نیشکر همچنان آلاینده / انتقاد از عملکرد سازمان آب و برق

با گذشت بیش از 10 سال از بهره برداری شرکت توسعه نیشکر، این صنعت هنوز یکی از آلاینده های منابع آبی و زیستی خوزستان است.

به گزارش فارس ، بر اساس اعلام سازمان آب و برق خوزستان، شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی با ورود آلاینده‌ها و زهاب‌های خود یکی از آلوده کنندگان اصلی رودخانه کارون است. این مسئله علاوه بر شورای حفاظت کیفی رودخانه کارون، اخیرا نیز از سوی استاندار خوزستان در ستاد مقابله با خشکسالی استان مطرح شده است. شرکت توسعه نیشکر به عنوان یکی از آلاینده‌های رودخانه کارون در ستاد جرایم دادگستری خوزستان (که آلودگی این رودخانه را به صورت ویژه از سال 88 دنبال می‌کند) نیز نام برده شده است.

با این حال معاون کشاورزی در نشست خبری با رسانه‌ها شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی، اتهام آلوده کردن رودخانه کارون را رد کرد و گفت: زهاب‌های نیشکر تنها آلاینده کارون نیست.

حسین آمیلی در پاسخ به اینکه بخشی از شوری رودخانه کارون ناشی از ورود زهاب‌های نیشکر اعلام شده، گفت: 100 مترمکعب بر ثانیه انواع آلاینده‌ها اعم از زهاب‌های کشاورزی، فاضلاب‌های بیمارستانی، صنعتی و شهری به رودخانه کارون تخلیه می‌شود و زهاب‌های شرکت توسعه نیشکر تنها منبع آلاینده این رودخانه نیست.

وی در مورد اعلام نظر سازمان آب و برق خوزستان مبنی بر اینکه ورود زهاب‌های نیشکر در بالادست رودخانه کارون، کیفیت آب را دچار افت کرده است،‌ اظهار کرد: تنها سازمان حفاظت محیط زیست است که می‌تواند زمینه آلودگی آب اظهار نظر کند. سازمان آب و برق زمانی می‌تواند نظر دهد که در این مورد فکر کرده باشد و دلایل خود را ارائه دهد.

آمیلی با شرح موقعیت هفت واحد زیر پوشش شرکت توسعه نیشکر توضیح داد: از میان واحدهای نیشکر فقط زهاب واحد امام خمینی (در شمال اهواز) به رودخانه کارون می‌ریزد که EC (شوری) آن 4 هزار میکروموس بر سانتیمتر و بر اساس مشاهدات ضرری برای رودخانه نداشته است. به طوری که سال گذشته با زهاب این واحد زراعت گندم آبیاری شده و روستاهای اطراف استفاده از زهاب این واحد را درخواست می‌کنند.

وی زمین‌شویی و شیرین کردن اراضی شور را در کشت نیشکر به ویژه در سال‌های آغازین ناگزیر دانست و افزود: زهاب واحد دهخدا (در شمال اهواز) که دو سال از آغاز به کار و آبشویی آن می‌گذرد، در حال حاضر شوری حدود 16 هزار میکروموس دارد که با استفاده از کانال سلمان به طول 16 کیلومتر به مخزن شماره 5 غربی تالاب هورالعظیم و مرز ایران و عراق تخلیه می‌شود.

معاون شرکت توسعه نیشکر اظهار کرد: از مجموع پنج واحد جنوبی این شرکت، زهاب امیرکبیر و میرزا کوچک خان که در شرق جاده خرمشهر- اهواز قرار دارند با وجود ساخت کانال المهدی (که قرار بود زهاب‌ها را به خلیج فارس منتقل کند) به مرز ایران و عراق می‌ریزد.

وی ادامه داد: زهاب دیگر واحدهای جنوبی شامل دعبل خزاعی، سلمان فارس و فارابی ظرفیت دبی 40 مترمکعب بر ثانیه به تالاب شادگان با می‌ریزد.

آمیلی اظهار کرد: تصمیم‌گیری برای تخلیه زهاب این واحدها (که شوری در حدود 8 هزار میکروموس دارند)، به تالاب شادگان در سال 80 و در زمان وقوع خشکسالی با رضایت مسئولان وقت سازمان حفاظت محیط زیست اتخاذ شد. در حال حاضر این زهاب‌ها اکوسیستم خود را به وجود آورده و زیستگاه ماهی و پرندگان شده است.

