مردم پرسشگر نماینده ی پاسخگو تربیت می کنند و به مجلس می فرستند. مردم پرسشگر رییس جمهور و وزرای پاسخگو را به صحن می کشانند و هدایت می کنند. اگر مردم پرسشگر شدند، منِ مسئول، نماینده و کارگزار دولت به خودم اجازه نخواهم داد به هر شیوه که خواست شخصی من باشد پیش بروم.
علی عماد، معاون سابق استاندار است که مدتی است از شغل خود استعفا داده و کاندیدای نمایندگی مجلس شورای اسلامی شده است. عماد آن طور که خودش می گوید در برنامه ریزی مویی سپید کرده و در این امر یدی طولانی دارد، و اعتقاد شدیدی به برنامه ریزی و کمک از خرد جمعی دارد.
مهم ترین و جالب ترین نگاه عماد که در بین تمامی نمایندگان و کاندیداهای نمایندگی تازگی دارد-هر چند بحث تازه ای نیست- رویکرد پرسشگری مردم از مدیران و تربیت این گونه افراد را بیان می کند. وی معتقد است تا مردم پرسش و بازخواست از نمایندگان را یاد نگیرند، اوضاع استان به همین منوال باقی خواهد ماند.
آن چه در ادامه می آید، به تفضیل، انعکاس صحبت های این کاندیدا و دیدگاه اش در زمینه ی نماینده ی فعال و نقش آفرین است.
چرا نمایندگان مجلس نتوانستند در طول این سال ها به وظابف شان عمل کنند؟ به شکلی که ناراحتی و بی اعتمادی مردم را در پی داشته است؟
نقیصه ی بزرگی وجود دارد که نمایندگان در طول این سال ها نتوانستند مطالبات کلان استان را پیگیری کنند و استان با مشکلات بسیاری دست به گریبان است.
فعالیت نماینده در صحن مجلس نقش نماینده را برجسته تر می کند. اگر نماینده ای بتواند با آگاهی و شناخت و مطالعه و مشورت از صاحبین نظر وارد صحن مجلس شود و نقش آفرینی کند، جایگاه آن نماینده در سطح منطقه، بین مردم و مسئولین استان و هم در سطح ملی مورد تکریم و احترام بیشتری واقع خواهد شد. وقتی این نماینده به طور فعال در بحث های مجلس شرکت کند، دولت و سایر نماینده ها روی نظر این نماینده بیشتر حساب می کنند، بهتر می تواند نقش اش را ایفا کند و این نقش آفرینی او می تواند امتیازاتی را برای استان کسب کند. در موقع کسب بودجه اگر نماینده بتواند در صحن مجلس فعال سابقه نشان داده باشد برای گرفتن امتیاز و اعتبارات بیشتر در بحث بودجه به راحتی می تواند این کار را انجام دهد. در نهایت نقش های نماینده که می تواند در سطح ملی و منطقه ای مشخص شود، باید روشن شود.
مورد دیگر، ظرفیت نماینده است. ظرفیت نمایندگی مجلس، ظرفیت بزرگی است. برخی از کسانی که وارد مجلس شدند نتوانستند این ظرفیت را تحمل کنند. نمایندگی مجلس یک ظرفیتی برای انسان به وجود می آورد که می تواند به بسیاری از منابع مالی دست پیدا کند. ارتباط جدیدی ایجاد می شود که این منابع مالی را به وجود می آورد. اگر فرد نتواند آن ظرفیت پذیرش نمایندگی را داشته باشد، قطعاً به بی راهه می رود. باید مردم را روشن کرد که اگر قرار است انتخاب کنند، باید به گذشته ی فرد برگردند. اگر قرار است خوب انتخاب کنند باید توجه کنند که آن فرد در چه جایگاهی است و چه ظرفیتی دارد و چه امکانی را می تواند از ظرفیت نمایندگی برای حوزه نمایندگی اش مشخص کند.
نمایندگان ما وقت کافی برای چانه زنی در صحن مجلس ندارند یا توان کافی؟!
دوست نماینده ای تعریف می کرد در روز زنگ خوری تلفن اش 150 تا 200 تماس است که اگر هر دو دقیقه به یک تلفن پاسخ بدهد، 8 تا 10 ساعت زمان برای پاسخگویی نیاز دارد؛ البته نیمی از این تلفن ها مطالبات شخصی است که پاسخگویی به آن ها زمان بر است. اگر نماینده بخواهد در خصوص لایحه ای را که در صحن مجلس ارائه می شود با مطالعه و آگاهی به مجلس برود و اظهار نظر کند، در این جا نیز باید وقتی بگذارد. در کمیسیون های مرتبط هم، اگر نماینده بخواهد فعالانه حضور یابد و فعالانه در بحث های کمیسیون شرکت کند نیز باید وقت بگذارد. برای پیگیری مطالبات موردی و شخصی نیز باید مجموعه ای 50-60 نفره در دفتر داشته باشد تا این مشکلات حل شود. این مشکل نماینده هابی است که در حال حاضر در مجلس هستند و یا می خواهند به مجلس بروند. در آینده نیز هر شخصی که بخواهد وارد صحن مجلس شود، با این شیوه دچار مشکل خواهد شد و امکان ندارد به وظایف نمایندگی اش به درستی بپردازد.
