دکتر ساسان رزمجو
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز
سرطان یکی ازعلل شایع مرگ در تمام دنیاست و مرگ و میر مرتبط با آن در حال افزایش است. شاخص های مرتبط با سرطان در نقاط مختلف جهان با یکدیگر تفاوت دارند که این امر ناشی از تفاوت در ریسک دکتر رزمجو: لزوم تمرکز آموزش، غربالگری، تشخیص و درمان سرطانفاکتورها (از جمله سن، جنس، نژاد، موقعیت اجتماعی-اقتصادی، مکان جغرافیایی و...)، ارزیابی های مربوط به شناسایی سرطان در مراحل اولیه (غربالگری)، در دسترس بودن درمان، ساختار سنی هر کشور و میزان کامل بودن و قابل اعتماد بودن گزارش های جمع آوری شده می باشد.
تفاوت معنادار و مهمی که در میزان بروز سرطان در نقاط مختلف دنیا وجود دارد نشان دهنده آن است که برخی از انواع سرطان قابل پیشگیری هستند ولی درصد دقیق موارد قابل پیشگیری مرگ ناشی از سرطان معلوم نیست. حدود چهل درصد سرطان ها قابل پیشگیری هستند و نقش آگاهی مردم در مورد این بیماری و راههای کاهش خطر ابتلا به آن از اهمیت به سزایی برخوردار است.
امروزه سرطان در حال گسترش و حتی تغییر مسیر به سمت کشورهای با درآمد متوسط و پایین است. این امر تا حدی به این دلیل است که این کشورها بیش از دو سوم جمعیت جهان را تشکیل می دهند. بخشی دیگر نیز ناشی از افزایش امید به زندگی در این کشورها و نیز شیوع الگوی زندگی غربی (عدم تحرک، مصرف تنباکو، رژیم غذایی پرچربی و پرکالری) در آنها می باشد. همچنین مرگ ناشی از سرطان در کشورهای در حال توسعه بیش از کشورهای توسعه یافته است زیرا در این کشورها سرطان در مراحل پیشرفته تر تشخیص داده می شود و منابع برای تشخیص و درمان زودرس محدود هستند. به طور کلی تخمین زده می شود که موارد مرگ ناشی از سرطان در کل جهان از کمتر از 8 میلیون نفر در سال 2007 به بیش از 16 میلیون نفر در سال 2050 برسد.
سرطان بعد از بیماری های قلبی-عروقی شایع ترین علت مرگ غیر از تصادفات در ایران می باشد. هم اکنون سیصد تا چهارصد هزار نفر در ایران مبتلا به انواع سرطان ها هستند و سالانه سی هزار نفر به علت این بیماری در ایران می میرند. هزینه درمان سرطان در ایران بالغ بر بیست هزار میلیارد ریال در سال است. هزینه بسیار زیادی که این بیماری بر اقتصاد خانواده و جامعه تحمیل می کند و همچنین پیچیدگی روند تشخیص و درمان این بیماری که نیازمند همکاری بین بخشی و تیمی می باشد، موجب شده است که مراکز جامع سرطان در جهت کاهش هزینه و افزایش سرعت و دقت در روند تشخیص و درمان سرطان ایجاد شوند. مدیریت مناسب در جهت متمرکز بودن آموزش، غربالگری، تشخیص و درمان سرطان امری است که نیازمند توجه بیش از پیش می باشد.