برنامه سینمایی هفت در ادامه مباحث مطرح شده در این برنامه در طول هفته گذشته، در کنار نقد یکی از فیلمهای سینمایی روی پرده، ادامه بررسی مولفه های فرمی سینمای دینی ایران را در دستور کار داشت اما با این حال، بخش نقد فیلم شاهد یک تنش دیدنی در این برنامه بودیم و کارگردان فیلم به نقد جدی ادبیات ناآراسته فراستی در این برنامه پرداخت.
به گزارش «تابناک»؛ بهروز افخمی در ابتدای برنامه «هفت» که ساعت 22:30 روز جمعه بر روی آنتن زنده شبکه سوم سیما رفت، مطابق با رویه معمول درباره وضعیت گیشه سینمای ایران سخن گفت و همچون سایر برنامهها، نظرات تازهای درباره وضعیت فروش سینمای ایران مطرح کرد. او با اشاره به این که فروش فیلم ها بعد از ایام عزاداری پایین آمده به این موضوع اشاره کرد که 50 فیلم هنوز در نوبت اکران هستند.
او ادامه داد: برخی از آن ها قرارداد بسته اند و برخی قرارداد ندارند و با توجه به اینکه جشنواره فیلم فجر نیز نزدیک است این تعداد فقط چهار ماه فرصت دارند نمایش داده شوند که این اتفاق با توجه به این که تنها فیلم در شش ماه اول اکران شده اند. بعید به نظر می رسد رخ دهد و فیلم های مانده در راه اکران نمی توانند سال آینده اکران شوند چون همین حالا هم 150 فیلم در حال تولید هستند و سال آینده 200 فیلم باید اکران شوند.
افخمی تولید این تعداد فیلم را خوب دانست اما موضوع اینحاست که باید شیوه پخش بهتر شود و مثلا هفته ای چهار فیلم اکران شود و بیننده باید بتواند برای نمایش با انتخاب های مختلف روبرو شود. از نظر او باید پخش کننده ها و شورای صنفی اکران در این مورد بهتر عمل کنند، از طرف دیگر همه فیلمسازان انتظار دارند بهترین زمان و بیشترین زمان اکران را در اختیار داشته باشند و فکر می کنند بهترین فیلم را ساخته اند.
مجری و گرداننده هفت خطاب به کسانی که فیلمهایشان در نوبت اکران مانده است گفت اگر این فیلم ها اکران نشود باید به دنبال فروش امتیاز آن ها باشند، او باز هم تاکید کرد در بیست هفته باقی مانده باید هر هفته 4 فیلم اکران شود و با این وضع اکران نیز برای سال آینده اگر شیوه های پخش اصلاح نشوند رونق فعلی سینما از بین می رود و همه چیز به وضعیت قبلی بر می گردد.
در ادامه، فیلم «سایههای موازی» با حضور اصغر نعیمی کارگردان این فیلم سینمایی و مسعود فراستی منتقد ثابت هفت مورد نقد و بررسی قرار گرفت. نعیمی در اقدامی ارزشمند در ابتدای صحبتهایش درگذشت رضا رستمی روزنامه نگار باسابقه عرصه فرهنگ را تسلیت گفت و از مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و به خصوص سازمان سینمایی خواست تا به بررسی محسن سیف منتقد و نویسنده سینمایی توجه ویژهای داشته باشند، چرا که ظاهراً وضعیت درمانی مناسبی ندارد.
او درباره سایه های موازی نیز گفت این فیلم یک فیلم اقتباس غیر وفادارانه است بر اساس رمانی نوشته داستایووسکی که در ایران به نام نازنین ترجمه شده است. او در پاسخ به این که چرا فیلمنامه نویس این فیلم (سعید عقیقی) به برنامه نیامده نیز گفت: «نمی دانم ظاهرا علاقه ای به حضور در تلویزیون ندارند.»
