- آرشیو
- |
- عضویت در خبرنامه
- |
- درباره ما
- |
- |
-
- صفحه نخست
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- شهرستان ها
- |
- تماس با ما
- |
- پیوند ها
- چرا سید ابوالحسن حسن زاده ؟
- ساعت جدید کاری برای ادارات اعلام شد
- مدیران با مردم ارتباط نزدیکی داشته باشند
- رفع مشکل استقرار شرکتهای دانش بنیان با تحقق مصوبه سفر رییس جمهور به خوزستان
- رسانه طراز انقلاب اسلامی یعنی نقد منصفانه، اطلاع رسانی شفاف و صادقانه و پرهیز از دروغ و تهمت
- بهره مندی از ظرفیت های فرهنگی انقلاب برای مقابله با اباحه گری بسنده می کند
- چرا به جای ساماندهی متکدیان؛ سیستمی افزایش پیدا می کنند؟!!
- انقلابات رنگی تحت الگوی جوکریسم
به روز شده در: ۰۶ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۱۳:۲۳
پیامبر اکرم (ص):مسافرت كنيد تا تندرست مانيد و روزى داده شويد .
امام حسین(ع): از نشانه های عالم ، نقد سخن و اندیشه خود و آگاهی از نظرات مختلف است...
امام علی (ع): كسى كه دانشى را زنده كند هرگز نميرد.
آخرین اخبار
لفته منصوری
امسال فرصتی دست داد که به مدت یک هفته به همراه اعضای خانواده به مسافرت برویم. سفری به زیارت حضرت معصومه (س) که در حاشیه‌ی آن یادداشت کوتاهی با عنوان «مهر و تسبیح دیگر سوغات نیستند!» را نوشتم و سفر به تهران و کرمانشاه که در این یادداشت از منظری دیگر به آن‌ها خواهم پرداخت.از ۱۰۶۱۵ امامزاده ثبت رسمی شده در ایران[۱]حدود ۲۵ درصد آن‌ها در استان‌های گیلان و مازندران هستند؛ و شهر ما اهواز و استان سیستان و بلوچستان هیچ امامزاده‌ای ندارند. من در این یادداشت نه بحث آماری می‌کنم و نه قصد نسب‌شناسی امامزاده‌ها رادارم و نه متعرض درآمد بقاع متبرکه و امکانات رفاهی آن‌ها خواهم شد!
در این یادداشت صرفاً تأملی بر دین‌داری مردم در شعاع این اماکن متبرک خواهم داشت. متکلمان؛ دین را به یک منبع فیاض و یک سرچشمه نورانی، تعبیر می‌کنند و دین‌داری را ظرفیتی دربرگیرنده و ادراک‌کننده‌ی آن فیوضات به‌حساب می‌آورند. به‌عبارت‌دیگر، اگر دین را مفهومی مطلق و انتزاعی در نظر بگیریم، دین‌داری مفهومی نسبی و انضمامی برای آن محسوب می‌شود.در آثار گذشتگانی همچون غزالی، برای دین، همانند میوه، سه مرتبه قائل بوده‌اند: اول پوسته که شامل شریعت می‌شود؛ دوم، هسته که به طریقت اشاره دارد و سوم، روغن هسته که مراد از آن حقیقت است.برای زیارت امامزاده صالح فرزند امام موسی کاظم (ع) تهران باید از بازار شلوغ و درهم‌تنیده‌ی تجریش عبور کنی. بازاری متنوع، متراکم و عاری از کالاهای سنتی دینی، آن‌سان که معمولاً در جوار بقاع متبرکه یافت می‌شود؛ اما کالاهای نوین از قبیل سی‌دی‌های جدید مداحی، همراه با عکس‌های مداحان مشهور فراوان دیده می‌شود.
