بررسی موضوع سقط جنین در قانون و فقه

شوشان / سیده زهرا موسوی زاده

چکیده :

شخص گرایی باعث ایجاد نقطه ای محوری در موضع سقط جنین می گردد . نوعی از دیدگاه ها از زمانی که در واقع فردگرایی یا فردیت جنینی شروع می شود موجود است از بارداری و کاشت تا عملی شدن و حتی تولد . دیدگاهی که برای دهه ها هیچ حمایتی از آن نمی شود عبارت از تکان خوردن است ، نظری که در قانون 1803 لرد النبوروگ جای گرفت . این مقاله در تلاش است تا تکان خوردن را به معروفیت خود بازگرداند ولو از از طریق یک تفسیر جدید . بعد از بحث بر سر اصول آن و منطق پایه ای ، تعدادی از بحث هایی را بررسی خواهم کرد که بر خلاف تکان خوردن بعنوان یک نقطه تمایز قابل قبول هدایت شده اند . با این فرض نتیجه گیری می کنم که بر طبق مدافعان مدرن حامیان تکان خوردن ، تعمق روح منطقی بعد از وقتی شروع می شود که یک میزان خاصی از شکل گیری پوسته متفکرانه مشخص شده است . بنابراین بر روی اراده جنین اثر می گذارد که علائق جنینی را برای اولین بار ارتقاء می دهد .

واژگان کلیدی : سقط جنین فردیت ، تکان خوردن

مقدمه :

اگر چه واژه تکان خوردن به حرکت های جنینی اشاره می نماید که توسط مادر دریافت می شود ، در بحث های سقط جنین با تمرکز بر روی فردیت این اصطلاح در اصل به معنای زنده ماندن می برد . بنابراین این ماهیت که تکان خوردن ها ممکن است برای دامنه گسترده ای ارگانیسم های بشر به کار گرفته شود ، از جنین های 5 تا 6 هفته ای گرفته تا بزرگسالان . این فرضیه که فردیت یک نفر ، من یا هویت فردی با تکان خوردن شروع می شود ممکن است توسط اصول مذهبی ، فلسفه ای و سکولار و استدلال مورد دفاع قرار گیرد . متون مقدس و سنت های برخی مذاهب تکان خوردن را بعنوان زمانی تصریح می نمایند که تعمق برخاسته می شود و بنابراین شروع فردیت و نقطه ای را مشخص می نماید که سقط بعد از آن برابر با قتل نفس می باشد . از نظر فلسفی تعمق تاخیری یا تحرک بعنوان نقطه شروع فردیت بشر مورد حمایت قرار گرفته است . برای اولین بار در سنت غربی ، ارسطو در دی آنیا ، روح را بعنوان «اولین حقیقت یک پیکره طبیعی با ارگانهایی توصیف می کند که بطور بالقوه زنده است» به واژگان «اولین حقیقت» ، «پیکره واقعی» ، «سازمان ها» و «بطور بالقوه زنده» باید قبل از رسیدن به یک درکی از مفهوم و برداشت وی از روح پرداخته شود بر اساس ارسطو ، سه نوع ماده وجود دارند : ماده بالقوه ، شکل واقعی و ترکیبی از ماده و شکل . آنچه یک شی بالقوه را زنده می سازد دلیل رسمی آن می باشد به عبارت دیگر شکل باعث می شود که ماده به یک «این» یا «خاص» تبدیل شود بعبارت دیگر ماده را شبیه سازی می کند این شکل بعنوان یک حقیقت نامیده می شود زیرا باعث واقعی شدن چیزی بطور بالقوه می گردد . ارسطو باور دارد که روح آن چیزی است که ماده qua شکل می دهد که یک بدن واقعی زنده بالقوه را قادر می سازد تا بطور واقعی زنده باشد چرا آن بعنوان اولین نامگذاری شده است به جای دومین حقیقت ؟ این شکل یا حقیقت ، یک ظرفیت است یا توان بالقوه فعال که به مجموعه ای از فعالیتها و ویژگی ها منجر می شود که مجموعاً بعنوان واقعیت دوم نامیده می شوند ، واقعیت اول به ماهیت X می پردازیم در حالی که واقعیت دوم به ویژگی ها و عملکردهای آن می پردازد . واقعیت اول معادل ماهیت X است بعبارت دیگر آن چیزی که X به تنهایی می باشد آگاهی از اولین واقعیت یک X ، فرد را قادر می سازد تا آن را از دیگر موجودات متمایز سازد بنابراین برای درک بشر از طریق مثال ، جایگاهی که اولین حقایق بشر یا توانایی های بالقوه فعال قرار می گیرد شکل بشر است به عبارت دیگر روح بشر . بدنهای طبیعی در اینجا حاکی از چیزهایی می باشد که برخلاف چیزهای مصنوعی یا ساخته دست بشر ، دارای ارگانهای طبیعی می باشند . ارگان ها حاکی از اجزاء ، بخش ها ، اعضاء و جوارح یا ارگانهای دیگر می باشد که هر یک از آنها وظایف متفاوتی را انجام می دهد . ارگانهای طبیعی بشر ماده ای را تشکیل می دهند که بطور بالقوه زنده است و بوسیله روح بشر بطور واقعی زنده خواهد شد که گونه ای از حقیقت آن چیزی می باشد که دارای توان بالقوه برای تبدیل شدن به گونه ای مناسب می باشد .