وی تصریح کرد:‌ با گذشت دو سال از ساخت کانالی برای انتقال این زهاب‌ها به خلیج فارس، و افتتاح آن توسط محمدی‌زاده رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، مسئولان اصرار دارند این پساب‌ها همچنان به تالاب شادگان تخلیه شود تا حیات تالاب ادامه یابد. طرفداران این پساب‌ها به حدی است که کار اهالی پایین دست و بالادست برای بردن آن به دعوا و اختلاف رسیده است.

آمیلی تأکید کرد: این شرکت بنا به دلایلی حاضر نیست تمام مسائل را رسانه‌ای کند و پاسخ کسانی که اتهام وارد می‌کنند را بدهد.

وی همچنین با بیان اینکه این شرکت برای تبدیل شدن به صنعت سبز تلاش کرده است،‌ افزود: 60 میلیارد تومان برای ساماندهی زهاب‌ها هزینه شده، اما به هر حال تمام پروژه‌های اجرایی تبعات خود را دارد.

*خسارت 120 میلیارد تومانی

معاون شرکت توسعه نیشکر با انتقاد از عملکرد سازمان آب و برق خوزستان در توزیع و مدیریت آب، گفت: وزارت نیرو مالک آب نیست بلکه امانت دار آب است. در زمان مطالعات طرح توسعه نیشکر مجوز تخصیص 2 میلیارد و 100 میلیون مترمکعب آب (10 درصد آورد کارون) به عنوان سهمیه برای این طرح صادر شد و انتظار داریم این سازمان به تعهدات خود در اختصاص سهمیه آب عمل کند.

به گفته وی، آقایان از 85 سال گذشته با آغاز توزیع آب و 50 سال گذشته با بهره‌برداری از سد دز عادت نکرده‌اند که پاسخگوی کمیت و کیفیت سهمیه آبی که به مشترکان می‌دهند، باشند.

وی با اشاره به مشکلات کیفی رودخانه کارون از اواخر سال گذشته تا کنون افزود: در تخصص ما نیست که در مورد انتصاب مشکلات کیفی کارون به سد گتوند اظهار نظر کنیم اما می‌دانیم که شوری آب کارون در حال حاضر 2 هزار و 400 میکروموس است.

آمیلی ادامه داد: به عنوان کشاورز معتقد هستیم، سد گتوند که در جانمایی آن نیز شبهه وجود دارد، باید در زمان ترسالی آبگیری می‌شد نه در زمان خشکسالی، تا کشاورزی دچار آسیب نشود.

وی شوری آب معادل یک هزار و 700 میکروموس را آستانه افت محصول نیشکر عنوان کرد و گفت: در سال 90 و امسال با افت کیفیت آب مواجه بودیم به طوری که شوری آب تا 4 هزار میکروموس افزایش یافت و متوسط شوری 2 هزار و 700 میکروموس بود.

آمیلی افزود: شوری آب وقتی به گیاه برسد از این هم بیشتر می‌شود و به حدود 5 هزار میکروموس می‌رسد که سه برابر آستانه افت محصول است.

به گفته وی،‌ به ازای افزایش هر یک هزار میکروموس به شوری آب، 17 تن نمک در هکتار وارد خاک می‌شود.

وی تصریح کرد: به همین دلیل با وجودی که برای برداشت 5 میلیون تن نیشکر و تولید 500 هزار تن شکر برنامه‌ریزی شده بود تنها 360 هزار تن شکر تولید شد.

این مقام مسئول تاکید کرد: این مسئله باعث شد 110 تا 120 میلیارد تومان خسارت به شرکت وارد شود.

وی اضافه کرد: نیشکر یک گیاه پنج ساله است. سالانه 2 هزار هکتار کشت جدید و 2 هزار هکتار آیش انجام می‌شود. به عبارتی از 12 هزار هکتار اراضی نیشکر همیشه 10 هزار هکتار زراعت سبز است.

آمیلی خاطرنشان کرد: امسال برای برداشت 5 میلیون تن نیشکر برنامه‌ریزی شده است.