در شرایطی که دولت عراق مدتی است به واسطه مجموعه ای از چالش های داخلی و خارجی با بی ثباتی سیاسی و دشواری های متعدد مواجه شده و به ویژه نیاز به تمرکز تلاش ها بر مبارزه با گروه های تروریستی احساس می شود، درگیری در منطقه «طوزخورماتو» بین نیروهای پیشمرگه کرد و نیروهای بسیج مردمی، بعد جدیدی را به این مسائل افزوده است.
«طوزخورماتو» قربانی توسعه طلبی بارزانی خواهد شد؟در شرایطی که دولت عراق مدتی است به واسطه مجموعه ای از چالش های داخلی و خارجی با بی ثباتی سیاسی و دشواری های متعدد مواجه شده و به ویژه نیاز به تمرکز تلاش ها بر مبارزه با گروه های تروریستی احساس می شود، درگیری در منطقه «طوزخورماتو» بین نیروهای پیشمرگه کرد و نیروهای بسیج مردمی، بعد جدیدی را به این مسائل افزوده است.
به گزارش «تابناک»، طوزخورماتو که در شمال شرق استان صلاح الدین و جنوب کرکوک قرار داشته و از مناطق مورد مناقشه دولت مرکزی عراق و اقلیم کردستان است، طی روزهای اخیر، شاهد درگیری های شدیدی میان نیروهای پیشمرگه کرد و نیروهای بسیج مردمی (حشدالشعبی) بوده است. با وجود توافق دو طرف بر سر آتش بس، درگیری ها روز گذشته بار دیگر آغاز شده و ادامه دارد.
بر اساس گزارش منابع خبری میدانی، از روز چهارشنبه هفته گذشته، دور جدیدی از درگیری ها، ابتدا میان نیروهای پیشمرگه کرد و شیعیان ترکمان عراق در طوزخورماتو آغاز شد. در اوج این درگیری ها که روز یکشنبه بود، دوازده تن از دو طرف کشته شدند. به گفته فرماندار این شهر، پنج تن از این افراد، غیرنظامی و دو تن نیز از نیروهای حشدالشعبی بودند. درگیری در این منطقه همچنین باعث بسته شدن حاده اصلی بغداد ـ کرکوک شد.
روزنامه لبنانی «السفیر» در این زمینه نوشت: نیروهای پیشمرگه کرد طرفدار مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق و نیروهای بسیج مردمی ترکمان (الحشد الشعبی الترکمانی) دشمن مشترک داعش هستند، اما دو طرف درصدد سیطره بر برخی مناطق از جمله طوزخورماتو هستند و همین منجر به درگیریهای مکرر بین دو طرف شده است.
شیعیان ترکمان درباره علت آغاز این درگیریها می گویند، نیروهای پیشمرگه، ساختمان اوقاف شیعیان در طوزخورماتو را هدف حملات توپخانهای خود قرار دادند و نیروهای کرد وابسته به پیشمرگه نیز به سمت تعدادی از شیعیان ترکمان در یکی از ایست های بازرسی شهر طوزخورماتو حمله کردند که در پی آن، چندین تن از شیعیان ترکمان به شهادت رسیدند.
ترکمانها میگویند، یکی از اهداف نیروهای کرد طرفدار مسعود بارزانی از حمله به طوزخورماتو، مهاجرت اجباری شیعیان از این شهر و کردنشین کردن منطقه است و به همین دلیل، در حملات خود از تانک نیز استفاده کردند. از سوی دیگر، کردها مدعی هستند، به پادگانهای نیروهای کرد حمله شده است و نیروهای الحشد الشعبی را به آغاز درگیری با نیروهای پیشمرگه و حمله به مواضع نیروهای کرد متهم کردند.
این در حالی است که حیدر العبادی، نخست وزیر و فرمانده کل نیروهای مسلح عراق روز یکشنبه به ستاد فرماندهی عملیات مشترک دستور داد که برای کنترل اوضاع طوزخورماتو تدابیر لازم را اتخاذ کند. از سوی دیگر، هادی العامری، رئیس سازمان بدر عراق، روز یکشنبه برای دیدار با فرماندهان نیروهای بسیج مردمی ترکمانی (الحشد الشعبی الترکمانی) و فرماندهان کرد پیشمرگه، وارد طوزخورماتو شد.
هرچند این تلاش ها در روز یکشنبه به برقراری توافق آتش بس میان طرفین منجر شد، صبح امروز خبر رسید که درگیری ها بار دیگر از شب گذشته (دوشنبه شب) از سر گرفته شده است. در این راستا، شبکه خبری «الجزیره» از نقض آتشبس توافق شده در طوزخورماتو عراق و درگیری دوباره میان نیروهای پیشمرگه با شبه نظامیان ترکمان در این شهر خبر داد. بر اساس این گزارش، درگیریهای مجدد در شهر طوزخورماتو به بسته شدن راههای ارتباطی میان استان کرکوک و بغداد منجر شد.
برخی منابع میدانی می گویند، شبه نظامیان پیشمرگه بارزانی با حمله به محلات مسکونی طوزخورماتو اقدام به آتش زدن منازل و غارت اماکن تجاری آن کرده اند. همچنین گفته می شود، شبه نظامیان با استقرار واحدهای تانک و توپخانه در پیرامون شهر به صورت گسترده ای اقدام به گلوله باران منازل ساکنین کرده اند.
گفتنی است، این منطقه مورد مناقشه، در نوامبر سال 2015 نیز شاهد درگیری مسلحانه طرفین بود. در درگیریهای نوامبر، دهها منزل مسکونی در طوزخورماتو به آتش کشیده و در پی آن، این شهر به مناطق کردنشین و ترکمان نشین تبدیل شد.
همچنین شمار بسیاری از نیروهای پیشمرگه کرد 21 آبان ماه سال گذشته با دهها خودروی زرهی وارد شهر ترکمان نشین طوزخرماتو در استان صلاح الدین عراق شدند و بخش هایی از این شهر را اشغال کردند؛ پس از ورود به شهر علاوه بر غارت منازل و مغازه های ترکمان ها، سیصد مغازه و منزل مسکونی را آتش زدند.
به این ترتیب، به نظر می رسد ادامه تلاش نیروهای تحت فرمان بارزانی برای توسعه قلمرو اقلیم کردستان از طریق کردی کردن برخی مناطق همجوار، دامنه بی ثباتی و تنش ها را در عراق بیش از پیش افزایش داده است. این مسأله سبب نگرانی ناظران شده که اشاره می کنند، هدف اصلی در شرایط کنونی باید مقابله با گروه تروریستی داعش و تلاش برای شکست دشمن مشترک باشد.