با توجه به نوع ماده ای که روح به آن زندگی می بخشد مجموعه ای از عملکردها یا حقایق ثانویه برخاسته می شود بعنوان مثال رشد در گیاهان ، بینش در حیوانات و بدین عنوان در خصوص تعریف فوق الذکر از روح که توسط ارسطو ارائه شد روح های گیاهی ، حیوانی و بشری ممکن است به توضیحات مفصل تری نیاز داشته باشد . روح گیاهی بعنوان حقیقتی است که دارای ظرفیتی جهت احساس کردن و حرکت به صورت ارادی است و روح بشری بعنوان اولین حقیقتی است که بشر دارای ظرفیتی جهت درک مفاهیم و پذیرش های جهانی می باشد و همچنین توانایی جهت بکارگرفتن تفکر ، احساس و درک . بنابراین ارسطو همانند افلاطون بر این باور بود که افراد دارای یک روح واحد با سه استعداد ذهنی می باشند و اینکه این روح است که منبع زندگی می باشد هرچند تفاوت بین این مفاهیم آنها از روح در این حقیقت می باشد که برای افلاطون بخش فناناپذیر هویت شخصی یک فرد را تشکیل می دهد در حالی که برای ارسطو ترکیب متحد روح با «من» یک فرد برابر است در دیدگاه آخر «من» ممکن است تنها زمانی برانگیخته شود که ماده یا بدن کافی برای بشر وجود داشته باشد تا بطور مناسب برای آن «من» یا روح منظقی برانگیخته شود .

حرکت جنینی بعنوان یک علامت است یا حقیقت دوم ، از روح عقلانی بشر . در لحظه تکان خوردن ن بر اصل اساسی پیچیده او در سراسر بحث های جنین شناسی او تاکید می نماید که عبارت است از اینکه توان بالقوه فعال یا حقیقت اولیه یا روح منطقی بر پیکر طبیعی یک شخص اثر نمی کند تا وقتی که مورد بعدی آماده شود و آن این است که در حرکت چنین اثرگذاری ممکن است مشخص شود .

هواداران تکان خوردن به «ما» روح ما ، می پردازند همانگونه که در این زمان برانگیخته می شود . آن دلیل و گواه در چه زمانی است که چنین رویدادی در حقیقت رخ داده است ؟ در زمان تکان خوردن زمانی که جنین بصورت ارادی تکان می خورد سالها پیش زمانی که هیچگونه تکنولوژی فراسونوگرافی وجود نداشت هیچ حرکتی در خصوص جنین شناخته شده نبود بغیر از یک تکان خوردن .بنابراین شاید درک مادران از حرکات جنینی بعنوان مهمترین دلیلی بود که آنهامی توانستند به آن استناد نمایند.

دیدگاه فقهای امامیه :

دیه جنین: دیه نطفه ای که در رحم مسقر شد[وآمادگی رشد دارد] بیست دینار است وصرف القاء نطفه در رحم کافیت می کند

دیه علقه چهل دینار و دیه مضغه شصت دینار است و اگر استخوان نیز در آن پدید آمده باشد هشتاد دیناراست واگر خلقت او کامل شده باشد اما هنوز روح در آن دمیده نشده باشد صد دینار است خواه بسر باشد خواه دختر .

اگر روح درآن دمیده شده باشد برای بسر دیه کامل وبرای دختر نصف دیه است . درصورتی که ندانیم بسر است یادختر –در این صورت که مادر و بچه داخل شکم او هر دو بمیرد وبدانیم قلا روح در او دمیده شده است –نصف مجموع دیه پسر ودختر [که برابر با سه چهارم دیه کامل است] ثابت می شود.(لمعه ص 306 ف 4[1]

با توجه به دیدگاه امامیه سقط جنین در مراحل مختلف دیه متفاوتی دارد ودر تاثیر نظر تکان خوردن آمده است که دیه نطفه ای که در رحم مستقر شده بیست دینار است .

موضع قانونگذار :

قانونگذار در تایید نظریه تکان خوردن در باب دوازدهم در ماده 487بصورت تشریحی بین شده وبرای مراحل مختلف سقط جنین دیه مشخصی قائل شده که از جمله این مراحل مرحله تکان خوردن می باشد لازم به ذکر است که دیه جنین دختر و بسر از دیدگاه فقهای امامیه و قانونگذار متفاوت است.

