چه كسی از جانب جامعه روحانیت سخن می‌گوید/ تسخیری: موضع مصباحی‌مقدم اظهار نظر شخصی است

آنها جلسات درونی را كنار گذاشته و از طریق رسانه‌ها با هم گفت‌وگو می‌كنند، درحالی‌كه آخرین جلسه شورای مركزی جامعه روحانیت مبارز به گواه همین رسانه‌ها ٢٩ اردیبهشت برگزار شده اما حرف‌هایی كه قاعدتا باید در اندرونی زده شود، بیرونی می‌شود. 

به گزارش شرق،  تجربه نشان داده بالاگرفتن حجم تكذیب‌ها و تذكرهای ردوبدل‌شده بین اعضاي یك حزب یا تشكل در فضای بیرونی - آن هم تشكلی كه مدت‌هاست از دوران اوج قدرت سیاسی خود فاصله گرفته - را باید جدی گرفت. جامعه روحانیت مبارز یك بار در آستانه انتخابات چهارم مجلس، به ‌دنبال اختلافات درونی انشعاب را تجربه كرد و مجمع روحانیون مبارز از دل آن بیرون آمد، با درگذشت چهره‌های قدیمی‌تر یا كناره‌گرفتن چهره‌های شاخصی مانند ناطق‌نوری و هاشمی‌رفسنجانی و حسن روحانی از حضور در جلساتش بعید نیست كه جامعه روحانیت مبارز در آستانه انشقاقی دیگر قرار گیرد، حتی نمادین. 

به نظر می‌رسد كه موارد اختلافی جامعه روحانیت مبارز یا به دلایلی مانند محافظه‌كاری از سوی افراد در جلسات درونی طرح نمی‌شود و به‌جای آن ترجیح می‌دهند آن را رسانه‌ای كنند یا آ‌ن‌قدر جدی است كه سرریزش به رسانه‌ها می‌رسد. در تازه‌ترین اظهارنظر، یك عضو جامعه روحانیت مبارز بار دیگر سخنان سخنگوی این تشكل را تكذیب كرده و آن را اظهارنظر شخصی خوانده است؛ اتفاقی كه در ماه‌های گذشته بارها و بارها تكرار شده است. در این شرایط مشخص نیست بالاخره چه كسی مواضع جامعه روحانیت مبارز را بازگو می‌كند؛ سخنگو كیست و مواضع جامعه چیست؟

سخنگویی كه تكذیب می‌شود

جامعه روحانیت مبارز سخنگو دارد و قاعدتا سخنان سخنگو، بیان‌كننده مواضع تشكل است اما وضعيتی كه برای غلامرضا مصباحی‌مقدم، سخنگوی جامعه روحانیت پیش ‌آمده مشابه وضعیتی است كه نجات‌الله ابراهیمیان در شورای نگهبان در یك‌ساله گذشته تجربه كرده است.

 آنها اگرچه عنوان سخنگویی را دارند اما  ماه‌های اخیر تقریبا هر بار سخنگوی جامعه روحانیت مبارز اظهار نظر جدی‌ای داشته كه می‌توانسته بیان‌كننده خط مشی و نگاه این تشكل باشد، بلافاصله از سوی دیگران تكذیب شده یا نسبت به آن ان‌قلت وارد شده است. در تازه‌ترین اظهارنظر آیت‌الله تسخیری در پاسخ به سؤالی درباره اظهارات مصباحی‌مقدم، مبنی بر احتمال حمایت اصولگرایان از حسن روحانی- عضو جامعه روحانیت مبارز- در انتخابات ریاست‌جمهوری ٩٦، به تسنیم گفته است: «ما فعلا در جامعه روحانیت هیچ بحثی درباره انتخابات ٩٦ نداشته‌ایم و شاید ایشان (مصباحی‌مقدم) نظر شخصی خود را گفته، اما بنده فعلا نظر شخصی دراین‌‌باره ندارم». 