نعیمی همچنین با اشاره به این که ابتدا قصد داشته فیلمنامه خصوصی را خودش کند، گفت زمان شمقدری برای دریافت مجوز ارائه کرده بود ولی به نظر این مسئول به دلیل حساس بودن موضوع، باید فیلمساز خودی تر آن را می ساخته است و به همین دلیل مجوز نگرفت.» و در ادامه نیز با تاکید بر اینکه بخش هایی چون خودکشی پایان داستان در این فیلمنامه تغییر داشته اند، صحنه ای را خودش اضافه کرده و یک صحنه را نیز به دلیل بازی بد بازیگر حذف کرده است.
فراستی درباره این فیلم می گوید: «قصه داستایووسکی فوق العاده است و اقتباس سعید عقیقی افتضاح است! یک چیز عجیبی در داستان داستایووسکی است که اصلا در اقتباس بد عقیقی نیست. این که با دو روایت مواجهیم و یکی از آن ها روایت مرد از داستان است که با مخاطب صحبت می کند و ساختن این اصلا در سینما ساختنی نیست.:
افخمی از فراستی پرسید باید خودکشی جزو موضوعاتی باشد که سانسور می شود؟ و فراستی پاسخ داد نه در واقع داستایووسکی خودکشی را در این داستان می کاود. افخمی در ادامه به این موضوع اشاره کرد که ارشاد با توجه به حذف طوطی وار خودکشی به کلی داستان را از بین برده است که فراستی نیز این موضوع را تایید می کند. او در ادامه از نعیمی می پرسد با وجود چنین ممیزی ای چرا اصلا خواسته اند چنین چیزی بسازند.
نعیمی در پاسخ به فراستی گفت: یکی از خصوصیات فیلمنامه عقیقی که مرا سر شوق آورد، راهکارهایی بود که عقیقی برای انتقال مضامین آن زمان اثر، به این زمانه پیدا کرده بود. مضمون اصلی قصه درباره مسئله معشیت است که عقیقی بجای معیشت با آن معنای قدیمی، مسئله تقابل فرهنگی را جایگزین کرده است. یا سیاست را وارد کرده است و قصه تازه ای ساخته است. داستان داستایوفسکی یک نقطه عزیمت و استارت بوده تا ما به «سایه های موازی» برسیم. «نازنین» خود به عنوان قصه عالی و فوق العاده نیست و قابل مقایسه با «ابله» یا «جنایت و مکافات» نیست.
در ادامه این نقد فیلم، ادبیات مسعود فراستی و اصرار بر مقایسه داستان داستایوفسکی با «سایههای موازی»، باعث عصبانیت نعیمی شد و گفت: «در شان من نیست با تو وارد مکالمه شوم... فیلم فارسی ساختن شرف دارد به اینکه مثل تو بنشینم جلوی تلویزیون از یک رانت استفاده کنم و فقط برای معیشت صحبت کنم! کار تو نفرت پراکنی است.» و در ادامه بحث از «سایههای موازی» به شیوههای غیرحرفهای فراستی که همه فیلمها میگوید بد است، تغییر کرد. شدت عصبانیت فراستی پس از نقدهای این کارگردان بیسابقه بود و در انتهای بحث، افخمی به شوخی به فراستی توصیه کرد او نیز به نقدها گوش کند!
در ادامه بحث اصالت فرم یا محتوا در سینما با حضور محمدتقی فهیم و مسعود فراستی تحت عنوان «بررسی مولفه های فرمی سینمای دینی ایران» پیگیری شد؛ موضوعی تخصصی و منتقدپسند که هفته گذشته مطرح شده بود و بحث بیحاصل و غیرجذابی برای مخاطب وسیع عمومی است که تماشاگر تلویزیون است. پیش از این بخش، یک میانه برنامه درباره فرم در سینمای جهان و سینمای مسیحی پخش شد که در حین پخش این برنامه، به یک باره دوربین به استودیو برگشت و نمایی از افخمی و محمدتقی فهیم را نشان داد که با سیگار و زیرسیگاری در استودیو حاضر بودند و سپس دوربین ادامه میانه برنامه را پخش کرد!