۸ اسفند روز امور تربیتی و تربیت اسلامی

هشتم اسفندماه براي دست اندركاران آموزش و پرورش روزي سرشار از يادگاري‎هاي گرانبها از شهيدان و بهار پربار قدرشناسي و معنويت افزايي در درون دستگاه تعليم و تربيت است.

روز محبت و مهرباني ، همان كليدهاي موفقيت و پويايي انديشه در امر تربيت است؛ روز به ثمر نشستن تلاش صادقانه و پر از اخلاص توأم با نگاه آسمانی شهیدان عزیز "رجایی" و "باهنر" است که از درون اين نگاه خدامحور در روزهاي نخست انقلاب نهادی ارزشمند به نام "امور تربيتي" متولد شد و سربازان انقلاب اسلامي سفير پیام انقلاب در مدرسه شدند و آموزه های دینی را برای ارتقای اخلاقی و سالم سازی اجتماعي و نیز گسترش نگاه انسان مدارانه در روش‎هاي تربيتي بکار گرفتند تا از روي نيمكت‎هاي مدارس افرادی پاک و مهذب و بصیر به تحولات جامعه و تبعيت پذير از فرمان الهي به درون جامعه وارد شوند و مديريت فردا را بر عهده بگيرند.

نقش و تأثير نهاد امور تربیتی در درون نظام آموزش و پرورش براي رساندن مفاهيم ديني، دفاع از ارزش‎ها، پاسداري از انقلاب و وارد كردن خردمندانه دانش آموزان به عرصه‎هاي متعدد فعاليت با ارائه الگويي شايسته و سازمان‎دهی منظم و متشكل در پروسه انقلاب غيرقابل انکار است.

این نهاد همچنين توانست با استعداديابي منطقي و پيوند با مساجد و مراكز ديني و شخصيت‎هاي مذهبي، خلأ تشکل‎های سیاسی دینی در مدارس را به‎درستی پر كند و در ترویج اندیشه ولایی، مصونيت اخلاقي و نيز همراه نمودن اقشار با حرکت و مسير انقلاب به‎سوي تعالي كارهاي خوبي انجام دهد و رسالت اجتماعي خويش را در اين راستا به نحو شايسته‎اي ايفا كند. 

تربيت يافتگان اين نهاد پويا با به‎كارگيري قابليت‎ها توانستند در آزمون‎هاي بزرگ كارهاي بزرگ را انجام دهند كه از جمله اين عرصه‎های سخت و دشوار، عرصه پرشکوه دفاع مقدس بود كه یادآور صحنه‎های بی‎بديل صفوف متشکل دانش آموزان هنگام عزيمت به جبهه ها با پیشانی‎بندهای رنگارنگ و زمزمه‎هاي دعا، ذكر، تلاوت و حماسه‎هاي برجا مانده و دل‎نوشته‎هايي سرشار از عرفان و معرفت است.

تأسیس این نهاد، هوشمندي شهداي عزيز رجايي و باهنر را در ضرورت پي‎ريزي امور تربيتي نشان داد. لبخندهاي زیبا، ماندگار و حاكي از رضايت امام عزيز (ره) كه بر بازوان رزمندگان بوسه زد و آنچه كه امروز با افتخار اوراق تاريخ اين ديار را مزين و مرصع نموده است و عصر معاصر به آن مي‎بالد و همه جهان را به اقتدار جمهوري اسلامي معترف و مبهوت نموده است، از مسير صحيحي بود كه با اتخاذ تربيت ديني در مدارس حاصل گشت.

مرور خاطرات، وصیتنامه‎های عرفاني، متون زیبای ادبی، شوق وصال و بريدن از خويش، تمسک به اهل بیت، شور دعا و زمزمه قرآن و ظهور بسيج به عنوان يك پديده بزرگ انسان‎سازی و ايثار و معرفت، همه مولود صداقت، اخلاص و اعتقادي متوكلانه و ولايتمدارانه بود كه در شكل‎گيري نهاد امور تربيتي وجود داشت و اعضاي آن نهاد، باور متقن داشتند و قبل از هركس خود عامل به احكام بودند.

مربيان اين نهاد، الگوي مجسمي بودند كه با رفتار خويش توانستند مهرباني، رفاقت، ايثار، همدلي و بسياري از واژه‎هاي ارزشمند رايج را معنا بخشند و با هنرمندي به نوجوانان انتقال دهند و با اين انتقال، تنديس‎هايي را به پهنه همه تاريخ در ميادين شهر بنا كنند و چه بسيار ديديم و شنيديم از مربیاني که قبل از دانش آموزان خود به سوی ملکوت اعلی پر گشودند و شربت شهادت نوشیدند و این راه را و معبر فیض و رستگاری را برای دیگران گشودند.

