دولت، شهر و شهروند الکترونیک

امروز شهرنشینی و توسعه مدیریت شهری امری اجتناب ناپذیر است. مسائلی نظیر افزایش جمعیت شهرها، کمبود منابع و زیرساخت ها، خواست عمومی جوامع مبنی بر افزایش رفاه عمومی جامعه و مسائلی از این دست از یک سو و توسعه تکنولوژی های مدرن علی الخصوص توسعه بیش از پیش فناوری اطلاعات و کاربرد آن در موارد مختلف از سوی دیگر حرکت به سمت الکترونیکی شدن و استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در مدیریت شهری را امری حیاتی و ضروری می نمایند.

با پیشرفت هایى که در فناورى اطلاعات و ارتباطات حاصل شده و نیز اثرگذارى این فناورى بر جوانب مختلف زندگى و ظهور عصر دیجیتال که به موج چهارم مشهور شده است، تغییر در زمینه هاى مختلف زندگى امرى اجتناب ناپذیر شده و در صورت ناسازگارى سازمان ها با این تغییرات ناکارآمدى سازمان ها بیش از پیش مشهود خواهد بود که بازاریابى و تجارت و دولت الکترونیکى نمونه هایى از این تأثیرگذارى است. یکى از آرمان هاى در حال تحقق عصر ارتباطات و اطلاعات، دولت الکترونیکى (E-Government ) است. واژه دولت الکترونیکى هر چند تازه وارد، اما سریعاً در حال پیشرفت است. هر چند عده اى دولت الکترونیکى را یک نوع تجارت الکترونیکى در محدوده شهر و یا کشور مى دانند و بعضى ها نیز دولت الکترونیکى را انقلابى همپایه انقلاب صنعتى مى دانند اما به هر حال ایده خدمات شبانه روزى در تمامى اوقات – حتى روزهاى تعطیل – با ظهور دولت الکترونیکى عملى شده است.

تعریف دولت الکترونیکى:

مى توان تعاریف مختلفى از دولت الکترونیکى ارائه داد که نمونه هاى زیر مواردى از آنهاست:

-دولت الکترونیک روشى براى دولت ها به منظور استفاده از فناورى هاى جدید است تا امکانات لازم براى دسترسى مناسب به اطلاعات مورد نیاز و خدمات دولتى و ارائه فرصت هاى یکسان براى شهروندان در فرآیندها و نهادهاى مدنى را فراهم کند.

- مفهوم دولت الکترونیک به معناى استفاده سهل و آسان از فناورى اطلاعات (IT ) به منظور توزیع خدمات دولتى بدون واسطه به مشترى و در طول شبانه روز (۳۶۵ * ۲۴ * ۷) است.

تعریف شهر الکترونیک:

شهر الکترونیک ،شهری است که اجرای اکثر فعالیت های آن از طریق امکانات مبتنی بر اینترنت و سیستمهای الکترونیک امکان پذیر باشد. در چنین شهری ضرورتی ندارد مردم برای انجام کارهای روزمره خود مانند پرداخت قبوض آب، برق، تلفن، پرداخت جرائم، خرید املاک یا کالا وقت زیادی را صرف کنند، بلکه تمامی این کارها را می توانند از طریق کامپیوتر شخصی خود، هنگامی که به شبکه جهانی اینترنت متصل است انجام دهند. در این شهر ارتباطات و تعاملات فی مابین سازمان ها افزایش یافته و دسترسی به خدمات مورد نیاز را برای مردم، تجار و دیگر افراد مرتبط با شهر فراهم می سازد . بنابراین در یک شهر الکترونیک محدودیت های یک شهر عادی و سنتی وجود ندارد و از آنجا که اکثر فعالیت ها به صورت الکترونیکی و از طریق شبکه جهان گستر اینترنت انجام می گردد، دیگر به حضور فیزیکی افراد در محل مورد نظر زیاد نیست. بلکه امکان دسترسی به کلیه اماکن، مؤسسات و اداره ها از طریق اینترنت امکان پذیر است.

تعریف شهروند الکترنیکی :

شهروند الکترونیک، فردی است که توانایی استفاده از فناوری اطلاعات را در انجام امور روزمره خود داشته باشد و بتواند خدمات مورد نیاز خود را با استفاده از سیستم های الکترونیکی از ادارات و مؤسسات ذیربط دریافت نماید.بدین ترتیب تفریحات،آموزش،ارتباطات و تراکنش های فرد به طریق الکترونیکی انجام می شود. بدین ترتیب شهروندان الکترونیک، شهروندان جامعه اطلاعاتی هستند.

عباس پاپی- کارشناس ارشد mba