رودخانه های خوزستان در خطر زیست محیطی!

رود کارون پرآب‌ترین و بزرگ‌ترین رود ایران است. این رود با طول ۹۵۰ کیلومتر طولانی‌ترین رود و همچنین تنها رود ایران است که بخشی از آن قابل کشتیرانی است.

یکی از شاخه های مهم رودخانه کارون، رود دز است که در شمال اهواز به رود کارون ملحق می‌شود.

رود دز رودخانه‌ای است که از رشته کوه زاگرس میانی (در جنوب استان لرستان-الیگودرز) سرچشمه می‌گیرد و در اقتصاد شمال خوزستان نقشی بسیار مهم دارد.

رود دز از به هم پیوستن رود بختیاری، رود زالکی، رود سزار، رود تیره و رود ماربره بوجود آمده و این رود پس از گذشتن از جنوب لرستان و شمال خوزستان و حوزه جغرافیایی مانند الیگودرز، الوار گرمسیری، اندیمشک، شهیون، دزفول وشوش در منطقه‌ای به نام گرگر در شرق شوشتر به رود کارون می‌پیوندد.

سالهاست این دو رود خروشان و پرآب جاری بوده و زمینهای زراعی و مردمان این منطقه از کشور را سیراب نموده است.ولی در سالهای اخیر بهره برداری های بی رویه، سد سازیها، و برداشت از سرچشمه های این دو رود نه تنها از عمر این رودها کاسته، بلکه سلامتی و زندگی مردمان پائین دست این رودها را دچار مشکل نموده است.

انتقال آب این دو رودخانه به اصفهان، خوانسار، گلپایگان، خمین، محلات، نیم ور، سلفچگان و نهایتا قم و احداث سد عظیم گتوند با وجود کوه نمک در وسط دریاچه این سد، که درجه شوری و غلظت آب را به آن اندازه بالا برده که فاجعه ای زیست محیطی برای تمام موجودات و گیاهان ان منطقه بوجود اورده و حتی نیروگاه این سد را با مشکل مواجه خواهد ساخت که در اولین اقدام بایستی جهت کم کردن غلظت نمک این آب، نیروگاه سد دز بیش از ظرفیت خود تولید کند تا با ورود آب دز به کارون از غلظت نمک آن کاسته شود و همچنین پسابهای کارخانه نیشکر به کارون مورد دیگری از آلودگی بوجود امده است.

و معضل دیگر نیز پرآب نمودن زاینده رود و قمرود به قیمت از دست دادن کارون و دز! نمایندگان مجلس و مسئولین با پشتوانه مردم بایستی به این امر مجدانه رسیدگی کنند. درست است دیگران به ما رحم نمی کنند ولی لا اقل خودمان به این استان رحم کنیم!

ورودی آب رود دز نیز با احداث سد بختیاری تا حدود قابل ملاحضه ای کاسته می شود و با وجود کاهش نذورات آسمانی و کمبود آب ذخیره پشت سد دز رود دز وارد بحرانی جبران نا پذیری خواهد شد.

در پائین دست سد دز درست در محلی به نام چمگلک که مرز بین شهرهای دزفول و اندیمشک است باز قرار است فاجعه ی زیست محیطی دیگر بوقوع بپیوندد!

شرکتی تجاری در محدوده ی شهرستان اندیمشک و در نزدیکی رودخانه دز مجوز احداث دریاچه مصنوعی پرورش ماهیان خاویاری را در زمینی به اندازه ۱۸٫۵ هکتار اخذ کرده که احداث آن سلامت رودخانه دز و کارون و مردم این محدوده را تهدید می کند.

شرکت مذکور مجوز خود را علیرغم مخالفتهای مسئولین شهرستان دزفول که قربانیان اصلی خطرات این طرح هستند از اداره کل محیط زیست استان اخذ نموده و حتی آب مورد نیاز خود را برای پر کردن این دریاچه و حوضچه های خود نیز تامین خواهد نمود!

مشکل اصلی آغاز به کار این طرح می توان به برداشت آب بسیار برای تامین آب دریاچه و حوضچه ها و متعاقبا برگشت پساب پر از فسفات و دیگر مواد بسیار خطرناک به رودخانه دز نام برد که هم برای اکوسیستم جانوری و هم برای مردم منطقه که از آب این رودخانه برای آبیاری مزارع و باغات و حتی شرب و آبتنی استفاده می کنند شدیدا مضر و خطرناک خواهد شد. که قربانیان اصلی این طرح مردم اندیمشک و دزفول هستند که چاهها ی تامین آب این دو شهر در مجاورت حوضچه های این پروژه قرار دارند و مشخص نیست چرا کارشناسان مربوطه این موضوع را در نظر نگرفته اند.

در حالی که شکایات و اعتراضاتی در خصوص راه اندازی این حوضچه ها صورت گرفته ولی شزکت مذکور مجوز دریافت تسهیلات بانکی به مبلغ ۲۰ میلیارد تومان را نیز در دست دارد که این اعتبار را اگر برای هر نفر ۳۰ میلیون تومان برای تولید شغلی در نظر بگیریم، نزدیک به ۷۰۰ نفر نیروی کار دائم را پشتیبانی می کند و اگر این مبلغ در جهت وامهای زودبازده به کار گرفته شود نزدیک به ۴۰۰۰ نفر را تحت پوشش قرار می دهد.

از این مسائل که بگذریم بی شک سلامت مردم بیش از نیمی از جمعیت استان خوزستان با اجرای این طرح به خطر خواهد افتاد، امید داریم مسئولان امر، استاندار محترم و نمایندگان محترم استان خوزستان در مجلس شورای اسلامی در خصوص مضرات اجرای این طرح خطر ناک تحقیق مفصلی نموده و در صورت مسجل شدن خطرات فوق الذکربرایشان، از احداث این طرح جلوگیری کنند.

مضرات ناشی از اجرای این پروژه به لحاظ زیست محیطی از خطرات ناشی از ریزگردها به مراتب خطرناکتر خواهد بود.