انتقادی که ممکن است علیه این تئوری تکان خوردن موجود در مقاله برخاسته شود . آنها را فرض وسپس سعی می کنیم تا واکنش های ممکن را پیشنهاد نماییم:

1- برخی ها ممکن است بگویند که همانند جایگاه عملی شدن در فردیتنظریه تکان خوردن دارای تضادهایی می باشد که هنگامی که تکوین کامل،به یک واقعیت تبدیل می شود بعد از تحلیل و مقایسه عملی شدن در قبل وبعد از تکوین کامل ،فردی بررسی می کند که شروع فردیت تفاوت دارد به دلیل(1) یک سفید پوست زادهء مانها تن و یک سفید پوست زادهء زامبیا وبه گونه ای مرتبط تر (2)یک جنین قابل رشد سفید پوست منتهی در سال 2008 ویک جنین سفید پوست در سال 3008.

در حالت دوم حامیان قابلیت رشد بیان می کنند که جنین 24 هفته ای در 2008 یک فرد است اما نوه نوه ی ... آن در سال 3008 از دوران حاملگی بعنوان یک فرد خواهد بود . تمرکز بر روی قابلیت رشد،کناره گیری از موضوع فردیت را به بیرون از مرزهای فلسفی ارتقاء می دهد و به آن ماهیتی تکنولوژیکی وبنابراین همواره در حال تغییر و غیر منسجم می بخشد . خط مشابه ای از حمله ممکن است تکان خوردن را به چالش بکشد- به عبارت دیگر تکان خوردن امروزه ممکن است در حدود هفته های 16تا20 رخ دهد ، اما تکوین کامل و دخالت بشر ،رشد بچه یا یافته ای ممکن است شتاب گیرد بنابراین تکان خوردن را دریک دوره ی زمانی سریع تر ارتقا می دهد- به عنوان مثال دو هفته .

واکنش:

بدون در نظر گرفتن عصر تکنولوژی که فرد در آن واقع شده است ،ضابطه ی موجود در تکان خوردن برای شروع فردیت و "من " عبارت عبارت است از ورود یک روح ، تبدیل شدن به در 2 هفته یا18 هفته. زمانی که دلیل روح پدیدار می شودبه شکل حرکت ارادی یاشروع علائق ،" من" برمی خیزد. با فرض اینکه یک جنین دو هفته ای ویک جنین 18 هفته ای ، تکان خوردن را در یک زمان شروع می کنند آنها ضرورتا دارای یک ماهیت یکسان می باشد .

ممکن است فردی آن را باسن بلوغ مقایسه نماید که معیار آن برای دست یافتن عبارت است از تشخیص تعدادی از علائم بیولوژیکی اگر چه سن بلوغ در پسران در حدود 12 تا 15 سالگی می باشد ، این امر ممکن است از طریق تجویزهای هورمون های رشد بوسیله دکتر سرعت گیرد وبنابراین باعث شود علائم بیولوژیکی خاصی در پسر در سن 9سالگی رشد نماید و همچنان این گونه فرض خواهد شد که او به بلوغ رسیده است و شایستگی یک فرد بالغ را دارا می باشد . هرچند هیچ تعریف یا معیار روشنی در قابلیت رشد برای " من " داده نشده است.برطبق حامیان زنده ماندن و قابلیت رشد ،مادراصل چه هستیم حامیان قابلیت رشد وزنده ماندن مدعی هستند که مادر اصل "ارگانیسم های بشری می باشیم که به صورت بالقوه خدمت می کنیم "جدای از مبهم وناشناخته بودن معیار وضابطه برای آنها،برای یک جنین یک روزه وبرای یک جنین 24 هفته ای امکان پذیر است که یک فرد یایک شخص بشوند ، اگر آنها ذاتا از نظر ماهیت ورشد متفاوت هستند.هر چند در سنایوری بالا در خصوص تکان خوردن گفتن این موضوع صحیح است که یک جنین 18 هفته ای به عنوان یک فرد وشخصبه حساب می آیند زیرا در اینجا هر دو از نظر ذاتی وکیفی یکسان می باشد.به عبارت دیگر ، دارا بودن حرکت ارادی که از یک جنین که ار یک روح منطقی نشئت میگیرد با معیاری که ما در اصل بصورت ارگانیسم های بشر می باشیم که بصورت بالقوه خدمت می کنیم عبارت از این است که برطبق معادله تعین هویت فردی،ردی، ویا لونیست 40 ساله ای در سناریوی معروف تامسون که قبل از حادثه می توانست به جنین 24 هفته ای متصل باشد.

را دیگر نمیتواند با آن جنین یکسان یابرابر دانست بواسطه عدم توانایی او در زنده ماندن بدون وجود فرد دیگری در آزمایش تفکر تامسون ویا لونیست بیهوش در حال مرگ دیگری ،به شما وصل می شود درحال که شما خواب هستید .جدا کردن او منجر به مرگش خواهد شد.بنابراین کشتن ویالونیست (جنین ها در اصل ) ممکن است به عنوان کشتن ناروا بحساب نیاید بدون اغراق،این معیار فاقد محتوا می باشد.

دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد علوم و تحقیقات خوزستان