تاثیر پارک های محلی در کیفیت زندگی شهروندان

شوشان - بیژن خیری: شهر سیستم زنده و پویایی است که پارک ها و فضاهای سبز جزیی از آن هستند و به دلیل نقش موثر آن ها در کاهش تراکم شهری، ایجاد مسیر های هدایتی، تکمیل و بهبود تاسیسات آموزشی, فرهنگی, مسکونی و ذخیره ی زمین برای گسترش آینده شهر با ارزش هستند.

از دیدگاه محیط زیست,فضای سبز شهری، تشکیل دهنده جاندار ساخت کالبدی شهراست، پس هرگاه ضرورت وجود فضای سبز شهری در شهرهایی که تمایل دارند فرهنگ و توسعه یافتگی را درخود پرورش داده و توسعه یافته شوند و از ظاهر و نما گذشته و به عمق برسند و به درستی ادراک شوند، منطق طراحی چنین حکم می کند که میان بخش بی جان و جاندار ساخت کالبدی نوعی تعادل برقرار باشد.

مشخصه متمایز برنامه ریزی و طراحی شهری در هزاره سوم میلادی، برنامه ریزی بر مبنای همگامی با طبیعت و رعایت اصول توسعه ی پایداردرکلیه فعالیت های مربوط به مسائل شهری است. بنابراین یکی از نمادهای توسعه شهری می تواند احداث ساختمان ها و پارک های شهری منطبق با شاخص های اکولوژیک باشد که در آن تا حد ممکن معیارها و ضوابط توسعه پایدار رعایت شده است.

پارک های محلی به عنوان بخشی از فضای سبز بی شک نقش مهمی درمحله های مختلف دارند چون تعداد زیادی از آن ها درسطح شهر پراکنده شده است. آن ها به عنوان بخشی از فضای باز می تواند نقش مهمی در بهبود اکولوژی منطقه داشته باشند.پارک های کوچک بخش مهمی از واحد همسایگی اند که ضمن تفریحات گوناگون نزدیکی به طبیعت را نیز برای اهالی محل فراهم می کند.

وجود پارک های محلی در مناطق مختلف با توجه به زندگی آپارتمانی تاثیرخوبی بر روحیه شهروندان می گذارد. اگر تا دیروز درمحله ها، گرمابه های عمومی، مساجد و...زمینه ساز روابط دوستی و همسایگی بین افراد و خانواده ها بودند، امروزه در کنار آن ها پارک های محلی، زمینه ساز آغاز، تحکیم و استمرار روابط دوستی و همسایگی بین افراد محل هستند. در واقع پارک، به عنوان عرصه ای برای حضور مردم گره محلی، مکانی برای مکث است که تجلی گاه شخصیت اجتماعی ساکنان محله است.

فضای پارک های محلی عرصه ای برای زندگی انسان ها بین ساختمان ها، فعالیت های روزانه، پیاده روی، توقف های کوتاه و روابط اجتماعی ساده است.

ایجاد حیات جمعی و تولید سرمایه اجتماعی در محله عبارت اند از:

1- شکل گیری خاطره جمعی: محله ای که بستری مناسب برای وقوع رویداد و تعامل اجتماعی باشد توان بیشتری برای,انباشت لایه های مختلف خاطرات جمعی خواهد داشت.

2- انتقال فرهنگ و ایجاد فرصت های فرهنگی: ارزش ها و هنجارهای محله ای، اساس شکل گیری هویت فرهنگی است و پیش نیاز تقویت وبلوغ این هویت فرهنگی، رشد روابط اجتماعی چهره به چهره و تقویت حس تعلق اجتماعی است.

3- ایجاد حس تعلق به محله و اجتماع: توجه به مفهوم همسایگی و همسایه بودن از مهم ترین راهکارهای پاسخگویی به خواست انسانی در ارتباط با نیاز به وابستگی است. به همین دلیل توسعه اجتماعی و کالبدی واحد های همسایگی و تقویت زندگی اجتماعی در محله از طریق تماس چهره به چهره باعث هویت و احساس تعلق به مکان خواهد شد.

4- افزایش بهداشت و سلامت عمومی: سازمان جهانی بهداشت، ارتقا سلامت را دربرگیرنده آسایش روانی و جسمانی و رفاه اجتماعی به منظور تحقق توانایی های فرد، به وجهی که فرد بتواند با فشارهای روانی، اجتماعی و اقتصادی متعارف زندگی، روبرو شودو با بهره وری به گونه ای موثر برکار و کنش اجتماعی بپردازد تلقی می کند.

5- کاهش جرایم و افزایش امنیت: امنیت مطلوب درمحله های مختلف بدون مشارکت موثر شهروندان و همکاری آن ها با نهادهای مسئول به طور شایسته تامین نمی شود.

همه این عوامل ایجاب می کند که به پارک های محلی بیشتر توجه شود. بیشتر پارک های محلی اهواز نقطه های فراموش شده ای هستند و امکانات مناسب برای محله را ندارند. وسعت کم پارک ها، کم نور و بدون امکانات ورزشی، مبلمان نامناسب وحتی چمن کاری و آسفالت نامناسب کف در پارک های محلی اهواز مشهود است. این در حالی است که در کشورهای توسعه یافته معابر پارک ها براساس نیاز افراد ساخته می شود. از این رو توجه به پارک های محلی و ایجاد امکاناتی همچون:

1- مکان های نشستن مناسب و متنوع

2 - مسیرهای پیاده روی مناسب همراه با حفظ تداوم درمسیر

3 - ایحاد نقاط کانونی و شاخص نظیر فضاهای تجمع چند منظوره

4- ایجاد فضای پاتوق

5- زمین و وسایل بازی کودکان با فاصله مناسب از خیابان

6- ترمیم و نگهداری فضای سبز شهری و...

از جمله مواردی هستند که باید توسط مسيولین ذی ربط پیگیری و دردستور کار قرار گیرد.