دانشگاه آزاد، امسال آخرین سالی است که میتواند بدون دخالت مستقیم وزارت علوم، داوطلبان دکتری را بپذیرد. به همین منظور آخرین تلاشهایش را میکند تا داوطلبان بیشتری را پذیرش کند. بنابراین به نظر میرسد احتمال قبولی بسیاری از داوطلبان دکتری امسال، بسیار بالاست و میتوانند خوشبین باشند که در مصاحبه قبول خواهند شد. حالا سوالی که مطرح میشود این است که چرا این اتفاق افتاده؟ پاسخ را میتوان در چالشی یافت که بین دانشگاه آزاد و وزارت علوم به وجود آمده است. وزارت علوم قصد دارد از سال دیگر نظارت سفت و سختتری بر دانشگاه آزاد و پذیرش دانشجویانش داشته باشد و دانشگاه آزاد مخالف این موضوع است. چنین ماجرایی موجب شده تا رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام -که رییس هیات مؤسس دانشگاه آزاد نیز هست- مستقیم به رییسجمهوری گلایه کند که چرا باید چنین اتفاقی بیفتد؟ در ادامه به بررسی اتفاقاتی که در ماههای اخیر افتاده خواهیم پرداخت.
دولت میخواهد دست دانشگاه آزاد را ببندد
به گزارش صبح نو زمزمههای گلایه در آخرین روزهای اردیبهشت توسط آیتالله اکبر هاشمی رفسنجانی، رییس هیات مؤسس دانشگاه آزاد در مراسم سالگرد تأسیس این دانشگاه بلند شد و گفت: «دولتیها که دوستان ما هستند برای ما در دانشگاه آزاد مزاحمت ایجاد میکنند و این چیزی به غیر از حسادت نیست. در آن زمان ما ستادی را در شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل دادیم و به این نتیجه رسیدیم که برای تأسیس دانشگاه باید به سمت مردم برویم ولی گفتیم که امام باید ما را حمایت کند، در مدت ۱۵ دقیقه شرایط را برای امام توضیح دادم و امام که بسیار باهوش بودند آنچنان خوشحال شدند که گویی آرزوی چند سالهشان میخواهد شکل بگیرد، با صورتی بشاش و چشمانی غرق خوشحالی گفتند کار خوبی است، من هدیه کوچکی میدهم و مردم هم میتوانند کمک کنند، شما کارتان را شروع کنید که انصافاً عبدالله جاسبی در این جریان نقش اول را داشت.
در دانشگاه آزاد هنوز مزاحمتهایی داریم به طوری که چند روز پیش مجلس در روزهای آخر عمر خود مصوبهای تصویب کرد که دست دانشگاه آزاد را کامل ببندد، ما میتوانستیم کارهایمان را خودمان انجام دهیم، ولی طرحی ریختند که ما تحت نظارت وزارت علوم قرار بگیریم و به گونهای مصوبه را تصویب کردند که آنچه خودشان میخواهند انجام شود و این مساله یک بمب بود که صورت گرفت....».
آیا امسال تمام داوطلبان دکتری پذیرفته میشوند؟
سپس خرداد ۹۵ خبری را فارس منتشر کرد که دانشگاه آزاد امسال در آزمون دکتری بدون ارائه کارنامه و فقط با اعلام دعوت به مصاحبه، قبولی افراد را اطلاعرسانی کرد و تاکنون نیز خبری از زمان مصاحبه دکترای دعوتشدگان نیامده اما در عین حال خبرها حاکی از آغاز مصاحبه با افرادی چون فرزند رییس سابق واحد علوم و تحقیقات دارد. با وجود آنکه شنیدهها حاکی از آن است که تقریباً تمامی داوطلبان دکترای دانشگاه آزاد امسال قبول خواهند شد اما آقای مجتبی علوی فاضل، سخنگوی دانشگاه آزاد اسلامی در گفتوگو با «صبح نو» این موضوع را تکذیب کرد و گفت: «چنین خبری را به هیچ عنوان نشنیدهام و قرار نیست تمام داوطلبان دکترای دانشگاه آزاد در سال جاری پذیرفته شوند.»
شکایت هاشمی رفسنجانی از وزارت علوم به روحانی
۲۶ تیرماه خبری منتشر شد که رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام از وزارت علوم به رییس جمهور شکایت کرد و خواستار بررسی اظهارات معاونان این وزارتخانه درباره رشتههای دانشگاه آزاد و تأثیر آن بر کاهش تعداد داوطلبان دکترای این دانشگاه شد. وزارت علوم هم کوتاه نیامد و بر تخلفات این دانشگاه در راهاندازی و پذیرش دانشجو در رشتههای بدون مجوز تأکید کرد. به طوری که وزارت علوم نیز طی نامهای بر تخلفات قانونی این دانشگاه در راهاندازی و پذیرش دانشجو در رشتههای فاقد مجوز تأکید کرد و از رعایت نشدن ظرفیت تعیین شده پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری، پذیرش دانشجو بدون اخذ مجوز در واحد الکترونیکی و بی توجهی به مکاتبات وزارت علوم درباره حذف رشته محلهای فاقد مجوز از دفترچههای آزمون کارشناسی ارشد و دکترای دانشگاه آزاد خبر داد.