پيشقراول آنان شهداي عزيز مؤسس امور تربيتي، رجايي و باهنر بودند كه در آتش خشم نفاق سوختند و با هم به‎سوي رب اعلي پرواز كردند.

امور تربيتي با سازمان‎دهی دانش آموزان در گروه‎های امداد و نجات و کمک‎رسانی به آسیب‎دیدگان ناشی از حوادث و بلاياي طبيعي و گسترش آموزش‎هاي امداد علاوه بر تكيه و ترويج نگاه انسان‎دوستانه، از هدر رفتن بخشي از منابع انساني و ظرفيت‌هاي اجتماعي جامعه ممانعت كرد و نسلي مجهز به دانسته‌هاي علمي و معتقد به باورهاي ديني و مقيد به ارزش‌هاي انساني را به‎خوبی برای ورود با سلامت و صلابت و آماده براي خدمت به فرداي كشور مهیا نمود. 

نقش هنرمندانه مربیان تربیتی که با ظرافت نگاه‎ها را متوجه قله‎های رفیع نمودند، امروز بیش از هر زمان آشکار شده است. به‎کارگیری ابزار هنر جهت شورآفرینی و انتقال مفاهیم انقلاب، بهره‎گیری از نمایش به منظور بازسازی فضای معنوی و احیای بخشی از فرهنگ غنی، برگزاری اردوها به عنوان یک راهکار مثبت و مؤثر در پرورش استعدادها و تقويت روح جمعي و شناخت روحیه نوجوانان و آشنایی با طبیعت و گردش بر روی کره خاکی که مورد تأکید خداوند سبحان بوده است، تأثیر عميق و سازنده‎اي داشت و این تأثیرگذاری و نقش بارز و ارزشمند مربیان پرورشی را در شهادت ۲۳۰۰۰ شهید دانش آموز که از درون مدرسه به جبهه‎ها شتافتند می‎توان دریافت و دانست كه دانش آموزان پرورش يافته در اين مكتب، براي توقف تانك‎هاي متجاوزان به خاك كشور اسلامي نارنجك به خود بستند و براي مقابله با دشمن به زير تانك رفتند و به وصال خويش نائل گرديدند تا درس معرفت را به ديگران ياد دهند. إنشاءالله شهداي دانش آموز عوامل و برنامه‎ريزان اين نهاد را شفاعت خواهند نمود.

پس از دفاع مقدس، ورود شكوهمند جوانان و نوجوانان به عرصه‎های بین‎المللی و رقابت‎هاي دلاورانه در مسابقات مختلف و کسب افتخارات و عناوین متعدد و اخذ نشان‎هاي زرين با نيل به خودباوري، تكميل و استمرار مسير تربيتي ترسيم شده از سوي شهيدان بود كه مورد توجه قرار گرفت و شيوه‎هاي مناسب در اين راستا براي تقويت باورها و نمايش اقتدار فكري و توانمندي جوانان به‎كار گرفته شد كه مربيان امور تربيتي توانستند بار ديگر با موفقيت اين مسير را هموار سازند. 

مجاهدت خالصانه، بي‎ريا، از سر اعتقاد، تعامل پايدار با دوستان انقلاب، تقابل با دشمنان و بدخواهان و دین‎ستیزان بداخلاق، بصيرت قوي و شجاعت مبتني بر عقلانيت، از خصيصه‎هاي بارز مربياني است كه به همين دليل مورد بيشترين حمله و بي‎مهري از سوی بیگانگان ضدفرهنگ و دين‎ستيزان قرار مي‎گيرند و در اين راه رنج‎هاي بسيار ديده‎اند و خون دل‎هاي بسيار خورده‎اند و آنجا كه مي‎گويند «به قطاري كه متوقف مانده است سنگ پرتاب نمي‎كنند» شرح حال آنان است.

اما آن فولادهاي آبديده با صبوری و اتخاذ شیوه نبوی و سعه‎صدر، دوست و ياور همیشگی دانش آموزان ماندند و براي آن‎ها همين كفايت مي‎كند كه دستي براي دعا به‎سوي آسمان از سوي نوجواني بلند شود و زباني به نفرين گشوده نگردد و پيشاني نوجواني براي سجده به زمين ساييده شود. 

با درک مسئولان از این رسالت مهم و به‎منظور قدردانی از زحمات مربیان و حفظ دستاوردهای انقلاب و پاس‎داشت ارزش‎هاي مولود انقلاب و تكريم يادگار شهيدان در ترویج نگاه منطقی به مقوله تربیت ديني و اهمیت مضاعف آن برای اخلاقی نمودن رفتار اجتماعی، در تقویم جمهوری اسلامی هشتم اسفند سالروز تأسیس امور تربیتی به نام روز "تربیت اسلامی" نامگذاری شده است.

