«نمیتوان آمار دقیق شکایات ثبت شده در حوزه جراحی های زیبایی را اعلام کرد، اما شکایت از جراحی زیبایی در رتبه نخست شکایتهای قصور پزشکی در استان تهران است. البته در کل کشور، شکایت از قصور پزشکان در حوزه زنان و زایمان، رتبه نخست را دارد.» این اظهار نظر آذر سال گذشته توسط مدیرکل پزشکی قانونی استان تهران اعلام شد. هر چند در تعریف جراحی زیبایی آمده است که جراحی زیبایی برای تغییر و زیباسازی یا رفع آسیبهای ظاهری بخشی از صورت یا بدن انجام میشود، اما در این روزها به جای آنکه این عمل ها برای از بین رفتن عیوب چهره به کار برود، برخی پزشکان تنها برای سود بیشتر اقدام به عمل هایی زیبایی می کنند که برای بعضی افراد اصلا نیاز نیست. در این حین هم نمی توان خطای پزشکی را نادیده گرفت، چرا که پرونده های بسیاری در این زمینه وجود دارد که قصور پزشکی را برجسته تر می کند.
این در حالی است که آذر سال گذشته متخصص پوست و مو و قائم مقام مرکز تحقیقات کاربردی لیزر در علوم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی عنوان کرد: دلیل بالا رفتن افزایش شکایتها از جراحی پلاستیک این است که بسیاری از افرادی که عمل جراحی زیبایی انجام می دهند، مجوز و تخصص این کار را ندارند و گاهی می بینیم دندانپزشک یا پزشک متخصص زنان، تخصص اصلی اش را رها می کند و صرفا با انگیزه کسب درآمد بیشتر، عملهای زیبایی انجام می دهد. در چنین شرایطی معلوم است که آمار شکایتها باید بالا برود. بهروز باریک بین ادامه داد: گاهی این قصورات در حد افتادگی پلک است که به هر حال شاید بتوان آن را جبران کرد، اما گاهی این قصورات به حدی بزرگ است که با جان و زندگی بیمار بازی میکند. بر همین اساس است که به علت افزایش گرایش جوانان به عمل های زیبایی عده ای از پزشکان نیز بر آن شده اند تا شاخه پزشکی خود را تغییر داده و بدون داشتن تخصص در حوزه جراحی های زیبایی از بازار داغ آن بهره مند شوند.
فوت شهروندان در جراحی پلاستیک و زیبایی
جراحی بینی در بین عمل های زیبایی در ایران رتبه اول جهان را دارد. ابراهیم رزم پا رئیس پنجمین کنگره بینالمللی انجمن راینولوژی ایران در اینباره میگوید: شکل آناتومی خاص بینی ایرانیها، بالا بودن کیفیت اعمال جراحی زیبایی، سطح بالای دانش پزشکان و جراحان این رشته و هزینه پایین جراحی نسبت به سایر کشورها از مهمترین دلایل این امر است، اما نمی توان قصور پزشکی را در این حوزه ندید، چرا که با وجود تبحر جامعه پزشکی، برخی پزشکان بدون مجوز اقدام به عمل جراحی زیبایی می کنند که پیامدهای غیر قابل جبرانی را برای بیماران رقم می زند. آنچنان که شهریور سال گذشته سرپرست دادسرای جرایم پزشکی در مورد بیشترین تخلفات و قصور پزشکان گفت: بیشترین آسیب ها مربوط به اعمال جراحی های زیبایی و پلاستیک است و متاسفانه در این مورد ما پرونده هایی ناشی از تلفات جبران ناپذیر و حتی فوت شهروندان را نیز داشته ایم. به گزارش مهر، بنا به گفته ذبیح زاده برخورد دستگاه قضا با متخلفان جامعه پزشکی به معنی تضعیف این قشر نیست، بلکه تقویت بخش کثیری از جامعه پزشکی هم محسوب می شود. با وجود این، حتی پس از هشدارهای گسترده متولیان امر در این مورد که نباید به پزشکان غیر متخصص برای جراحی زیبایی مراجعه کرد، اما هنوز هم شاهد هستیم که همچنان برخی افراد بدون تحقیقات و مشاوره زیر تیغ جراحان بی صلاحیت می روند.
