دو سوال و چند پاسخ در باب شهرداري اهواز

مهدي جعفري

شهرداري اهواز نهاد پارادوكسيكالي است، عمراني است اما هميشه مورد طمع سياست بازان بوده، هر چه پايش را از تنش هاي اجتماعي بيرون كشيده به عمد برخي كنشگران، دايره اي بسيط تر براي نقش آفريني او در بازي هاي اجتماعي پيش بيني كرده اند و حالا در آستانه سال نو، وقتي شيب حاشيه آفريني هاي سياسي و كشمكش هاي جناحي رو به پايين مي رود، كار در شهرداري بالا مي گيرد و طنز تلخي است كه تنش هاي وارد شده عمدتا منشايي برون متني داشته و همواره بر بدنه شهرداري تحميل شده است.

ميدان بازي در شهرداري و محل منازعات قدرت در پهنه اين نهاد اما شفاف تر از آن است كه دون كيشوت وار، آسياب بادي دشمن ديده شود يا ماست، سياه. با اين همه، بايد كمي از خبرسازي ها فاصله گرفته و تبييني به پيش رفت، تا معادله اي كه چندان پيچيده نيست، ساده به جواب برسد و برخي ابهامات را برطرف كرد.

نظير اينكه؛ چرا مي گويند شهرداري اهواز از شكست يا پيروزي برخي در انتخابات مجلس خشنود يا ناراضي است؟

پاسخ روشن است، كلاف سردرگم انتخابات مجلس دهم در شهر اهواز كه با ورود همه عناصر قدرت در دهه هاي گذشته به اندازه كافي پيچيده بود با راهيابي ليست اميد تازه نفس و سه نفر بازيگر سياسي داراي سوابق به اوج حساسيت و پيچيدگي رسيده است، بدون شك دور دوم انتخابات مجلس دهم در اهواز نفس گير و بستر اتفاقات مهمي است، حالا مي توان گفت فهم اين موضوع كه عقبه طراح نامزدهاي انتخاباتي علاقمند هستند پاي شهرداري به اين ماجرا كشيده شود چندان مشكل نيست!

اما به راستي چرا برخي آسمان و ريسمان مي بافند و علاقمند به درگير كردن نهاد شهرداري اهواز با انتخابات مجلس دهم هستند، سوالي كه مي تواند پاسخ هاي فراواني داشته باشد، برخي از آن ها را مرور مي كنيم.


يك به سوال اول؛ سيد خلف موسوي فرماندار بحران و شهرهاي سخت و پيچيده پس از ربع قرن صدارت سياسي در شهرهاي مختلف، فرمان عمراني نهاد خدماتي شهر اهواز را به دست گرفته است، او كه ساليان دراز مجري انتخابات هاي مختلف بود حالا بايد نظاره گر مي بود. پس نبايد شك داشت كه سيد خلف موسوي به خوبي با قوانين، حدود و صغور و محدوده عمل و منشور انتخاباتي كاركنان دولت و نهادها آشنايي داشته و به خوبي مي دانست شهرداري بايد از چه پرهيزد و ناپرهيزي هايش چيست! بنابراين شهرداري اهواز در طول انتخابات مجلس دهم علي رغم دارا بودن كانديدهاي صنفي ، مصداقي براي ورود به انتخابات نداشت چرا كه شهرداري داشت كه خود از كاربلدان وزارت كشور بوده است.

دو به سوال اول، هر چه تحليل هاي سفارشي را مرور مي كنيم كمتر مصداقي براي ورود شهردار به عرصه انتخابات مي يابيم، مگر روياپردازي و گمانه زني هايي كه تدارك ديده شده تا هدفي معكوس را باز مهندسي كند يعني فشارهايي آورده شود مبني بر اين كه شهرداري كانديدايي داشته كه علي رغم حمايت ها از صندوق خارج نشده پس حالا براي جبران مافات بايد به يك سمت خاص غش كند، اين كاربست شايد فريبنده و داراي قابليت عملياتي باشد اما بعيد است خبره اي چون سيد خلف به اين سادگي ها مغموم اين بازي هاي سياسي شود، بنابراين بهتر است دوستان با ارايه چنين تحليل هاي آبكي ملانصرالدين وار، چوب حراج به وجاهت خود در نزد افكار عمومي نزنند چرا كه عزم سيد خلف موسوي بر اجتناب از ورود به مساله انتخابات است.