متأسفانه تغيير و تحولات متعدد ناشي از فضاي سياست‎زده در حوزه پرورشي، به‎جاي تقدير و تقويت اين نهاد به تضعيف آن انجاميد و علي‎رغم حضور مقدس در صحنه‎هاي انقلاب، با نامهرباني مواجه شده است و بعضا مجريان علاوه بر عدم توانمندي در اجراي برنامه‎هاي محوله، از اهليت لازم براي تحقق اهداف اين نهادبرخوردار نبوده‎اند. 

ضمن اينكه امكانات مورد نياز متناسب با فعاليت‎ها، ظرفيت و كارآيي براي شكوفايي استعدادهاي دانش آموزان كنوني نيست و بايد در رفتار سال‎هاي اخير در برخورد با امور تربيتي تجديدنظر كرد و با طراحي مناسب توسط كارشناسان اين حوزه، فضا را براي فعاليت بهتر باز نمود و به‎روز شد.

نهاد امور تربيتي از بدو تأسيس، بنا بر ضرورت و با توجه به شناخت تفاوت‎هاي فردي دانش آموزان و نيازسنجي علمي، زايش‎هاي تشكيلاتي داشته است تا بتواند به مطالبات جامعه مخاطب پاسخي شايسته دهد كه اين تشكل‎ها و نهادهاي دروني توانستند بخش اعظمي از مشكلات و مأموريت‎هاي دستگاه تعليم و تربيت را به دوش گيرند و با صرف كمترين هزينه‎ها، كارها را به انجام برسانند و در هزينه‎ها و اعتبارات صرفه‎جويي كنند و مشاركت جمعي را فراهم آورند.

 

به‎عنوان نمونه مي‎توان از: سازمان دانش آموزي در كنار آموزش و پرورش جهت كاهش تصديگري و انسجام تشكيلاتي، خبرگزاري "پانا" براي اطلاع‎رساني صحيح و آموزش امور رسانه‎اي، شوراهاي دانش آموزي جهت همراهي با مديريت آموزشگاه‎ها و مشاركت در اداره مدرسه، مجلس دانش آموزي براي تمرين دموكراسي و آشنايي با حقوق شهروندي و امور پارلماني، تعاوني‎هاي آموزشگاهي، تشكيلات پيشتازان و فرزانگان به منظور مسئوليت‎پذيري و واگذاري امور به جوانان، همياران طبيعت و محيط‎زيست جهت حفاظت از منابع تجديدشونده و حفظ محيط‎زيست، ياوران معروف براي گسترش امر به معروف و پيوند با مساجد، ياوران معرفت متشكل از دانش آموزان عمره‎گزار، كتاب‎ياران جهت تقويت مطالعه و توسعه كتابخانه‎هاي آموزشگاهي، مراكز مشاوره و روان‎شناختي، كانون‎هاي فرهنگي و تربيتي به‎منظور پر كردن اوقات فراغت دانش آموزان، دارالقرآن‎ها جهت تقويت باورهاي ديني و آشنايي با قرآن نام برد كه هركدام باري از امور فرهنگي را به دوش كشيده‎اند و دردمندانه باید گفت گاهي به جاي تقويت، بنا بر سلايق مديريتي مورد اغماض و نامهربانی قرار مي‎گيرند كه لازم است با اصلاح ساختار و تقويت حوزه پرورشي، گامی اساسي از وضع موجود به وضع مطلوب برداشته شود تا در روز تربيت اسلامي بتوان اثرات مثبت فعاليت‎ها را به جامعه نشان داد و اعتماد اجتماعي را فراهم آورد و سيستم آموزشي را با اين پشتوانه كارآمد كرد. 

فعاليت‌هاى آموزش و پرورش در زمينه تربيت دينى در مدارس از جمله آموزش قرآن، گسترش فرهنگ نماز، گسترش فرهنگ كتاب‌خوانى، گسترش فرهنگ ايثار، آشنايى با ولايت، تقويت خلاقيت و اصلاح كتاب‌هاى درسى در حوزه پرورشي انجام مي‌گيرد كه مي‌توان اين امور را اصلي‌ترين مأموريت دستگاه آموزش و پرورش دانست كه ضرورتا نگاه عميقتر و بيشتري به اين حوزه را طلب مي‎كند. ضمن گرامي‎داشت سالروز تأسيس نهاد ارزشمند امورتربيتي، به همه زحمتكشان اين عرصه حساس و فرداساز خداقوت و خسته ‎نباشيد مي‎گويم.