مشکل دیگر این است که بدعتی گذاشته شده که مردم مشکلات شان حل نشده و روز به روز به مشکلات شان افزوده شده است؛ مشکل معیشت شان، اشتغال فرزندان شان، همه مشکلات موجود باعث شده که مردم ایستگاه آخر را نماینده ببینند و از نماینده انتظار رفع آن را داشته باشد. این هم مشکل دیگری است که نماینده را با چالش مواجه می کند.
پس نقش و کار یک نماینده چیست؟
نقش اساسی یک نماینده، نقش پردازی در سطح ملی و تاثیرگذاری در حوزه ی انتخابی اش است اما چه باید کرد تا از این وضع خارج شد و مردم متوجه این موضوع شوند که نماینده باید به نقش اساسی خودش یعنی همان نقش پردازی در سطح ملی و تاثیرگذاری در حوزه ی انتخابی اش بپردازد.
در این جا نقش رسانه ها به عنوان آگاهی دهنده ی بخش اعظمی از جامعه پر رنگ تر می شود. به خصوص وجود فضای مجازی که اختیار بیشتری را برای اطلاع رسانی به مردم می دهد. بایستی آگاهی رسانی کنیم که مردم در قالب گروهی، از نماینده ی خود مطالبات عمومی شان را داشته باشند و از نماینده بخواهند مسایل عمومی و کلی شان را پیگیری کند.
مردم چگونه می توانند نمایندگان را وادار به پیگیری مطالبات شان کنند؟
باید مردم را به سمتی بکشانیم که پرسشگر باشند.
مردم پرسشگر نماینده ی پاسخگو تربیت می کنند و به مجلس می فرستند. مردم پرسشگر رییس جمهور و وزرای پاسخگو را به صحن می کشانند و هدایت می کنند. اگر مردم پرسشگر شدند، منِ مسئول، نماینده و کارگزار دولت به خودم اجازه نخواهم داد به هر شیوه که خواست شخصی من باشد پیش بروم. پس انتظار می رود که وقت بگذاریم و روی این قضیه کار کنیم و هم وظایف مردم نسبت به نماینده و هم وظایف افرادی که قرار است به مجلس بروند نسبت به مردم روشن شود.
یک نماینده چگونه می تواند در سرنوشت مردم اش تاثیر گذار باشد؟
جایگاه نماینده جایگاه والایی است. فرد با ابزاری که در اختیار دارد می تواند نقش آفرینی خوبی در صحنه ی ملی و داخلی داشته باشد.
استیضاح و پرسش از ایزاری است که در صورت لزوم، نماینده بایست در مواقعی که بتواند، از آن استفاده کند و امتیازات ویژه ای برای مردم کسب کند. در سال های گذشته برخی آقایان به امتیازات کوچک بسنده کردند و نتوانستند از فرصت های پیش آمده نتوانستند استفاده کنند و با یک امتیاز کوچک، تغییر یک مدیر کل، تغییر دو رییس اداره یا گرفتن یک امتیاز مالی شخصی راضی شدند از امتیاز بزرگی که می توانستند برای استان بگیرند، به راحتی گذر کنند.
انگیزه ی شما از شرکت در انتخابات چیست؟
32 سال در استان خوزستان و شهرهای محروم خدمت کرده ام؛ از ایذه و باغملک تا آبادان و خرمشهرِ پس از جنگ، دشت آزادگان، اندیمشک و ماهشهر؛ و لذا تمام نقطه نقطه ی استان خوزستان را می شناسم. در سال 81 فرماندار نمونه کشوری معرفی شدم؛ اما دلیل این انتخاب، این نبود که تمام مشکلات آن حوزه را برطرف کردم، بلکه این بود که هر جا بودم در خدمت مردم بودم، از بیان مشکلات مردم هراسی نداشتم و شجاعانه دفاع می کردم، از صحبت های مردم گریزان نبودم و همیشه پای حرف هاشان می نشستم. همیشه ارتباطم با مردم حفظ بود و هر دوشنبه با مردم ملاقات عمومی داشتم؛ و همین ارتباطم با مردم باعث شد وجهه ی اجتماعی مناسبی داشته باشم؛ وجهه ای که اکنون به عنوان یک سرمایه اجتماعی گرانبهاست. در نهایت، با شناختی که از استان دارم و شناختی که از برنامه دارم و با اعتقادی که به برنامه ریزی در کشور دارم و اعتقاد به این که می توانیم با کمک و همراهی و هم فکری و خرد جمعی مشکلات استان را از درون خود استان حل کنیم، وارد این فضای انتخابات شدم.
