ختم سریع حوادث شب گذشته ترکیه، باعث شد که برخی در شبکه های اجتماعی این عبارت را به اشتراک بگذارند که : حوادث ترکیه کودتا نبود؛ تئاتر بود» عبارتی که بر ساختگی بودن کودتای ترکیه دلالت می کرد. این ایده را دو کارشناس برای تابناک مورد بررسی قرار داده اند که آیا حوادث ترکیه کودتا بود یا تئاتر؟

دو کارشناس مسائل ترکیه و امور بین الملل درباره علل بروز و ختم سریع غائله پنجمین کودتای نظامی در ترکیه اظهار نظر کردند و واقعی یا ساختگی بودن آن را مورد کنکاش قرار دادند.

کارشناس مسائل ترکیه در گفت و گو با خبرنگار «تابناک» درباره دلایل به سرانجام نرسیدن پنجمين كودتا در تركيه طی سا لهاى اخير که بر خلاف بقيه كودتاها در این کشور، به موفقيت نرسيد؟، اظهار کرد: ترکیه در شبی که مردمانش نخوابیدند، آزمون دموکراسی و مقابله مردم با کودتاگری را به منصه ظهور گذاشت.

سیامک کاکایی در گفت و گو با خبرنگار «تابناک» در تحلیل علل وقع کودتا در ترکیه و عدم موفقیت کودتاگران، افزود: گروهی از تحلیل گران، برخی از سیاست ها و رویکردهای سختگیرانه و انحصارگرایانه دولت ترکیه، شیوه تقابل با نظامیان، خارج کردن آن ها از دامنه سیاست این کشور و ایجاد نارضایتی در نظامیان ترکیه بنا به دلایلی که گفته شد را از علل کودتای شب گذشته می دانند که در چنین شرایطی خود را بروز داد.

وی دلایل شکل گیری کودتا از نظر دولت ترکیه را نگاه توطئه گرایانه عده ای از مخالفان عنوان کرد و گفت: همانطور که ملاحظه کردید "رجب طیب اردوغان" رئیس جمهور ترکیه معتقد است که این کودتا با اقدامات "فتح الله گولن" ارتباط دارد. "بکیر بوزداغ" وزیر دادگستری ترکیه نیز در سخنانی حامیان «فتح الله گولن» را متهم به دست داشتن در کودتای نظامی در این کشور کرد.

این کارشناس مسائل ترکیه ادامه داد: اگر بخواهیم نگاهی فراتر به آنچه در ترکیه اتفاق افتاد داشته باشیم، پدیدار شدن کودتایی دیگر در ترکیه که تاکنون سابقه 4 کودتای دیگر را داشته با تاملاتی همراه است که می توان آن را به تحلیل و بحث گذاشت. به این معنی که دامنه کودتا به دو شهر آنکارا و استانبول محدود شد و این نشان می داد که آن انسجام لازم در کودتاگران وجود نداشت.

وی حضور موثر مردم در عرصه عمل و مقابله با امر کودتاکری و نقش تاثیرگذار شبکه های اجتماعی در آگاهی مردم و کشاندن آنها به خیابان ها برای مقابله با کودتا را از دیگر عوامل مهم و قابل توجه در ناکام ماندن کودتای نظامی در ترکیه خواند.

کاکایی درباره اینکه برخی تحلیل ها حکایت از این دارد که اگر کودتا واقعی و خواست کودتاگران براندازی دولت اردوغان بود، باید به جای بستن پل و یا حضور نظامی در خیابان ها به سمت اشغال مراکز حساس و دستگیری مقامات ارشد و تصمیم گیر دولت می رفتند، عنوان کرد: از کجا مشخص است که کودتاگران قصد گرفتن و اشغال نهادهای حساس و دستگیری دولتمردان را نداشته اند؟ به نظر من مواجه شدن با اطلاع رسانی گسترده رسانه ها دلیل نرسیدن کودتاگران به اهدافشان بود.

وی تفاوت کودتای شب گذشته ترکیه با دیگر کودتاهای این کشور را اطلاع رسانی سریع و گسترده در این خصوص از سوی دولتمردان و خواست آنها برای مقابله مردم با کودتا دانست و ادامه داد: یک نکته دیگر در خصوص ضعف های این کودتا این بود که به نظر می رسید کودتا همه ارتش را شامل نمی شد، بلکه بخشی هایی از ارتش ترکیه این اقدام را انجام داد.

این تحلیلگر در بررسی تفاوت های کودتای نظامی در ترکیه و مقایسه آن با کودتای نظامی در مصر یادآور شد: در زمان وقوع کودتای نظامی در مصر، این کشور دارای یک حکومت سازمان یافته و با ثبات نبود، ضمن اینکه ژنرال السیسی نیز در مسند قدرت بود، لذا جابه جایی قدرت در این کشور با سرعت انجام شد و کشتارهایی نیز برای سرکوب مخالفان کودتای نظامی صورت گرفت، ولی در ترکیه چنین مجالی پیدا نشد.

وی در عین حال افزود: از دیگر نقاط تمایز کودتای نظامی در ترکیه و مصر می توان به این موضوع اشاره کرد که ارتش ترکیه نسبت به گذشته تنزل پیدا کرده و با افسران و نظامیان طرفدار گولن و کسانی که گفته می شد قصد کودتا دارند در گذشته برخورد شده بود.