مصباحی‌مقدم به خبرآنلاین گفته بود: «اگر گزینه بهتری نداشته باشیم برای انتخابات ریاست‌جمهوری سال بعد حتما با حسن روحانی وارد گفت‌وگو خواهیم شد. این‌طور نیست که شرایط آقای روحانی طوری باشد که مورد اقبال اصولگرایان قرار نگیرد. اگر شرایط اقتضا کند و کسی به میدان رقابت با آقای روحانی بیاید، حتما باید به‌گونه‌ای باشد که همه اصولگرایان پشت او باشند که اگر این اتفاق بیفتد برنده انتخابات خواهیم بود». 

جعفر شجونی هم مانند سالك به «شرق» گفته بود حرف مصباحی‌مقدم حرف جامعه روحانیت نیست: «قحط‌الرجال نیست که با این همه اتفاق‌‌هایی که آقای حسن روحانی ایجاد کرده است، از ایشان حمایت کنیم. این همه انسان لایق در این مملکت هست؛ از آقای حدادعادل گرفته تا قالیباف و جلیلی که هیچ حاشیه‌ای هم ندارند و می‌توانند بیایند و رئیس‌جمهور باشند و به مردم خدمت کنند». آذرماه سال گذشته و در كوران بحث‌های ائتلاف و اتحاد و سهم‌خواهی‌ها درون جریان اصولگرایی، زمانی كه بحث شورای فقها و مركزیت آیت‌الله مصباح‌یزدی، موحدی‌كرمانی و محمدی‌یزدی مطرح بود، مصباحی‌مقدم به خبرآنلاین گفته بود: «جلسات سه‌جانبه آیات موحدی‌کرمانی، یزدی و مصباح بدون نتیجه مشخصی پایان یافته و این جلسات ادامه نخواهد یافت و نقش‌آفرینی این سه نفر -آیات موحدی‌کرمانی، یزدی و مصباح‌یزدی- منتفی شد». یك روز از این سخن نگذشته بود كه حمیدرضا ترقی عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه از تذکر آیت‌‌الله موحدی‌کرمانی، دبیر جامعه روحانیت به حجت‌الاسلام مصباحی‌مقدم خبر داد و گفت:آقای موحدی‌کرمانی از آن مصاحبه دلخور بودند. افزون بر او حجت‌الاسلام سیدرضا تقوی هم در اظهارنظری گفته بود: «آن‌طور که شنیدم آیت‌الله موحدی‌کرمانی تلفنی نیز به آقای مصباحی‌مقدم تذکر داده است چراکه وضعیت وحدت به‌خوبی در حال شکل‌گرفتن است». مصباحی‌مقدم اما این ادعای ترقی را تكذیب كرد و در گفت‌وگو با پایگاه خبری جامعه روحانیت مبارز به‌صراحت اعلام کرد که تذکری بابت مصاحبه خود با خبرآنلاین دریافت نکرده است. او گفته بود: «نباید دوستان به حاشیه‌سازی‌ها توجه کنند و بگویند آیت‌الله موحدی‌کرمانی به مصباحی‌مقدم تذکر جدی داده‌اند. انتظار نداشتم که حرفی زده شود که خلاف واقع است. به آیت‌الله موحدی‌کرمانی گفتم رسانه‌ها حاشیه‌سازی کردند».

سخنگویی كه تكذیب می‌كند

اختلاف دیگر درون جامعه روحانیت به هاشمی بازمی‌گردد؛ همان كسی كه از سال ٨٤ به‌این‌سو دیگر در جلساتش شركت نمی‌كند. مشخص بود كه بر سر بودن یا نبودن هاشمی درون فهرست انتخابات خبرگان گذشته، اتفاق نظری وجود نداشت و هر روز یك خبر می‌رسید. در نهایت اما فهرست جامعه روحانیت مبارز با هاشمی منتشر شد. این درحالی است كه هفته گذشته، احمد سالك، یكی از مخالفان هاشمی در جامعه روحانیت مبارز مدعی شد كه انتخاب هاشمی نه با رأی اكثریت بلكه با نظر كمیته سیاسی بوده است. یك روز بعد از انتشار این خبر مصباحی‌مقدم، سخنگوی جامعه روحانیت در تماس با روزنامه «شرق» گفت: «درباره آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی در جامعه روحانیت مبارز دو دور بحث شد که در هر دور، اعضا موافق حضور ایشان در فهرست بودند و مخالفان در اقلیت بودند. وقتی رأی‌گیری شد، هاشمی رأی اکثریت را آورد و رسما به ‌عنوان کاندیدای خبرگان رهبری از طرف ما انتخاب شد.