ابطال پروانه پزشکانی که زیرپلهای عمل می کنند
هر چند جامعه پزشکی سهم بسزایی در سلامت روح و جسم افراد دارند و در بسیاری موارد جان دوباره به بیماران داده و روح زندگی را به آنان بخشیدهاند، اما باید گفت به همان میزان که تاثیر قابل ملاحظه ای بر پیکره جامعه میگذارند به همان میزان هم در صورت قصور می توانند اعتماد مردمی را از بین ببرند. بنابراین مسئولیت پزشکان آنچنان زیاد است که با کوچکترین خطایی تیر اتهام به سوی آنان نشانه گرفته می شود.
چندی پیش یک متخصص و جراح پلاستیک در جواب به سوالی مبنی بر آنکه تا چه میزان عمل مجدد را برای فردی که نتیجه دلخواه را از عمل نخست دریافت نکرده، پیشنهاد میکنید؟ گفت: عمل مجدد تنها برای افرادی توصیه میشود که ایرادی بزرگ در عمل جراحی نخستشان به وجود آمده است. عمل جراحی مجدد توسط جراح مجرب میتواند نتیجه خوبی برای فرد متقاضی به دنبال داشته باشد. اما در مواردی که تغییرات ظریف دلخواه بیمار حاصل نشده، عمل مجدد توصیه نمیشود، چرا که این افراد ممکن است در عمل دوم هم راضی نباشند.
محمدمهدی طرزی در پاسخ به سوالی درباره اعمال جراحی زیبایی که گاهی از سوی پزشکانی نظیر پزشکان عمومی انجام شده و با عوارضی نیز همراه است، افزود: براساس دستورالعمل وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی تنها گروه متخصصان گوش، گلو و بینی، جراحان و فوق جراحان پلاستیک و همچنین جراحان و متخصصان فک و صورت رسما اجازه انجام اعمال جراحی زیبایی را دارند. انجام این اعمال توسط هر گروهی از پزشکان خارج از این سه گروه، غیرقانونی است و بیتردید با باطل شدن پروانه مطب پزشک مربوطه همراه خواهد بود. او همچنین درباره ارائه مشاوره به متقاضیان جراحی بینی از سوی متخصص مربوطه، قبل از انجام عمل جراحی، عنوان کرد: وظیفه اخلاقی و انسانی پزشک متخصص مربوطه است که قبل از جراحی، صادقانه به متقاضی عمل زیبایی، مشاوره دهد. این اقدام بیتردید در مطب متخصصان متعهد انجام میشود؛ به طوری که ۱۵ تا ۲۵درصد متقاضیان عمل زیبایی بینی پس از مشاوره از انجام عمل منصرف میشوند. همچنین در مشاوره است که متخصص مربوطه تشخیص میدهد که فرد کاندیدای مناسبی برای عمل جراحی زیبایی است یا خیر.
افزایش شکایت مردمی از جراحیهای زیبایی
امروزه تب تند عمل های عجیب و قریب زیبایی از یک طرف و چشم و هم چشمی از طرف دیگر، جوانان را به متقاضیان پر و پا قرض اینگونه عملها تبدیل کرده است، تا جایی که عرضه خدمات پزشکی برای این میزان از تقاضا وجود ندارد و گاهی برخی جوان ها برای انجام عمل های زیبایی به مراکر نامعتبر مراجعه می کنند. آنچنان که یک فوق تخصص جراحی پلاستیک و زیبایی گفت: اگر سطح نظارت ها بالا باشد و به هر کسی اجازه ندهند عمل زیبایی انجام دهد، این اتفاق نمیافتد. ما قوانین نظارت بر اعمال جراحی زیبایی داریم، اما این قوانین به درستی اجرا نمیشود. به گفته علیرضا صابری تا مدتی پیش، آماری داشتیم مبنی بر اینکه در کشور ترکیه که جمعیتی مشابه ایران دارد، حدود ۸۰۰ فوق تخصص جراحی پلاستیک فعالیت می کنند، اما این آمار در کشور ما ۲۶۰ فوق تخصص جراحی پلاستیک و زیبایی را نشان میداد. بنابراین وقتی تقاضا بیشتر شود و تعداد پزشکان نتواند جوابگوی متقاضیان باشد، در نتیجه متقاضیان عمل زیبایی ممکن است به هر مرکز معتبر و غیرمعتبری مراجعه کنند. آموزش و فرهنگسازی در جامعه، طوری که متقاضیان عمل جراحی حداقل به متخصص مربوط و مرکز معتبر مراجعه کنند، میتواند تا حد زیادی از شکایتهای پزشکی در این حوزه بکاهد.