کاکایی در پاسخ به سئوالی درباره تاثیر کودتای ترکیه بر رخدادهای منطقه نیز خاطر نشان کرد: ترکیه کشوری مهم و موثر در منطقه است. از منظر و دیدگاه جمهوری اسلامی ایران کودتا محکوم است و این امر در موضع رسمی ایران در قبال حوادث شب گذشته هم مشخص بود. ایران نسبت به بی ثباتی کشور همسایه خود حساس است و با حساسیت آن را پیگیری خواهد کرد، چراکه بی ثباتی مساله ای نیست که نسبت به کشورهای همسایه خواهان ان باشیم.

وی با بیان اینکه برخورد مردم ترکیه با کودتاگران نشان داد، زمان کودتا به سر آمده است، اضافه کرد: جمهوری اسلامی ایران خواهان حکومت قانون در ترکیه است و نسبت به کودتاچیان با دید تردید نگاه می کند. قطعا ثبات در ترکیه با ثبات و آرامش در منطقه نیز خواهد بود.

در بخشی دیگر، یک کارشناس مسائل بین الملل در خصوص تحولات ترکیه، به خبرنگار تابناک گفت: تحولات دیشب ترکیه بیشتر ناشی و متاثر از شکاف ها و گسست هایی داخلی جامعه ترکیه بود تا مسائل بیرونی و خارجی. در بیش از یک دهه حکومت اردوغان و جناح حامی او در ترکیه، رفتار آنها با جامعه و اقشار مختلف این کشور خیلی تند شده و نگاه به ارتش این کشور تغییر کرده است.

حسن لاسجردی افزود: با توجه به گذشته ترکیه و نقش ارتش این کشور در 4 کودتای اخیر، دولت اردوغان نقش نظامیان در شورای امنیت را کاهش داد و با کاهش قدرت و توانایی اقتصادی نظامیان اقدامات علیه آنان را تکمیل کرد. همچنین با توجه به اینکه چندین سال است بحث کودتا علیه اردوغان مطرح است، هر از گاهی نسبت به دستگیری عده ای از نظامیان اقدام می شود.

وی با اشاره به ساختار ارتش در ترکیه، اظهار کرد: بخشی از این طیف جامعه ترکیه، لائیک است و خود را متعهد به لائیزم و آتاترک می دانند. در مجموع نگاه لایه های درونی ارتش این است که دولت اردوغان نتوانسته از این نگاه مراقبت کند و بر همین اساس مقداری شانیت جامعه ترکیه را پایین آورده است.

قائم مقام معاونت سیاسی حزب موتلفه اسلامی، نگاه های بلندپروازانه اردوغان در خصوص نئوعثمانیسم، تلاش برای مادام العمر کردن ریاست جمهوری که سبب حسادت و عدم همراهی برخی گروه های همراه و غیرهمراه با او شده است، دستگیری برخی نظامیان طی هفته گذشته تحت عنوان عنصر نامطلوب و ... از دیگر دلایل کودتای شب گذشته علیه دولت حاکم ترکیه بود.

وی در خصوص میزان واقعی بودن کودتای شب گذشته در ترکیه اینگونه توضیح داد: 2 گزینه در این خصوص مطرح است که برخی می گویند، کودتایی در این حجم کم و با این استعداد، یک کودتای ساختگی و جعلی است. برخی هم معتقدند، کودتا امری پرهزینه برای یک دولت و کشور است که اردوغان حاضر نخواهد بود به این قیمت به سرکوب کردن مخالفان بپردازند. بنده هم معتقدم تحلیل دوم درست تر است؛ چراکه هیچ کس حاضر نمی شود با چنین هزینه های زیادی و به قیمت کشته شدن عده ای از مردم کشورش دست به چنین اقدامی بزند.

لاسجردی ادامه داد: کودتاگران در ترکیه به دنبال یک پایگاه و به کرسی نشاندن حرفشان هستند که این امر حتما ناظر به موفقیت کودتا نیست. به نظرم کودتاگران تلاش می کردند که مخالفت خودشان را به اثبات برسانند که در این امر موفق بودند. آنها 2 موضوع مهم را نشان دادند. اولین نقطه مورد نظر آنها برهم زدن امنیت جامعه ترکیه بود که موفق به انجام آن شدند و دومین موضوع هم این بود، زمین لرزه ای که آنها می خواستند در جامعه سیاسی ترکیه بوجود بیاید، بوجود آمد. همانطور که ملاحظه کردید اردوغان با تمام گنده گویی هایش، اوایل کودتا معلوم نیست کجا بود و بعدا به استانبول برگشت.

وی درباره دلایل جمع شدن کودتای ترکیه در یک فاصله زمانی کوتاه، بیان کرد: جامعه ترکیه به بلوغی رسیده که از روش های کلاسیک فاصله گرفته و این بلوغ با مشی نظامی 10 -15 سال پیش این کشور همخوانی ندارد، نکته دیگر سیاستی بود که دولت اردوغان در پیش گرفت و بر اساس آن مردم را به خیابان ها کشاند و خود را به نوعی در حالت واکنش سریع قرار داد.

عضو شورای سردبیری خبرآنلاین پشتوانه مردمی تیم اردوغان و حزب عدالت و توسعه، کمک هایی که به رشد تشکل های تاثیرگذار و رسانه ها شده، تجربه تاریخی جامعه ترکیه، به روز بودن جامعه ترکیه و تلاش هایی که دولت برای مقابله اجتماعی با کودتاگران داشته است را از جمله عوامل شکست کودتا در این کشور خواند.

برچسب ها: ترکیه ، کودتا ، گولن ، اردوغان ، ایران ، کاکایی ، لاسجردی

X Share

Stumble Upon Delicious Cloob

Digg

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به شوشان است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.

طراحی و تولید: ایران سامانه