردن و همچنین به معنای استفاده نکردن از سرمایه گذاری خارجی نیست.

در این میان، آن دسته از دولت ها و رژیم هایی که به داشته های فرهنگی، اقتصادی و سیاسی خود اعتماد ندارند و معمولا از هر گونه تغییر در رویکردهای خود سرباز می زنند؛ از تعامل با کشورهای برتر در هراسند و از تاثیرگذاری دیدگاه ها و چشم اندازهای نو بر مردم خود گریزان هستند. زیرا نیک می دانند که آشنا شدن مردم با دیدگاه های نو و آگاهی یافتن ایشان بر شکل های و سبک های متفاوت در زندگی، عرصه را بر حاکمان تنگ نظر، تنگ می کند.

این واقعیت را نیز نباید از یاد برد که بیرون از اراده دولت ها و حکومت ها، در عصری که ارتباطات الکترونیکی همه ملت ها را به هم نزدیک کرده است؛ مردم راه مورد دلخواه و دلپسند خویش را آرام آرام طی می کنند و دولت ها و حکومت ها، چندان نمی توانند مانع اراده مردم در علاقه مندی به گرایش های فرهنگی و سیاسی متنوع و متفاوت از خواست رسمی حکومت شوند.

برچسب ها: الفبای سیاست خارجی ، دکتر حسن دادخواه ، دانشگاه شهید چمران اهواز ، اقوام ، سیاست جهانی ، سیاست مداران

X Share

Stumble Upon Delicious Cloob

Digg

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به شوشان است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.

طراحی و تولید: ایران سامانه