شوشان: آشنايي با طرح احياء و توسعه كشاورزي دشتهاي لاله گون و زرخيز استانهاي خوزستان و ايلام
طرح ۵۵۰ هزار هكتاري سفر مقام معظم رهبري به عنوان وسيع ترين طرح تاريخ كشاورزي كشور
الف) پتانسيلها وظرفيت هاي استان خوزستان
استان خوزستان با وسعت ۶/۴ ميليون هكتار و دشتهاي وسيع و حاصلخيز و موقعيت جغرافيايي مناسب و دسترسي به آبهاي آزاد و وجود بنادر مختلف خطوط هوايي، زميني و ريلي و شرايط سه فصل كشت براي امور كشاورزي و با توجه به استعدادها و ظرفيت هاي موجود از جمله خاك مناسب (۲/۲ ميليون هكتار اراضي قابل كشت)، آب كافي (وجود ۳۳ درصد از آبهاي جاري كشور) و شرايط مناسب آب و هوايي و تابش كافي آفتاب، جايگاه استان را علاوه بر تأمين محصولات كشاورزي مورد نياز كشور، در امر صادرات غيرنفتي نيزممتاز نموده است.
اين استان از نظر سطح زير كشت در محصولات زراعي آبي و ديم با ۱/۲ ميليون هكتار از ۱۲/۷ ميليون هكتار در كل كشور با ۸/۹۱ درصد رتبه اول و توليد محصولات كشاورزي با ۱۰/۹ ميليون تن نسبت به ۷۵/۴ ميليون تن در كل كشور با ۱۴/۵۷ درصد نيز رتبه اول را دارا مي باشد . همچنين در استان خوزستان از مجموع حدود ۱/۲ ميليون هكتار اراضي آبخور سدها و رژيم طبيعي رودخانه ها حدود ۵۴۰ هزار هكتار داراي شبكه اصلي و حدود ۲۴۰ هزار هكتار نيز داراي شبكه فرعي مي باشد كه اين فاصله بين احداث شبكه هاي اصلي و فرعي باعث گرديده سرمايه گذاري هاي كلان بالادستي در سدها و كانالهاي انتقال و شبكه هاي اصلي ۱ و۲ بدون استفاده باقي بماند؛ همين وضعيت نيز در استان ايلام متصور است.
منشاء طرح :
۱. منشاء طرح احياي اراضي ۵۵۰ هزار هكتاري دشت هاي خوزستان و ايلام حاصل مصوبات سفر مقام معظم رهبري در سال ۱۳۷۵ به استان خوزستان مي¬باشد.
۲. در سفر اول هيأت دولت به استان خوزستان در سال ۱۳۸۵، مصوب شد در راستاي تحقق منويات معظم له طرح احياء و توسعه كشاورزي در استان خوزستان اجرايي گردد.
۳. در قانون بودجه سال ۱۳۸۷ در قالب ۹ طرح و تحت عنوان وزارت جهاد كشاورزي در سطحي حدود ۳۳۲ هزار هكتار پادار گرديد.
. به منظور تسريع در اجراي طرح با توجه به ظرفيت و امكانات مؤسسه جهاد نصر از جمله بر اساس تصويب نامه شماره ۲۴۷۴۰۷/ت۰۷۱۴۴ مورخ ۸۸/۱۲/۱۲ و ابلاغ معاون اول رئيس جمهور طرحهاي ۹ گانه از وزارت جهاد كشاورزي منتزع و به مؤسسه جهاد نصر واگذار گرديد.
۵. در قانون بودجه سال ۱۳۸۹ طي ابلاغيه معاونت برنامه ريزي و نظارت راهبردي رياست جمهوري مؤسسه جهاد نصر به عنوان مجري طرح احياي دشت¬هاي استانهاي خوزستان و ايلام در سطح حوزه¬هاي آبي طرح ۵۵۰ هزار هكتاري (حدود ۵۰۰ هزار هكتار در استان خوزستان و ۵۰ هزار هكتار در استان ايلام) در اراضي پاياب سدهاي موجود در ۵ حوزه كرخه، دز، كارون، مارون و زهره و خير اباد در ذيل شبكه¬هاي اصلي به مرحله اجرا در خواهند آمد.
دستاوردها، نتايج، مزيت ها، فوايد و اثرات اجرايي طرح:
۱- افزايش توليدات كشاورزي به ميزان ۹/۵ ميليون تن
۲- ايجاد قطب كشاورزي و افزايش درآمد خالص حاصل از توليدات به ميزان ۲۱.۰۰۰ ميليارد ريال ساليانه
۳- ساماندهي و جلوگيري از مهاجرت¬هاي روستايي و كاهش حاشيه نشيني شهرها
۴- ايجاد قطب كشاورزي بزرگ در منطقه و گسترش امنيت اجتماعي و تحقق توسعه پايدار در منطقه اجراي طرح
۵- صدور محصولات كشاورزي مازاد بر مصرف داخلي به كشورهاي همسايه و حوزه خليج فارس
۶- ايجاد فرصتهاي اشتغال براي حدود ۳۰۰ هزار نفر شامل ۱۴۷ هزار اشتغال مستقيم و ۱۵۳ هزار اشتغال غير مستقيم
راهبردهاي مؤسسه در اجراي طرح :
● استفاده از تكنيك مهندسي ارزش به منظور بهينه سازي طراحي¬ها و ارتقاء شاخص ارزش
● تعريف پروژه هاي بزرگ مقياس به منظور استفاده از شركت¬هاي توانمند
● افزايش بهره وري از منابع آب و خاك با تغيير در سيستم هاي آبياري و جايگزين كردن كانالت¬هاي پيش ساخته بتني و لوله هاي پلي اتيلن
● انجام مطالعات اجتماعي به منظور تسهيل گري انجام كار و حركت به سوي يكپارچه سازي اراضي
● استفاده از روش EPC به منظور كوتاه شدن زمان طراحي و اجراء
● حمايت از صنعتگران داخلي به منظور توليد ماشين¬آلات تخصصي مورد نياز طرح مانند ترنچر و اسكريپر كششي
● استفاده از تكنولوژي اسكن ليزر هوايي تهيه نقشه توپوگرافي با مقياس يك دو هزارم و نقشه هاي كاداستر