زادبوم گرایی توجه و گرایش به سرزمین و زادگاه خویش است.همه افرادبشر یک تعلق خاطر خاصی به زادگاه خود دارند.هر فردی اگر زاده ی روستاست به روستای خود تعلقی خاص دارد اگر زاده ی شهری است به آن شهر علاقه ای خاص دارد حتی اگر به هردلیلی شهر و دیار خود راترک و در مکانی دیگر سکنی گزید دلش برای زادگاهش میتپد. آدمی بطور طبیعی به محل تولد خود وبه هرآنچه که به نحوی متعلق به خود میداند علاقه دارد.پدر خود، مادر خود، اقوام و خویشان خود، همشهری و همولاتی وهمزبان خود.

به شهرو منطقه و استان و درنهایت وطن و سرزمین خود.براین اساس گرایش به زاد بوم خود امری غریضی و طبیعی است ووقتی این علقه و علاقه بیش از حد باشد و افراط در آن باشد باعث تعصب کور میشود و احساسات بر عقلانیت چیره میگردد و محلی گرایی و زاد بوم گرایی در تقابل با ملی گرایی و هرگرایش دیگری قرار میگیرد که مضرات زیادی دارد.

اما اگر بالحاظ عقل و منطق و ایمان و انسانیت که امری جهانشمول است گرایش به زادبوم داشته باشیم منشاء خیر و برکت است.میهن دوستی که در فرهنگ سیاسی امروزی به آن پاتریوتیسم گفته میشود امری طبیعی و ارزشمند است.

یکی از روایتها در مورد وطن این است که حب الوطن من الایمان که البته علما تفاسیر گوناگونی از این روایت دارند و بعضیها میگویند منظور از وطن آخرت است.

زادبوم گرایی عقلایی در پی سهم خواهی بیش از حد و برهم زدن عدالت به نفع خود و بوم خود نیست بلکه در صدد است که سهم عادلانه خود را بگیرد و به میزانی بوم زاد خود استحقاق دارد به حق خود برسد وبه مدد عقل و ایمان وتخصص و علم و آگاهی خود استعدادها و پتانسیلهای بوم خود را میشناسد و میشناساند با عشق و علاقه و دلسوزانه حقوق خود را میستاند و مطالبه گری میکند.

هرچه که این مطالبه گری بیشتر بر پایه عقل واستدلال استوار بوده و مطالبه گر از تصمیم سازان و خبرگان کمک گرفته باشد و از قدرت و نفوذ بیشتری برخوردار باشد نتیجه بهتری از آن حاصل میشود.هرمسول محلی در شهرستان یا استان قطعا" برای بهبود امور در شهر یااستان خود تمام تلاش و کوشش خود را میکند.و تقریبا" همگی در زادبوم گرایی وجه مشترک دارند اما وقتی دامنه فعالیتها ووقت و انرژی که برای زادبوم خود میگذارند و نوع تصمیمات و اقدامات و اثربخشی فعالیتهای آنان را که باهم مقایسه میکنیم تفاوتها آشکار میشود.انسان کمال جو و کمال طلب است.وقتی اقدامی حتی برای دیگران انجام میدهد.

انتظاردارد که مورد تشویق و ترغیب قرار گیرد و طبیعت انسان اینگونه است که از تشویق و تایید خوشحال و از تهدید و سرزنش و کم لطفی ملول میشود میخواهم به این تنیجه گیری برسم که بومی گرایی را تاآنجا ادامه می دهد که باهرتلاش و هر اقدامی پله ای از ترقی را بپیماید ودر نهایت رشد و توسعه زاد بوم اورانیز بر قله های ترقی بنشاند و اگر در یک مقطعی و در یک موردی که براساس عرق بومی و علاقه به همشهریان و هم استانی های خود دست به اقدامی بزند که ریسک آن بالا باشد وعواقب ناخوشایندی برای وی داشته باشد کوتاه می آید و عقب نشینی میکند.

