جدا سازی و تبیین مرزهای میان شاد و خوشحال بودن انسان و گرایش او به ابتذال و پوچی، ضمن ساده و روشن بودن موضوع، با پیچیدگی و نوع تلقی و برداشت از انسان و دیدگاه کلامی و فلسفی نسبت به مقوله هستی شناسی و هدفمند بودن انسان در جهان، همراه است.

در یک اظهار نظر کلی می توان گفت چنانچه شادی و خوشحالی به عنوان زنگ تفریح انسان، فرصتی طبیعی برای رهاکردن انژی متراکم و بازسازی نیروی جسمی و فکری و دور ساختن کرختی و تنبلی باشد، حالتی مثبت و سازنده برای وجود انسان به شمار می آید ولی چنانچه شادی و خوشحالی، فرصتی غیرطبیعی و بیرون کننده روح انسان از حالت میانه روی باشد و به رها ساختن انرژی او در جهت تخریب روان بیانجامد، در این صورت، مقدمات سقوط و افول انسان به ابتذال و بی هدفی فراهم می گردد.

آنچه که گفته شد بیشتر معطوف به تصور ذهنی و تجردی از انسان است. چنانچه این انسان را در قالب جامعه و یک ملت تصور کنیم، موضوع تا حدودی پیچیده خواهد شد.

در جوامعی که افراد از آزادی و حقوق طبیعی و قانونی برخوردارند و میان سیاست ها و اهداف کلان دولت و حکومت با شهروندان شکاف و فاصله معناداری دیده نمی شود، موضوع شادی و خوشحالی شهروندان و تبدیل احتمالی آن به ابتذال، اصولا به مشکل اجتماعی و نگرانی حکومتی منجر نمی شود و دولت ها با وضع مقررات اجتماعی، به کنترل حرکات فراقانونی که نظم اجتماعی را برهم می زند، اقدام می کنند. به زبان دیکر، در چنین جوامعی سبک خاصی از زندگی از سوی دولت ها و حکومت ها به شهروندان دیکته و تحمیل نمی شود و دولت ها ، تنها به کنترل رفتارهای پرخطر و برهم زننده نظم جامعه اقدام می کنند‌.

در کنار جوامع یاد شده، در جوامعی که شهروندان ملزم و مجبور به سبک خاصی از گذران زندگی هستند و دولت ها بخشی از امکانات خود را به کنترل رفتارهای ریز شهروندان اختصاص می دهند، در چنین جوامعی مرزهای شادی و خوشحالی مردم با ابتذال، تنگاتنگ و در هم آمیخته شده است و تبیین تفاوت میان آن دو، به تشخیص دولت ها و حکومت ها وابسته است.

به باور نگارنده، بهترین شکل نظارت بر رفتار مردم و کنترل آن، واگذار کردن این وظیفه به نهادهای تربیتی و دینی غیر دولتی و عدم دخالت مستقیم دولت ها و حکومت ها در آن است. در چنین حالتی، ضمن آن که دولت ها نسبت به اخلاقیات شهروندان بی تفاوت نیستند از دولتی کردن مردم و وابسته کردن آنان به دولت خودداری می کنند و امر خطیر تربیت شهروندان را به نهادهای سنتی و تخصصی غیر حکومتی واگذار می کنند تا از این رهگذر میزان تبعیت شهروندان از دستورات آن نهادهای غیر دولتی بیشتر بشود‌.

در کشور ما، این مقوله با دو مشکل جدی روبروست. از سویی ما فاقد نهادهای تربیتی مستقل از دولت و حکومت هستیم و به نوعی همه نهادها، به دولت متصل هستند و از سوی دیگر، در فرهنگ سیاسی دولتمردان ما، به ابتذال کشاندن مردم و نسل جوان یکی از راههای چیرگی دشمنان انقلاب بر کشورمان به شمار می رود و از این رو، بر رفتار شهروندان نظارت ها و کنترل های سخت رواداشته می شود تا مبادا راه تسلط فرهنگی غربیان بر مردم هموار گردد.

بر این پایه، مرز میان شادی و خوشحالی مردم و راه های شاد نمودن شهروندان و به ویژه جوانان با گرایش و سوق دادن آنان به ابتذال، در هم آمیخته می گردد و تعیین و تشخیص مصادیق شاد زیستن و مبتذل زیستن روز به روز دشوارتر و سخت تر می شود.

بر پایه آنچه گذشت، اداره دانشگاه ها و مراکز آموزشی که محل تربیت وتعلیم جوانان و نوجوانان است، از شمشیر تیزتر و از مو باریکتر می شود. مسئولان و مدیران مراکز آموزشی از سویی با تراکم انرژی های نهفته در ذات جوانان روبرو هستند که بی توجهی به آن می تواند موجب بروز ناامیدی و رخوت و پوچ گرایی جوانان شود و از سویی برنامه های شادی آفرین و امید ساز برای جوانان در معرض سوئ برداشت ها و تلقی های نادرست و تفسیرها و پیش داوری های منفی و همراه با بازتاب های پر شائبه رسانه ای است.

در این میان، آیا راه سوم و روش سودمند و پر بازده ای متصور هست؟ دانشگاهیان و حوزویان چگونه می توانند در این میدان نقش آفرینی کنند؟ وحدت حوزه و دانشگاه چگونه می تواند در این بن بست فرهنگی راهگشایی کند؟

برچسب ها: حسن دادخواه ، شادی ، محیط های دانشجویی

X Share

Stumble Upon Delicious Cloob

Digg

نظرات بینندگان

غیر قابل انتشار: ۰

انتشار یافته: ۱

علی

۲۰:۵۷ - ۱۳۹۵/۰۹/۲۷

پاسخ

سلام آقای دکتر دادخواه
جوانی دوره ی شور و نشاط است و همانطور که گفتید: در ذات جوانان انرژی های فراوانی متراکم است
دانشگاه و حوزه زمانی می توانند ثمره بخش باشند که برخی
نکات انجام پذیرد:
1-تصریح نکردن خطاهای جوان و اینکه کنایه اثر بخش تر از صراحت در اشتباه فرد خطاکار است و چه بسا این تصریح موجب گستاخی جوان شده و با جرأت بيشتر این اشتباه را تکرار کند
2- ملاطفت و نرمی در ارشاد و راهنمایی جوان، می تواند به ثمره بخش بودن تربیت او کمک کند
اینکه استاد حوزه یا دانشگاه مانند یک دوست دلسوز و یک مشاور دانا جوان را نصیحت کند.
روحیه جوان با "أمر" سازگار و همخوانی ندارد
همچنین سعی کند در جمع جوان را تذکر ندهد
3-از دیگر نکات مهم جلب توجه جوان سوی خود است با بازگو کردن ارزش ها و ویژگی های مثبت او مثلا بگوید: شما کسی هستی که در امتحان سراسری با رتبه خوبی موفق شدی پس سزاوار نیست که در کلاس شرکت نکنی یا نمره کم بگیری.
4-فرصت صحبت کردن به جوان دادن و گوش دادن به حرف او تا احساس نکند که استاد میخواهد نظر خود را بر وی تحمیل کنید.
5-ضروری ترین نکته برای اثر بخش بودن،الگوی عمل بودن است استاد آن چیزی باشد که مورد نظر و توجه او است.
گفتار استاد درس نیست
اعمال استاد درس است
این ها نکاتی بود که بنده در دوره ی تحصیل عینا مشاهده کرده ام و مطمئنا نکات بیشتری وجود دارد که می تواند به تربیت جوانان در حوزه و دانشگاه کمک کند.

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به شوشان است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.

طراحی و تولید: ایران سامانه