سه به سوال اول، شهرداري اهواز با دارا بودن بيش از ده هزار پرسنل مستقيم و ده هزار ديگر به طور غير مستقيم، يكي از مهم ترين نهادهاي تاثيرگذار در معادلات شهر است، اين حجم نيروي انساني به طور طبيعي براي كنشگران سياسي و كارگزاران انتخاباتي وسوسه برانگيزاننده است به گونه اي كه طراحي هاي مفصلي مي كنند تا اين تراكم انساني را از حالت انفعال و جمود خارج كرده براي اهدافي خاص بسيج نمايند، سيد خلف موسوي با علم به اين دانسته است كه علي رغم فشارهاي فراوان در برابر چنين تحريك آسيب زايي مقاومت كرده است و به نظر مي رسد فضاسازي هاي اخير بايد در همين راستا ارزيابي شود، پس هر چه صداها بلندتر مي شود بايد بگوييم نشانه اي است براي استحكام دروني بيشتر شهردار موسوي.

سوال دو اما اين است، در روزهاي اخير برخي تغييرات درون سيستمي شهرداري به صحنه اي عجيب از برخي تاويل هاي غريب توصيف شده است، عده اي با هدفگذاري خاص بدون ذكر هيچ گونه سابقه و مصداقي، تغيير يك نفر را معادل يك رويكرد سياسي خاص قلمداد مي كنند كه در اين ميان ظلم مضاعفي به شهردار موسوي وارد مي شود، چرا؟

يك به سوال دو، براي انتصاب يك فرد به جناح سياسي خاص بايد جهت گيري فرد را در بزنگاه هاي حساس سياسي نظير انتخابات رياست جمهوري يا مجلس ارزيابي كرد كه آيا نوع نگاه او بر اساس تمكين به نظر آن جناح بوده است و يا خير، نا گفته پيداست وقتي فردي خاص در انتخابات رياست جمهوري و مجلس با كارت هايي مغاير با جناح مورد نظر وارد فضاي سياسي شده پس مي توان گفت انتصاب او به آن جناح تنها يك شوخي است.

دو به سوال دو، اگر به گفته دايه هاي دلسوزتر از مادر، شهرداري ارگاني اجرايي است پس عزل و نصب هايش هم بايد اجرايي و مبتني بر نظام حقوقي حاكم بر او تفسير و تحليل شود، نمي شود كه سر و دم تحليل را متغير بنويسيم و از خواننده انتظار داشته باشيم نمره بالايي به صداقت ما اعطا كند.

سه به سوال دو؛ سيد خلف موسوي در دو سال گذشته ثابت كرده است كه اگر حتي بر اساس فرمول هاي خاص خود اقدام به چيدمان نيروها مي كند ولي هيچ تعلق و علقه جناحي را به عنوان شاخصي تعيين كننده براي انتصاب يا عزل بكار نمي گيرد، ديديم كه انتصاب مديران مناطق سه و هفت شهرداري يا مدير سازمان پارك ها و سازمان فرهنگي ورزشي شهرداري و برخي مشاورانش را از ميان افراد متمايل به جناح اصلاحات برگزيده و از جناح مقابل نيز انتخاب هايي داشته است.
حال سوال كليدي اين است چرا شهرداري بدون آن كه بخواهد محور برخي تنش هاست و لازمه مديريت در آن، آموختن راه هاي عبور از بحران و طوفان است.

پاسخ اين پرسش هر چند تلخ اما واقع گرايانه است، شهرداري ها مركز ثقل تصميمات موثر بر زيست شهري هستند، نهادي برآمده از آراي عمومي، اين هم نفس بودن با راي و نظر مردم مي تواند تيغي دو لبه باشد، هم فرصت است به جهت سرمايه اجتماعي و سوخت راه انداز اين سرمايه و هم تهديد است به اين معنا كه تصميمات نقطه اي، نخبه اي و فني را به رويكردهايي عوامانه و پوپوليستي مبدل مي سازد.

شهرداري اهواز با مديريت آرام و بي تنش سيد خلف موسويت راهي تازه را گشوده، ثمرات اين مديريت در آينده نزديك به بار مي نشيند و بسياري از فشارها، تنش هاي تحميلي و فضا سازي ها به جهت جلوگيري از يك تغيير بزرگ آتي هستند، بگذاريم نسيمي كه آغازيدن گرفته، بوزد، اگر كنار نمي ايستيم يادمان باشد، طوفان هاي فردا همين نسيم نيمه جان امروزين بوده اند.