به مواردی که برای زادبوم مفید اما اهرمهای فشار و مسایل محیطی برایش مشکلاتی ایجاد کند و نه تنها منفعت شخصی نداشته باشد بلکه مضراتی هم داشته باشد ورود نمیکند اما هستند افرادی که به درجه ای ازکمال و تعالی رسیده اند که پیه این گونه ناخوشایندیها و ناملایمات را به خود مالیده اند و بدون چشمداشتی و بی توجه به عواقب منفی شخصی آن و بدون تبلیغات و هیاهو قلبش برای زادبومش میتپد و از هیچ کوششی دریغ نمیکند

استاندار محترم و فرهیخته و بومی و پرتلاش دولت تدبیر وامید جناب آقای دکتر مقتدایی که دارای تجربه و تخصص و تعهد در خور توجه است جزء این معدود انسانهای بلند همت ومنیع الطبع میباشد که نمونه ی بارز ونماد زادبوم گرایی در خوزستان است. وقتی سخن از بوم میشود عوامل طبیعی و محیط زیست و همه جانداران و...مد نظر است و بدون توجه به این مقولات توسعه و پایداری آن بی مفهوم است.

پیگیریهای ویژه برای تامین اعتبار برای مقابله باریزگردها،طرح آموزش همگانی در راستای کاهش آثاروپیامدهای ریزگردها ،طرح درختکاری حاشیه مزارع برای مقابله باریزگردها ،پیگیری اخذ مشوقهای لازم جهت مقابله با ریزگردها،تاکیدات مکرر بر اجرای بی کم و کاست طرح 550هزارهکتاری احیاء و تسطیح اراضی کشاورزی و برگزاری همایش این طرح باحضور معاون رییس جمهورو طرح تصویب انتقال 20درصد از اراضی این طرح به نیمه شرقی استان به منظور بهره مندی همه استان و رعایت عدالت،طرح تدوین سند توسعه شیلات در راستای حفظ احیاء و بازسازی ذخایر با ارزش دریایی بومی و آبهای داخلی ، طرح ایجاد شهرکهای کشاواز جمله طرحها و اقدامات استانداری برای توسعه پایدار استان می باشد.

یک زادبوم گرای مدیر و مدبر ومقتدر وخلاق و بانگیزه میتواند برای زادبوم خود مثمر ثمر،اثرگذار و اثربخش باشد وگرنه تعصب محلی صرف و گرایش شدید به محل و زادگاه بدون داشتن پشتوانه های ذکر شده و ذکر نشده دیگر مفید فایده نخواهد بود.چراکه عمر مفیدش را در این استان گذراند و درمناصب مختلف این استان حضوری چشمگیر و فعال و اثر بخش و ستودنی داشته و دارد. کمتر کسی را میتوان یافت که اینگونه به استان خود تعلق خاطر داشته باشد.

این حضور همیشگی دراستان هم در کسوت نمایندگی مجلس شورای اسلامی م هم بعنوان یک شهروند و فوتبالیست و هم به عنوان یک مدیر ارشد در دولتهای مختلف و شناخت از جای جای استان به همراه تخصص و دانش و بینش باعث شده که ایشان تصمیمات مهمی برای استان اتخاذ نمایند و حتی برای توسعه استان خود گاهی چالشی عمل کند وخود را وقف و فدای استان نماید.برخی زادگاه و زادبوم خود را تاجایی دوست دارند و برای عمران و آبادیش تلاش میکنند که به ازای هر قدمی رشدی مادی یا معنوی برای خودشان باشد.

گرچه این عیب نیست و اگر کسی بتواند خدمتی کند و خودش نیز از مزایای مادی و معنوی آن که محبوبیت و مقبولیت و استحکام بیشتر در مدیریت و کسب رای و ... باشد کاری پسندیده انجام داده اما اگر کسی تا آنجابرای زادبومش تلاش کند که حتی این امکان وجود داشته باشد که موقعیتش به خطر بیفتد و باز هم دست از مطالبه گری بحق برای منطقه خود بر ندارد و با استدلال و برهان وبا قاطعیت از استانش دفاع کند این یک کار ایثار گرانه است.اینگونه مدیریت کردن نمادی ازمدیریتی جهادی و ایثار گرانه است. دکتر مقتدایی جزء این تیپ مدیران است.

