هر چند تعطیلات نوروزی بر پایه تقویم رسمی تنها 4 روز است اما خانواده ها به تبع فرزندان خود عملا 13 روز را تعطیل می کنند و عید نوروز به دو هفته تقسیم می شود. یک هفته برای دید و بازدید و یک هفته هم سفر. برخی نیز همه را به یکی از این دو اختصاص می دهند.
طولانی بودن تعطیلات طولانی نوروزی اما مخالفان و موافقان خود را دارد. برخی طولانی بودن تعطیلات را مایه زیان اقتصاد ملی می دانند ولی بعضی به مشاغلی اشاره می کنند که با نوروز دوباره جان می گیرند و به طور مشخص به صنعت گردشگری می پردازند. صنعتی که در دنیای امروز پس از انرژی و خودرو در جایگاه سوم قرار دارد ولی در ایران هنوز به حنبه های اقتصادی و درآمد زایی آن توجه کامل نشده است.
منوچهر جهانیان رییس دانشکده گردشگری دانشگاه علم و فرهنگ طبعا از منظر گردشگری به نوروز می پردازد و آن را به مثابه بستر رونق این صنعت می ستاید.
یادداشت او در میانه تعطیلات عید نوروز هم خواندنی و پر نکته است:
در دنیای امروز،گردشگری صرفاً فعالیتی تفریحی و تفرجی نیست بلکه گردشگران به دنبال کسب دانش و آگاهی و تجربه مقاصد و مسیرهای گردشگری هستند، در این بین بخشی از اوقات فراغت خود را نیز فارغ از هیاهوی شهر و مشغله فکری و ذهنی در میان مقاصد و جاذبهها و یا در طبیعت پیرامون جاذبهها وجامعه بومی ومحلی سپری میکنند.
نوروز باستانی وجاذبه ها و تنوع و گوناگونی مراسم وآیین های نوروزی در مناطق مختلف و نواحی ایران ،این مرز پرگهر در طی سیزده روز نوروز خود حدیث مفصلی است از جاذبه ها وآداب ورسوم کهن که هنوز به یادگار مانده است.
سفر به این مناطق وآشنایی با اینگونه مراسم ها به بهانه عید نوروز و دید وبازدید و حضور در بین جوامع بومی ومحلی وآشنایی با بازی ها، آداب ورسوم وسنن، لباس وپوشاک، غذاهای محلی و ویژگی های فرهنگی این مناطق هر ساله گردشگران ومسافرین نوروزی را از اقصانقاط ایران و جهان برای بازدید از ایران سرزمین شکوه وزیبایی ها به سوی خود جذب می کند.
نوروز و ایام تعطیلات نوروزی بهانهای است برای سفر و رفتن از شهر و به نوعی با تحول در طبیعت و تغییر فصل و نو شدن طبیعت، انسان نیز ناخودآگاه به دنبال تغییر و تحول هم در محیط طبیعی و محل زندگی خود است و هم به دنبال تحول فکری و ذهنی که در سایر محیطها و در کنار مردمان آن دیار به جستجوی گمشده خود می پردازد.
این همان تجربه سفر است که به اشکال مختلف از جمله تجربه مادی و معنوی سفر از آن یاد میشود. بنابراین سفر و یا به تعبیر کلام نورانی وحی سیر در آفاق و انفس و آگاهی از سرگذشت پیشینیان و آشنایی با تاریخ و تمدن و فرهنگ و مظاهر آن و جاذبهها امری پسندیده و لازم است.
اما باید به درستی آن را شناخت و با علم و آگاهی به سفر پرداخت تا به اهداف و فواید سفر دست یافت که لازمه آن همانا اینکه: اولاً قبل از سفر مدیریت و برنامهریزی را برای سفر انجام داد؛ اینکه سفر و فعالیتهای وابسته به آن با شناخت و آگاهی باشد، هدف از مسافرت، مقصد و یا مقاصد سفر، نوع وسیله سفر، محل اسکان، اقامت و پذیرایی؛ همراهان، وسایل ضروری سفر، اطلاع کافی از مسیر و مقصد، شرایط آب و هوایی؛ فرهنگ و ارزشهای فرهنگی و به نوعی یک دانش و اطلاعات کافی از مقصد و برنامه سفر از قبل مشخص باشد.
دوم اینکه سفر با توجه به اهداف و برنامه و برای کسب تجربه باشد و تجارب حین سفر با هدف کسب دانش و آگاهی، لذت و جذابیت از بودن در کنار مردمان جوامع میزبان و محلی، جاذبهها و حتی لذت بردن از استراحت و خوراکیها و شرایط طبیعی و آب و هوایی بسیار مناسب و تأثیرگذار است.
سوم اینکه بعد از سفر تهیه گزارش سفر و شرح خاطرات سفر برای گردشگران و مسافرین بسیار ارزشمند و حتی برای دیگران نیز سودمند خواهد بود هر آنچه در حین سفر تجربه نموده و یا تصاویر و شناخت کسب شده میتواند برای فرد و سایرین مهم و به یادگار بماند. در این میان توجه به ارزشها و اصول و اعتقادات جامعه میزبان و محلی و رعایت احترام به آنها امری پسندیده است و همچنین حفظ محیط زیست و آسیب نرساندن به مناظر و جاذبهها و میراث گرانقدر طبیعی و صیانت از آن برای آیندگان لازم و ضروری است.
توجه به رعایت فرهنگ راهنمایی و رانندگی، گذشت ، ایثار و رعایت حرمت حقوق سایرین و در یک کلمه احترام به حقوق شهروندی در سفر میتواند ازبروزبسیاری از آسیبها و مشکلات احتمالی بکاهد.
لذت بردن از طول مسیر سفر از مبدأ تا مقصد و برگشت همانا عین سفر و به عبارتی جزیی از کل سفر میباشد. بایستی با صبر و حوصله و لذت بردن از تمامی تجارب سفر که از اهداف و برنامه سفر میباشد همت گمارد. در غیر این صورت و توجه نداشتن به مدیریت و برنامه سفر مشابه سفر بیثمر و بیبرنامه و به نوعی اتلاف وقت و زمان و هدر رفت هزینههای مادی و معنوی است.
در نوروز با توجه به شلوغی و پیک مسافرتها سعی کنیم، مقاصد و مسیرهای کمتر شناخته شده و به نوعی غیرتکراری را برای سفر انتخاب نماییم .تا هم ازدیدن جاذبههاوسفر لذت ببریم و هم از ازدحام و شلوغی و هزینههای گزاف سفر نیز در امان بمانیم. مناطقی را برای مقصد سفرانتخاب کنیم که میزبانان مهیای ورود ما به آن منطقه بوده و استقبال خوبی از ما خواهند داشت.
پس لازم است با آگاهی وشناخت ،سفری هدفمند و مدیریت شده وبا برنامه را شروع وبه پایان برسانیم .این همان سفر برنامهمحور،ایمن، جذاب و خاطره انگیز خواهد بود.