شما به برنامه ریزی و استفاده از خرد جمعی اعتقاد دارید، در صورت نمایندگی مجلس، این خرد و برنامه ریزی چگونه به کار گرفته می شود؟
معاون استاندار جزو مقامات کشوری است و بنده چیزی از بابت شغل کم نداشتم، از نظر مالی هم مشکلی نداشتم، لذا برای کسب مقام و پر کردن جیب نیامده ام بلکه می خواهم تجربه 32 سال را در این راه بگذارم. از آن جا که به فکر جمعی اعتقاد دارم، مشورت مبنای کار من است. اگر وارد این عرصه شوم با کمک صاحب نظران استان مجموعه ای تحت عنوان "پارلمان محلی" راه خواهیم انداخت؛ متشکل از 50-60 صاحب نظر در موضوعات مختلف که استان گرفتار آن است و هیچ سخنرانی بدون اذن این گروه سخنران پیش از دستور نخواهد داشت و هیچ مطلبی در مجلس طرح نخواهد شد مگر با فکر جمعی این گروه. و چون اعتقاد به کار جمعی دارم، اگر از فکر صاحب نظران استفاده کنیم، می توانیم در صحن مجلس بسیار فعال ظاهر شویم.
نمایندگان این دوره مجلس برای راضی نگه داشتن مردم چه مسیری پیش رو دارند؟
استان خوزستان پر از استعدادهای نهفته منابع انسانی است اما برای توسعه استان هنوز نتوانستیم از سرمایه های انسانی خود به طور مطلوب استفاده کنیم. امیدواریم در این رهگذر افرادی که به صحن مجلس راه می یابند، با همراهی و هم فکری صاحب نظران این مسیر را طی کنند.
وجود مشکلات بسیاری که این روزها گریبان گیر استان است، کار نمایندگان این دوره را سخت می کند؛ شوری آب، کمبود آب، ریزگردها، خشکی تالاب ها و بیکاری از موضوعاتی است که اگر نمایندگان نتوانند فعالانه در این بحث ها شرکت کنند، با مشکلات جدی در برابر مردم مواجهه خواهند شد. امروز دیگر مزیت شبکه ها و تکنولوژی به گونه ای است که انسان نمیتواند به گوشه ای بخزد و بی اهمیت از کنار مسایل بگذرد. نمایندگان این دوره باید فعالیت شان را نسبت به نمایندگان گذشته چندین برابر کنند.
همیشه به برنامه اعتقاد داشتم و همیشه طبق برنامه ریزی پیش رفته ام. برای کارم در آینده چهار موضوع اساسی که مشکلات استان را در بر می گیرد از جمله برنامه هایم است.
راه حل شما، برای حل مشکلات استان چیست؟
نماینده باید بر اساس توان و امکاناتی که دولت در اختیار دارد قول بدهد. نماینده نمی تواند خلق بودجه کند، بودجه ریزی کند و نمی تواند تخصیص بدهد، بلکه در قالب بودجه استانی و ردیف های ملی که در قالب استان قرار می گیرد، توان قول دادن آن هم در قالب شورای برنامه ریزی استان. که نمایندگان نظارت دارند را خواهد داشت. متاسفانه بسیاری از نمایندگان به جای دستگاه اجرایی تصمیم می گرفتند و قول می دادند؛ قولی که با واقعیت بودجه کشور و امکانات کشور همخوانی نداشت و بین نمایندگان و مردم بی اعتمادی به وجود می آورد. در باب اشتغال طبق آمار استان 320 هزار بیکار وجود دارد که باید کمک کنیم. از این تعداد حدود 120-30 هزار نفرشان تحصیل کرده اند. برای رفع این معضل، در شرایط فعلی با امکانات حال استان، نمایندگان می توانند امتیازی برای حال موجود استان بگیرند که تولید کارخانه هایی که 30 درصد است به 100 درصد برسد تا بدین شکل، با شرایط فعلی و گرفتن امتیازاتی از دولت حدود 75 هزار نفر شاغل شوند.
حرف آخر؟
امیدوارم مردم خوزستان در این دوره با آگاهی، شناخت نمایندگانی را به صحن مجلس بفرستند که استحقاق آن را داشته باشند. باید به مردم شناخت بدهیم که رای شان را ساده ندهند، شناخت بدهیم که رای شان را ساده نفروشند. کمک کنیم تحلیل از نوع انتخاب شان ارائه دهیم تا برای انتخاب بهتر شناخت پیدا کنند. و مطالعه کنند.