همه مدیران ارشد از تخصصهای متعدد برخوردارنیستند لذا مدیری کارآمدتر است که مجال نقش آفرینی را برای صاحبنظران و متخصصان فراهم نماید و ازظرفیتهای انسانی استفاده نماید و برای تصمیم گیریهای استراتژیک تصمیم سازانی مصصم و مجرب داشته باشد. توجه ویژه به مقوله انسانی بستر سازاستفاده بهینه از امکانات و ظرفیتهای مادی است.

برهمین اساس ، دکتر مقتدایی از اساتید و مدیران و متخصصان دلسوز در استان بعنوان مشاور استفاده میکند و تقریبا" در اکثر حوزها مشاوران کارکشته و خلاقی داردو شورای مشاوران را ایجاد کرد.این مشاوران میتوانند با مشاوره های مفید و کارشناسی شده در امر تصمیم سازی اقدام کنند و براساس این تصمیم سازی ها بعنوان مدیر ارشد استان تصمیم گیری نماید.

اگر تصمیمات از پشتوانه های علمی و تخصصی بالایی برخوردار باشند کارآمدی آنها به حداکثر میرسد.هدایت و حمایت استاندار محترم در ایجاد سمن ها و تشکلهای مردم نهاد و بویژه شورای مشورتی توسعه خوزستان که با عنوان بنیاد توسعه خوزستان به ثبت رسیدستودنی است.

وی برای توسعه مدیریت و منابع انسانی دست به ابتکار جدیدی زد و از بدنهء استانداری و کارشناسان جوان به دنبال شایسته یابی است.با شرکت دادن کارشناسان جوان و با انگیزه آنها را باشیوه های عملی مدیریت و تصمیم گیری آشنا میسازد. برای شایسته سالاری و تعلق خاطر سازمانی نیاز به شایسته پروری ،شایسته یابی و شایسته گزینی است و این اقدام گام موثری درمسیر شایسته سالاری و جانشین پروری و بومی گرایی است. این کار پسندیده نیاز به تحلیل مدیریتی بیشتر دارد که انشااله در یادداشتی دیگر به آن پرداخته میشود.طرح ایجاد بانک اطلاعات مدیران و شایستگان نیز از اقدامات ارزنده میباشد که این بانک میتواند در راستای استفاده مناسب از سرمایه های انسانی مفید واقع شود. بدون توسعه ی انسانی و مدیریتی توسعه اقتصادی رخ نخواهد داد. در استانهای توسعه یافته بومی گرایی در حد اعلا مشاهده میشود و افرادتوانمند باگرایشهای مختلف برای توسعه استان به مدد هم می آیند و همگرایی دارند.

اما متاسفانه در بعضی از دیگر نقاط میهن اسلامیمان نه تنها این همگرایی در حد قابل قبولی وجود ندارد بلکه بعضا"افراد اثر گذار و صاحب فکر و مدیر و همفکر و هم طیف،همگرا نیستند و فارغ از قضاوت در مورد میزان تقصیرات افراد یا جریانها،این یک ضعف بزرگی است که باید برطرف شود وبه امید خدا باهمدلی و هم زبانی و زوم کردن روی مشترکات دینی، فکری و بومی در توسعه زادبوم گرایی و توسعه همه جانبه استانمان گام برداریم.گرچه عوامل متعددی دست به دست هم داده تا باعث توسعه یافتگی آن استانها و یا توسعه نیافتگی بعضی از استانهای دیگر شده اما بطور قطع و یقین یکی از عوامل مهم و اساسی و کارساز زادبوم گرایی بوده است.

علی کرد – مدرس دانشگاه