ولیالله شجاعپوریان
ماه ذیالحجه دوازدهمین ماه سال قمری است که با پایان آن، سال هجری قمری با ماه محرم آغاز میشود. این ماه یکی از ماههای حرام سال است که از جایگاه و حرمت برتری نسبت به سایر ماهها برخوردارند. در قرآن با چنین تعبیری از این چهار ماه یاد شده است: «ان عده الشهور اثنا عشرا شهرا منها اربعه حروم در کتاب خدا ماهها دوازده ماه است که چهار تای آن حرام است» دلیل نامگذاری این ماهها این بوده است که حتی قتال و جنگ در دوره جاهلیت نیز در این ماهها حرام بوده است. در زمان اسلام نیز جایگاه این ماهها به رسمیت شناخته شد و شرافت ویژهتری یافتهاند. از جمله ماه ذی الحجه که ده شب و روز اول آن به عنوان «ایام معلومات» قلمداد شدهاند که ظرف یاد و عبادت خداوند معرفی شدهاند. «واذکروالله فی ایام معلومات؛ خداوند را در روزهای معلوم یاد کنید.»
دهه اول ماه ذیالحجه فقط زمان برگزاری حج تمتع یا حج اکبر است که در بقیه ماههای سال امکانپذیر نیست. در سوره فجر سوگند به شبهای دهگانه آمده است که اکثر مفسران آن را دهه اول ماه ذیالحجه دانستهاند. زیرا این دهه، روزهای ویژه حج و زیارت خانه خداست. از اعیاد چهارگانه مهم در اسلام، دو عید سعید قربان و عید سعید غدیر خم در این ماه قرار دارد. همچنین سه روز ترویه (هشتم )، عرفه (نهم) و اضحی (دهم) در این ماه است.
در این ماه مناسبتهای مهم دیگری نیز وجود دارد، از جمله روز اول آن، سالروز تزویج الهی حضرت امام علی(ع) و حضرت زهرا(س) است و نمونه ازدواج راحت و آسان آنها میتواند سرمشق مسلمانان باشد.
همچنین روز نهم این ماه «روز عرفه» سالگرد شهادت حضرت مسلم بن عقیل سفیر ویژه امام حسین(ع) است و روز بیستوچهارم این ماه «روز مباهله» است که داستان جداگانهای دارد و جایگاه ویژه اهل بیت پیامبر علیهمالسلام را نزد خداوند و مسلمانان روشن میکند.
در پایان به یک عمل ویژه در دهه نخست این ماه اشاره میشود و آن نماز مخصوص این دهه در فاصله میان مغرب و عشا است که پس از خواندن سوره حمد و اخلاص آیه 142 سوره اعراف قرائت میشود. «و واعدنا موسی ثلاثین لیله...»
امیدواریم خداوند توفیق شناخت این ماه و بهرهبرداری از فرصتهای معنوی و الهی آن را برای همه ما فراهم آورد.