لیلا علی کرمی
جامعه از آسیبهای اجتماعی و خشونت بهشدت رنج میبرد. این رنج به یک دغدغه برای دولتمردان و دلسوزان جامعه تبدیل شده است و کارشناسان بسیاری را به اظهار نظر در این باره واداشته است. به گمان برخی کارشناسان راه اصلی برای برونرفت از خشونتهای اجتماعی و سیاسی، بردباری و مدارا است. بردباری، صبوری، مدارا، شکیبایی و تساهل، همگی نقش بزرگی در کاهش خشونت دارند. این نقشآفرینی عمدتا باید توسط رسانهها، نهادهای مدنی و فعالان و مصلحان اجتماعی باید صورت گیرد، زیرا گستره و عمق تاثیرگذاری این مراجع دراین رابطه انکار ناشدنی است.
آموزش بردباری و مدارا، شکیبایی باید در دستور کار قرار گیرد.ایران کشوری کثیرالاقوام است؛ در جای جای ایران فرهنگ، آداب، رسوم و آیینهای دینی و مذهبی و قومی مختلفی وجود دارد. مردم ایران با گویشها و زبانهای متفاوت و همچنین با فرهنگ و آیینهای مختلف در جغرافیایی به نام ایران سالیان سال زیست مسالمتآمیز و مشترکی داشتهاند که به گواهی بسیاری از جامعهشناسان مدارا و بردباری عامل اصلی آن بودهاست. اما جامعه امروز ایران از خشونتهای اجتماعی بسیاری رنج میبرد.که منشا آن میتواند ناشی از فقر، تورم، گرانی، اعتیاد، نابرابری، بیعدالتی و... باشد. خشونت رذیلتی است که بر اثر خشم و پرخاشگری شکل میگیرد که خود مبتنی بر نوع بینش و آموزههای داده شده به فرد و جامعه است. نزاعهای خیابانی، قتل، اسیدپاشی و.. نمونههای عینی از این نوع خشونت است که در سالهای اخیر در جامعه ایرانی خود را نشان داده است.
این جرایم خشن از جمله تهدیدات امنیت اجتماعی است که البته با ارعاب، زور و برخوردهای خشن، پایان نخواهد گرفت؛ بلکه تنها موجب زیرزمینی شدن این نوع جرایم و خشونتها در جامعه میشود. اتفاقی که جبران و اصلاح آن را دشوارتر خواهد کرد. لذا مناسبترین راهکار، بهره بردن و استفاده از توان رسانهها، نهادهای مدنی و فعالان و کنشگران اجتماعی در ترویج و آموزش بردباری و گفتمان فهم متقابل و مدارا میباشد.
بردباری یک فضیلت محسوب میشود و به مفهوم شکیبایی و نگهداری نفس بر پایه عقل، وجدان انسانی و شرع در رفتارهای اجتماعی ، مصیبتها و ناگواریها است و این مفهوم، پیشینه تاریخی در عرف و مذهب دارد، با توجه به آیات فراوان قرآن کریم و در نظر گرفتن سنت و رویههای عرفی در این باره میتوان به این مسئله دست یافت که صبر، بردباری و شکیبایی پایهگذار خیلی از موفقیتها در زندگی افراد به شمار میرود و از جمله فضیلتهای اخلاقی مورد توجه پیامآوران الهی، مصلحان اجتماعی و بسیاری از کتابهای آسمانی است که راه برخورد با گذرگاههای سخت زندگی را هموار میکند. از همینروست که باید به یاری هم و با همبستگی اجتماعی تلاش کنیم تا جامعه به مدرسه آموزش بردباری و مدارا تبدیل شود.