امام علی (ع): كسى كه دانشى را زنده كند هرگز نميرد.
کارشناس و مشاور تغذیه و رژیم درمانی بیمارستان گلستان اهواز
موضوع گرمازدگی و تغذیه
گرمازدگی
گرمازدگی زمانی بروز می کند که بار اضافی بر سیستم کنترل دمای بدن وارد شود و بدن دیگر قادر به خنک کردن خود نباشد. از این رو تعریقِ فراوان موجب اختلال در بدن می شود.
گرمازدگی بیشتر در مناطق گرمسیری به چشم می خورد. همچنین مردان بیش از زنان مستعد ابتلا به گرمازدگی می باشند که علت این امر عرق کردن بیشتر مردان و همچنین از دست دادن سریع تر آبِ بدن در مقایسه با زنان است.
علائم گرمازدگی چیست؟
سرگیجه، سردردهای شدید، تهوع و استفراغ، پوست خشک و گرم، ضربان قلب بالا، دمای زیاد بدن، بیهوشی، خستگی و فرسودگی، اختلال در تکلم و توهم، تنفسِ کم عمق، گشاد شدن مردمکِ چشم و عدم واکنش به نور، گرفتگیِ عضلات، اُفت فشارخون به دلیل کم آبی(دِهیدراسیون) و اتساع عروق محیطی از جمله عوارض اصلی و شایع گرمازدگی هستند.
به طور کلی عوارض گرمازدگی به تناسب شدت معمولا به سه دسته تقسیم میشوند:
گرمازدگی خفیف : زمانی که فرد مدتی طولانی در معرض حرارتی نسبتا بالا قرار گیرد اتفاق میافتد. در این حالت بدن به شدت عرق میکند.گرفتگی عضلات، خستگی و گاهی سرگیجه از دیگر علائم آن است.
گرمازدگی متوسط: به دلیل قرار گرفتن اشخاص در معرض گرمای زیاد و فعالیت بدنی در محیط پیش میآید. از علائم آن میتوان به سرگیجه، عدم هوشیاری، پوست رنگ پریده، نبض ضعیف و تعریق بدن اشاره کرد.
گرمازدگی شدید: این حالت بسیار خطرناک است و در روزهای گرم و مرطوب اتفاق میافتد. قیافۀگرمازده و تبدار و پوست گرم و خشک است. درجه حرارت بدن افزایش مییابد و احتمال اغما و تشنج ، از دیگر علائم آن است.
عوامل خطر مرتبط با گرمازدگی عبارتند از :
- سن: نوزادان و کودکان تا سن 4 سالگی و بزرگسالان بالای 65 سال ، بسیار آسیب پذیر هستند، زیرا تنظیم حرارت بدن خیلی آهسته تر از افراد دیگر در آن ها صورت می گیرد.
- وضعیت سلامتی بدن: بیماری های قلب، ریه، بیماری کلیوی ، چاقی و یا کمبود وزن ، فشار خون بالا، دیابت، بیماری های روانی، آنمی داسی شکل، اعتیاد به الکل، آفتاب سوختگی و در هر شرایطی که تب رخ دهد.
- داروها: شامل داروهای ادرارآور، آرام بخش، محرک، قلبی و داروهای کنترل فشار خون و داروهای اعصاب و روان است.
توصيه هايی جهت جلوگيری از گرمازدگي:
1- از لباسهاي نخي و نازك و رنگ روشن استفاده كنيد.
2- خود را از تابش مستقيم آفتاب دور نگه داريد. (از كرمهاي ضد آفتاب، كلاه و چتر در جاي خود استفاده كنيد)
3- ورزش و فعاليتهاي بدني را در سايه و در مكانهاي مناسب و نسبتا خنك انجام دهيد.
4- به اندازه كافي به بدنتان استراحت داده و از فعاليت شديد در هوای داغ احتراز کنيد.
5-در صورت امکان در گرمترین ساعات روز، در خانه بمانید.