 فکر می‌کنم حجت‌الاسلام احمد سالک در این دو جلسه حضور نداشتند که چنین حرف‌هایی را زده‌اند. حضور هاشمی‌رفسنجانی در فهرست اصلا در کمیته سیاسی تصمیم‌گیری نشد و در جلسه روحانیت درباره آن تصمیم‌گیری شد». جعفر شجونی از دیگر مخالفان هاشمی هم پیش‌تر گفته بود قرارگرفتن نام هاشمی در فهرست جامعه روحانیت مبارز «ننگ» است. اما مصباحی‌مقدم پاسخ او را هم داد و گفت: «ما با جامعه مدرسین قم جلسه مشترکی برگزار کردیم که بحث جدی ما با آنها حضور آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی بود. جامعه مدرسین مخالف حضور ایشان بودند اما آیت‌الله موحدی‌کرمانی از طرف جامعه روحانیت مبارز اصرار داشتند که نام هاشمی در لیست مشترک ما بیاید و چون به توافق نرسیدیم، لیست تهران ما با لیست جامعه مدرسین قم تفاوت داشت».

نقشی كه كم‌رنگ‌تر می‌شود

قدرت اثرگذاری جامعه روحانیت مبارز از بعد از انتخابات ٧٦ كم‌كم رو به کاهش گذاشت. مسیر سیاسی این تشكل، جدای از کاهش، با نوعی پراکندگی هم همراه بوده است؛ مثلا در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ٨٤، در دور اول انتخابات از آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی حمایت كرد اما چهار سال بعد حامی رقیبش، محمود احمدی‌نژاد شد. كم‌اثرشدن جامعه روحانیت مبارز كشف جدیدی نیست حتی اصولگرایان تحلیلگری چون امیر محبیان هم به آن اذعان دارند. 

جامعه روحانیت مبارز كه زمانی واقعا فصل‌الخطاب جناح راست بود و در انتخابات ریاست جمهوری ٧٦ و مجلس ششم، متولی اصلی معرفی نامزد و ارائه فهرست بود، حرفش، نه در انتخابات ریاست‌جمهوری سال٩٢ و نه مجلس دهم، كمتر خریداری نداشت، اگرچه در لفظ همچنان فصل‌الخطاب، خطاب می‌شد و دبیرش، آیت‌الله موحدی‌كرمانی در جلسات هم‌اندیشی و هم‌گرایی بر صدر نشانده می‌شد؛ اما بعد از شكست اصولگرایان در انتخابات تهران بود كه مشخص شد وزن اصلی این تشكل در عمل چقدر است. مصباحی‌مقدم افشا كرد كه جامعه روحانیت مبارز مخالف فهرست اعلامی تهران بوده است: «در جلسه شورای مرکزی روحانیت مبارز پیش از انتخابات به این نتیجه رسیدیم که لیست ائتلاف رأی نمی‌آورد اما چاره‌ای جز ترکیبی که لیست با آن بسته شد، نبود. لیست، لیستی نبود که رقیب نتواند روی آن تخریب کند و حتی در جلسه شورای مرکزی روحانیت مبارز قبل از انتخابات زمانی که آن لیست ارائه شد بالاتفاق این نظر داده شد که این لیست در مقابل رقبا رأی نمی‌آورد».جامعه روحانیت مبارز كه زمانی اعضاي آن در مناصب مهمی چون شورای انقلاب، قوای سه‌گانه مقننه و مجریه و قضائیه، نیروهای مسلح، حوزه‌های علمیه، شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، شورای‌عالی امنیت ملی، مراکز آموزش عالی و جایگاه‌های امامت جمعه و نمایندگی ولی فقیه در استان‌ها، حضور داشتند درحال‌حاضر به وضعیتی رسیده كه امكان بستن یك فهرست انتخاباتی یا معرفی نامزدی را كه فصل‌الخطاب دیگر گروه‌های درون جریان اصولگرایی باشد، ندارد.