مردِ جوانی که در راهروهای تنگ و پرازدحام منتهی به امامزاده صالح گیتار می‌نوازد و برای حیوانات بی‌سرپرست کمک‌های مردمی جمع‌آوری می‌کرد. آن‌طرف‌تر دو دختر جوان که به زیبایی ویلن می‌نواختند و مردم در جعبه‌های روی زمینِ ویلن آن‌ها پول می‌ریختند تا هنرنمایی این دختران را تشویق کنند و آن‌ها نیز از این طریق درآمدی کسب کنند؛ و صحن داخل امامزاده که مملو از مردانی که خسته از طواف بازار، دراز به دراز خوابیده یا نیمه‌خواب در حال استراحت هستند! و ۹۰ درصد خانم‌هایی که برای ورود به صحن امامزاده مجبورند چادر امانتی به سر کنند! در خیابان‌های تجریش گفتمان جنسیت در قالب «تن آرایی» موج می‌زند. میشل فوکو جامعه‌شناس فرانسوی با نوشتن «تاریخ جنسیت» در پی برقراری نسبت بین بدن – قدرت و ارتباط بین کنش – معنا بود. جنسیت عبارت است از راهبردی در جهت اداره، تولید و نظارت بر اندام آدمیان و مناسبات اجتماعی آن‌ها است. به‌عبارت‌دیگر در فرهنگ مدرن تهرانی، جنسیت به‌صورت اهرمی برای چیرگی انسان‌ها بر یکدیگر به کار می‌رود.
در همین تاریخ و جغرافیا، کمی آن‌طرف‌تر امامزاده هادی که از نوادگان امام موسی کاظم (ع) در ۱۶ کیلومتری شمال شرقی سنقر، حدفاصل روستای کوچگینه و آب باریک فضای متفاوتی را نشان می‌دهد. دیروز من و عموزاده و پسر و دامادم پس از حدود ۵ ساعت کوه‌پیمایی بر قله‌های برفی سنقر درحالی‌که جز جاپای ما و گرگ‌ها و خرگوش‌ها جاپای دیگری بر برف‌های سپید نقش نبسته؛ خسته و خیس به زیارت این امامزاده رفتیم. پس از زیارت، در خلوت صحن این امامزاده کنار بخاری نفتی آن خود را گرم کرده و پای صحبت خادم بقعه نشستیم.
در شهریورماه سال گذشته منصور کیهانی[۲] معلم بازنشسته روستای کوچگینه خودش را جلوی شهرداری سنقر آتش زد. بعد از ایشان برادرش «ک» به شکل دیگر، به عمر خود پایان داد. در همین روستا به علت اختلافات خانوادگی در خانه‌ی پدری «س.ک» خودش را به آتش کشیده و خواهرش «ف» به‌وسیله سم با زندگی بدورد گفته است. در روستای یارگله «ک.د» با یک سیلی برادر بزرگتر خود، روغن‌سوخته خورده و با دنیا خداحافظی کرده است.رئیس انجمن پیشگیری از خودکشی کشور گفته است: آمار خودکشی در کرمانشاه ۴ برابر میانگین کشوری است. دکتر سید کاظم ملکوتی اظهار می‌کند: میزان خودکشی در کشور ۵ تا ۶ نفر در هزار است؛ این در حالی است در کرمانشاه، از هر هزار نفر ۲۳ نفر دست به خودکشی می‌زنند.[۳]
در این روستاها جوانان لیسانسِ بیکار مانند سایر شهرها و روستاهای ایران وجود دارند؛ مانند دیگر مردم، کره و شیر و پنیر، گوشت خصوصاً قرمز، برنج و نان، ماکارونی و … در رژیم غذایی هفتگی آن‌ها یافت می‌شود. پارکینگ خانه‌های آنان بدون پراید، پژو یا پیکان نیستند. ۱۰ تا ۱۵ هکتار زمین و چند رأس گوسفند، بز، مرغ و خروس، دیگر جاندارانی هستند که در این روستاها نفس می‌کشند. در خانه‌های آنان از سازه‌هایی چون کاه‌گل تا بلوک، سنگ، آجر، آهن و سیمان استفاده‌شده است. می‌خواهم تاکید کنم حواله‌ی همه ی آسیب‌های اجتماعی به فقر و بدبختی مردم، در حقیقت نوعی ساده‌سازی صورت‌مسئله و یک مجهوله کردن آن است. گرچه بر صاحب این قلم پوشیده نیست فقر عمومی و بیکاری نقش مهمی در آسیب‌های اجتماعی بازی می‌کند؛ و از سوی دیگر «تن آرایی» و «خودکشی» می‌توانند دو مقوله اعتراض اجتماعی در دو عرصه‌ی متفاوت فرهنگی باشند و بر اساس نظر فوکو نوعی اِعمال قدرت بر دیگران قلمداد شوند؛ گرچه یکی خود را می‌آراید و دیگری می‌میراند! اما در این یادداشت ارتباط بین نوع دین‌داری و آسیب‌های اجتماعی موردنظر است.
