به نقل از روزنامه آلمانی هاندلز بلات، با گذشت یک سال از لغو تحریم ها علیه ایران، هنوز نشانه های چندانی از ترمیم اقتصاد این کشور دیده نمی شود؛ نرخ بیکاری افزایش یافته و ارزش پولی ملی کاهش یافته است.
زمانی که ایران در جولای 2015 با شش قدرت جهانی به توافقی بر سر برنامه هسته ای خود و لغو تحریم ها دست یافت، عده ای در خیابان های تهران به شادمانی پرداختند. مردم امیدوار بودند که این توافق موجب سرازیر شدن سیلی از سرمایه گذاری های خارجی به اقتصاد ایران شود و موجب تغییر در وضعیت اقتصادی این کشور گردد.
اما با گذشت حدود یک سال و نیم از توافق هسته ای، در حالی که ایرانیان همچنان منتظر مشاهده نشانه های ترمیم اقتصادی هستند، ناامیدی ها در حال افزایش است، زیرا زندگی در این کشور در حال دشوارتر شدن است نه آسان شدن. در حالی که ارزش پول ملی در برابر دلار آمریکا کاهش یافته و نگرانی از لغو توافق در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ وجود دارد، نارضایتی ها از عملکرد دولت در حال افزایش است.
در اواخر دسامبر، قیمت هر دلار آمریکا تا 41 هزار و 600 ریال بالا رفت که رقمی بی سابقه بود. در حالی که نرخ بیکاری در سال 2016 به حدود 12 درصد افزایش یافته، نرخ بیکاری جوانان ایرانی بیش از 2 برابر این رقم است و بسیاری از مردم ایران ناگزیرند برای گذران زندگی به شغل دوم روی بیاورند.
سامان ، معمار ساکن تهران در این باره می گوید: «این روزها من فشار اقتصادی بیشتری را بر مردم نسبت به گذشته مشاهده می کنم...با کاهش ارزش ریال، قیمت ها دارد بالاتر می رود و قدرت خرید مردم در حال کمتر و کمتر شدن است. شکاف بین فقیر و غنی در حال افزایش است.»
یک سال قبل، زمانی که برخی از تحریم های غرب علیه ایران برداشته شد، افراد معدودی انتظار داشتند وضعیت اقتصادی کشور بدتر شود.
توافق هسته ای راه را برای فروش بیشتر نفت ایران باز کرد، به نحوی که تولید نفت این کشور از زمان توافق سه برابر شده و همچنین حدود 30 میلیارد دلار از دارایی های بلوکه شده ایران در آمریکا آزاد شده است.
اما رشد اقتصادی مورد انتظار به دلیل دسترسی نامناسب به نظامی بانکی بین المللی هنوز تحقق نیافته است.
در حالی که اقتصاد ایران با رکود مواجه است، بسیاری از جوانان تحصیلکرده ایرانی شروع به مسافرکشی با استفاده از نرم افزار اسنپ کرده اند که نسخه ای ایرانی از نرم افزار معروف تاکسی آنلاین اوبر است. بر اساس اعلام شرکت اسنپ، در طی چند ماه گذشته بیش از 20 هزار شهروند ایرانی به عنوان راننده در این نرم افزار ثبت نام کرده اند.
سامان افزود: «من از اینکه می بینم این تعداد بالا از افراد تحصیلکرده راننده شده اند تعجب می کنم.»
به نظر می رسد که عدم امنیت اقتصادی در ایران در حال افزایش است. اوایل ماه جاری میلادی، زمانی که روزنامه ها تصاویری از گورخواب های اطراف تهران را منتشر کردند، شوکه شدند. انتشار این تصاویر بحث هایی را در مورد افزایش فقر در ایران در طی سال های گذشته به راه انداخته است.
برخی تحلیلگران معتقدند، انتظار رشد سریع و قابل توجه اقتصاد ایران پس از سال ها تحریم و مسامحه کاری اقتصادی، چندان واقع بینانه نیست.
بیژن خواجه پور، مدیر موسسه مشورتی آتیه اینترنشنال در وین گفت: «حتی اگر تحریم ها قدم به قدم برداشته شوند، قوانین و مقررات نیز باید تغییر کنند و با فساد باید مبارزه شود... روند این تغییرات بسیار کند بوده است. بسیاری از مسائل باید در ایران حل شود تا این کشور به عنوان یک بازار نوظهور مطرح شود.»