شوشان / پونه راد
">امام علی (ع): كسى كه دانشى را زنده كند هرگز نميرد.
شوشان / پونه راد
همواره بخشی از محاوره های اجتماعی و گفتگوهای دوستانه ما را شایعات یا خبرهای ساختگی تشکیل می دهد پدیده شایعه کم و بیش درهمه جوامع رواج دارد اما در جامعه ای که مردم با فقر اطلاع رسانی سریع و صحیح و دقیق مواجهند و در بین گروه ها و جمعیت هایی که به لحاظ ساده اندیشی و زودباوری تأثیرپذیری بیشتری برای دریافت و انتقال شایعات دارند بیشتر متداول است.
شایعات با توجه به ماهیت و قدرت تأثیرگذاری آن می تواند اضطراب اجتماعی را افزایش داده ومیزان بهره وری و تولید
را کاهش دهد و چرخه اقتصاد را فلج نموده و اعتبار اجتماعی افراد، موسسات و کشورها را خدشه دار نماید. ازسوی دیگر در کنار بررسی شایعه به عنوان یک ارتباط ناسالم، برخی به نقش اجتماعی مهم شایعه نیز اشاره میکنند.
این گروه از پژوهشگران معتقدند شایعه موجب پدید آمدن هنجارهای اجتماعی جدید شده و موجب میشود افکار عمومی بر اطلاعاتی متمرکز شوند که برای بهدست آوردن آنها وسیله دیگری وجود ندارد. حتی برخی معتقدند شایعات در فضای سانسور روزنامهها، نقش بسیار مهمی ایفا کرده و نقص کانالهای اطلاعاتی رسمی را جبران میکنند. در چنین حالتی که گردش اطلاعات محدود شده باشد اطلاعات از طریق شایعه دوباره جریان پیدا میکند.
در چنین رویکردی شایعه بهعنوان «قدیمیترین رسانه ارتباط جمعی جهان» توصیف میشود که نه تنها فعالیتی سطحی و بیمعنا نیست بلکه عملی هوشیارانه و وسیلهای پیچیده در نظر گرفته میشود.
در واقع در غیاب وسایل ارتباطی موثر، شایعه جایگزین مناسبی برای تکمیل اخبار به شمار می رود در واقع شایعه یک مقوله اجتماعی و روانی با ابعاد و پیامدهای گسترده است که بیشتر در حالتهای بینظمی در جامعه بروز میکند.
اینکه چه کسانی از شایعات سود می برند کاملا واضح و آشکار است که در هر جامعه ای زیر بنا آن شایعه به چه گروهی بر می گردد . اما زمانی که شایعه در سطح ملی و کشوری اتفاق می افتد این رخداد از جهتی که با منافع ملی همه مردم ارتباط دارد نه تنها باید به ریشه این شایعه بیشتر توجه کردو با که باید به این آفت به عنوان سدی برای رشد و تقویت افکار نگاه کرد در جامعه سیاسی این روزها که با تب بالای رقابت همراه هستیم شایعه به روشی برای افکار سنجی تبدیل شده است و بدون در نظر گرفتن آثار مخرب شایعه ، متاسفانه از سوی افراد و احزابی که هم داعیه روشنفکری دارند و هم مدعی در دست گرفتن سیستم اجرایی کشور هستند استفاده می شود باید گفت این روزها شایعه پردازی در هیج سطحی عملی قابل دفاع و توجیه نیست و البته بر طیف روشنفکری هم این سکوت در مقابل رخداد شایعه سازی قابل توجیه نیست و قطع به یقین هیج طیفی هم با وجود انبوه سیستم اطلاع رسانی دقیق و موشکافانه از شایعات سود نمی برد!!!