هاشمی رفسنجانی رییس هیات مؤسس دانشگاه آزاد و رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام طی نامهای درباره «نظر اخیر وزارت علوم جهت تشکیک در قانونی بودن رشتههای تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی و کاهش میزان داوطلبان آزمون دکترای سال آتی آن دانشگاه» خواستار بررسی شد. در این نامه آمده است: «جناب آقای فرهادی، وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری؛ رییس محترم دفتر مجمع تشخیص مصلحت نظام متضمن پی نوشت ریاست محترم مجمع و ضمیمه آن درباره «نظر اخیر آن وزارت جهت تشکیک در قانونی بودن رشتههای تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی و کاهش میزان داوطلبان آزمون دکترای سال آتی آن دانشگاه» ارسال میگردد. خواهشمند است دستور فرمایید موضوع بررسی، اقدام لازم معمول و نتیجه را جهت استحضار اعلام نمایند. محمد دوایی»
بعد از آن بود که وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در نامهای درباره پی نوشت رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام به تخلفات این دانشگاه اشاره کرد که بخشهایی از آن را میخوانید: «...دانشگاه آزاد اسلامی بدون اخذ مجوزهای لازم در سالهای اخیر به طرق گوناگون اقدام به پذیرش دانشجو در دورههای تحصیلات تکمیلی نموده است که اهم آن عبارت است از پذیرش دانشجو در رشتههای فاقد مجوز در مقطع تحصیلات تکمیلی (کارشناسی ارشد و دکتری)، عدم رعایت ظرفیت تعیین شده پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد حداکثر ۲۰ نفر و در مقطع دکتری حداکثر هفت نفر به رغم ابلاغ تذکرات کتبی مکرر، عدم توجه به مکاتبات این دفتر درباره حذف رشته محلهای فاقد مجوز از دفترچههای آزمون کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه مزبور و... . عبدالحسین فریدون، مشاور وزیر و مدیرکل دفتر وزارتی»
جزئیات شکایت هاشمیرفسنجانی از وزارت علوم
بعد از این ماجراها بود که تسنیم در گفتوگویی با آقای محمد فرهادی، وزیر علوم درباره جزئیات بعد از شکایت آقای هاشمی رفسنجانی از وزارت علوم به روحانی گفت: «این شکایت درباره برخی از اظهارات معاونان وزارت علوم در مورد دانشگاه آزاد و اثرات برخی از رشتههای آن بر کاستهشدن از تعداد داوطلبان دکترا بوده که هماکنون حل شده است.»
میرزاده: افزایش ظرفیت دکترای دانشگاه آزاد
آقای حمید میرزاده، ربیس دانشگاه آزاد اسلامی با تاکید بر افزایش ظرفیت دانشجوی دکتری در دانشگاه آزاد و با استناد به تأکید آیت الله هاشمی رفسنجانی، رییس هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی مبنی بر اتخاذ تدابیر لازم به همین منظور گفت: «تاکنون بیش از ۸۴ هزار نفر برای شرکت در آزمون مقطع دکتری دردانشگاه آزاد اسلامی ثبت نام کردهاند که از این تعداد حداکثر ۵۰۰۰ نفر پذیرفته میشوند که این میزان پذیرش نسبت به آمار متقاضیان ورود به دوره دکتری بسیار کم است. باید جاذبههای بیشتری برای جذب دانشجو در واحد مجازی دانشگاه ایجاد شود.» همچنین حسینزاده لطفی، معاون آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: «از بین ۱۰۳ هزار و ۹۶۷ داوطلب که در آزمون دکتری تخصصی (PHD) سال ۹۵ ثبت نام کردند ۱۲ هزار نفر پذیرفته میشوند. تعداد داوطلبان مرد در این آزمون بیش از تعداد داوطلبان زن بوده است. به طوریکه ۳۹ هزار و ۶۱۴ نفر زن و ۶۴ هزار و ۵۵۱ نفر مرد بودند.»
وزارت علوم به دادمان برسد
در میان تمام این کش و قوسها با مردمی همکلام شدیم که یا دانشجوی دانشگاه آزادند یا استاد این دانشگاهها یا نظراتی درباره این موضوع داشتهاند. رضا یک دانشجوی دکترا با گلایه از شرایط موجود در دانشگاه آزاد میگوید: «در حال حاضر مسوولان، از کدام کشور در پذیرشهای این چنینی الگو میگیرند؟ در کدام صنعت کشور نیاز به دانشجوی دکترای پژوهشمحور داریم؟ او انتقاد میکند از نحوه مدیریت رییس دانشگاه آزاد: «شما فقط به ظرفیت پذیرش واحد علوم و تحقیقات در ۲ سال گذشته نگاه کنید؛ همه چیز دستگیرتان میشود.
مژگان نیز فارغ التحصیل دانشگاه آزاد است و میگوید: «به عنوان یک فارغ التحصیل و مدرس دانشگاه آزاد اعلام خطر میکنم. سیل مدرک داران در مقاطع ارشد و دکتری آفتی خواهند شد که هیچ کس توان مقابله با آنها را ندارد.در ضمن وزارت علوم نباید در برابر رفتار دانشگاه آزاد کوتاه بیاید.