نوع دین‌داری در جوار امامزاده هادی سنقر، مناسکی است. مناسک دینی متضمن کنش‌های نمادینی هستند که معانی دینی[۴] را مطرح می‌کنند و عینیت می‌بخشند. درواقع مناسک اجرا و اقدام معانی دینی‌اند. از طریق اَعمال مناسکی، جامعه به‌طور جمعی اعضایش را در معانی و احیای شعور و افکار مذهبی خویش شریک می‌کند.اما تیپولوژی دین‌داری در جوار امامزاده صالح تجریش بر اساس تجربه دینی است. تجربه دینی به تمام اشتغالات ذهنی فرد با «امر مقدس» اشاره دارد. این تجربه اساساً شخصی است. محتوای تجربه‌ی دینی متنوع است و می‌تواند ابعاد لذت‌بخش داشته باشد، نظیر احساس آرامش، همدلی، مسرت، خشنودی، سعادت و امنیت یا ایجاد اضطراب، خشیت و ترس نماید.دین‌داری جامعه فقط به این دوگانه بسنده نیست. گونه‌های دیگری نظیر دین‌داری باورگرا یا دین‌داری اخلاق‌گرا هم وجود دارد؛ که مجال تبیین آن‌ها در این یادداشت نمی‌گنجد.
آنچه از این مقاله می‌توان نتیجه گرفت این است که دین‌داری در جامعه‌ی معاصر ما «متعادل» نیست. از خودکشی در کرمانشاه تا فروپاشی خانواده در تهران با فرض ثابت نگه‌داشتن سایر عوامل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و قومی نشانی از عدم تعادل دین‌داری در جامعه اسلامی‌مان می‌دهد. گواهی از میزان بهره‌مندی از روغن هسته غزالی یا همان حقیقتِ اسلام ناب محمدی می‌دهد. جامعه ایرانی دچار مشکلات پیچیده و بغرنج اجتماعی است، ای‌کاش به‌اندازه‌ی همت و شور و شعور انتخابات شوراهای اسلامی و ریاست جمهوری که این روزها در فضای جامعه منتشرشده است، برای کاهش آسیب‌های اجتماعی هم عزم و اراده می‌داشتیم!
اهواز – لفته منصوری
پانوشت:
[۱] – سخنگوی اوقاف در گفت‌وگو با «شرق»: ادعای وجود ۱۰۰ هزار مقبره امامزاده را رد کردیم. (دوشنبه,۱۷ مرداد ۱۳۹۰). شرق. شماره ۱۳۱۴٫ صفحه ۱، به نشانی اینترنتی:http://old.sharghdaily.ir/news/90/05/17/7695.html.
[۲] – کد خبر: ۵۲۸۱۷۱، تاریخ انتشار: (۰۹ شهریور ۱۳۹۴)؛ معلم سنقری خودکشی کرد؛ برگرفته از سایت تابناک به نشانیhttp://www.tabnak.ir در روز جمعه ۰۴ فروردین ۱۳۹۶ به نشانی اینترنتی: http://www.tabnak.ir/fa/news/528171.
[۳] – نویسنده؛ فرحناز چراغی کرمانشاه – خبرنگار همشهری تاریخ انتشار: (۲۷ دی‌ماه ۱۳۹۵)؛ آمار خودکشی در کرمانشاه بالاتر از میانگین کشوری است برگرفته از سایت استانی روزنامه همشهری به نشانی http://ostani.hamshahrilinks.org در روز جمعه ۰۴ فروردین ۱۳۹۶ به نشانی اینترنتی:http://www.tabnak.ir/fa/news/6http://ostani.hamshahrilinks.org/Ostan/Iran/Kermanshah/Contents61235.
۴- Religious Meaning
