حسن بهنام
معاون پژوهش و برنامهریزی – اداره آموزش و پرورش ناحیه 4 اهواز
پیشرفت و توسعه ارتباط مستقیم و تنگاتنگی با بحث آموزش و پرورش به مفهوم عام کلمه دارد(نه لزوما وزارت آموزش و پرورش)، بنیان و اساس توسعه هر جامعه و کشوری، داشتن انسان های دانا و سالم است، دانایی محوری مفهوم انسانی توسعه است، بدون وجود انسانهای دانا و سالم، توسعه در حد یک بحث و یک آرزو خواهد ماند. با رصد اوضاع امروز جامعه ، شاخصهای این دو مؤلفه مهم توسعه یعنی دانایی و سلامت را بسیار وخیم، نگران کننده، تهدید آفرین، فرصت سوز، هزینه افزا، بحرانی و برهم زننده نظم آینده جامعه در تمام حوزههای سیاسی، امنیتی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و...میتوان تلقی کرد.
راه برون رفت از این وضعیت، تلاش برای آموزش بیشتر افراد جامعه است، رشد آگاهیها و شعور و درک اجتماعی و مفاهمه ملی بین آحاد مردم و مدیران کشور، منجر به رشد سرمایه اجتماعی خواهد شد.
ریشه بسیاری از معضلات و مشکلات امروز ما، فرهنگی و ناشی از فقر دانایی است، فقر دانایی الزاماً فقر سواد و مدرک تحصیلی نیست، دانایی عنصر و جوهره و اساس رفتارهای درست و مبتنی بر عقلانیت است، اصلاً عقلانیت زاییده توسعه است و از سوی دیگر"توسعه" بهخصوص توسعه سیاسی، فرآیندی است که ضرورتاً در بستر"عقلانیت" رشد مینماید.
توسعه یافتگی و عقلانیت چنان درهم تنیده هستند که جدایی آنها قابلتصور نیست.
دوری از خشونت یا مهار و کنترل آن، تزریق آرامش در جامعه، سیاستگذاریها، تصمیم سازی و تصمیمگیریهای درست و علمی و کارشناسی خرد و کلان ملی که بر زندگی فرد فرد ما تأثیرگذارند و سلامت روحی، جسمی، اخلاقی و اجتماعی ما را به دنبال دارد، همه و همه دریک کلمه خلاصه میشود: "توسعه و عقلانیت".
تأکید بر این نکته ضروری است که "مسیر توسعه کشور" از "پیشرفت و ارتقای فرهنگی" جامعه میگذرد که آن نیز بدون ارتقای سطح آگاهی، دانش، معرفت و فضیلت شهروندان جامعه میسر نیست.
به نظرمی رسد پیمودن این "مسیر"باید با رویکرد فرهنگی باشد تا مانایی و پایداری فرهنگی اتفاق افتد. و یک راهش خواندن کتابهای مفید و مؤثر است.
بدون تردید و یقیناً یکی از ابزارهای بسیار مؤثر در توسعه فرهنگی، "کتاب" و استفاده مناسب از ظرفیتهای آن در مسیر تعلیم و تربیت آحاد جامعه بهعنوان عناصر سازنده جامعه پویا و توسعه یافته است.
در واقع "کتابِ "خوب و مفید، خشت اول بنای توسعه است. هر شهروند ایرانی با هر کتابی که می خواند به ساختن این بنا کمک کرده است.
چنین دغدغه ای است که امسال نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، " یک کتاب بیشتربخوانیم" را شعار محوری خود قرار داده است.
پس برای این که مجبور نشویم تمام تاریخ را دوباره تجربه کنیم بیایید"کتاب، " "بیشتر " بخوانیم و با خواندن و مطالعه کتاب آشتی کنیم تا ملتی توسعه یافته، صاحب عقلانیت، دانا و سالم باشیم.