سخنان حسن روحانی پس از اعلام پیروزی او در انتخابات مُهری بود بر شایستگی گفتمان پیروز در انتخابات. از اینرو، شایسته است كه چند محور مهم این سخنان را كه بیان آنها به نوعی انجام یکی از وعدههای انتخاباتی نیز محسوب میشود با یكدیگر مرور كنیم.
روزنامه «شهروند» پس از این مقدمه، نوشته است:
١ـ رئیسجمهوری همه
آقای روحانی گفت: «امیدوار است بتواند اعتماد و حمایت کسانی که به او رأی ندادهاند را هم کسب کند و رئیسجمهوری همه مردم ایران باشد.» این شرط نخست برای عبور از رقابت انتخاباتی است. رئیسجمهوری باید رئیس «جمهور»، یعنی همه مردم باشد. فرق هم نمیكند كه چه كسی باشد و چه كسانی به او رأی داده باشند. ٤درصد و ٩٦درصد نداریم. طبقات گوناگون اجتماعی داریم ولی در مقام رئیسجمهوری باید همه را به یک چشم نگریست.
٢ـ احترام به مخالفان
وی تأكید كرد: «نیازمند کمک همه مردم ایران است، حتی کسانی که مخالف او و سیاستهایش هستند. او گفت دستش را بهسوی همه احزاب دراز میکند، به مخالفانش احترام میگذارد و حق اعتراض آنان را به رسمیت میشناسد.» شاید هنگام انتخابات قدری بداخلاقیها رخ دهد. ولی واقعیت امر این است كه پس از پایان انتخابات باید چالشهای دوران انتخابات را فراموش كرد تا همه نیروها تحت قانون و با وحدت نسبی به كار و كوشش برای پیشبرد امور كشور بپردازند. كشور را نمیتوان با یك جناح و گروه اداره كرد. ایران از آنِ همه ایرانیان است، چه اقلیت بزرگی كه در انتخابات شكست خورد و چه گروههای زیادی كه نتوانستند در انتخابات نامزد داشته باشند. بهعلاوه رسمیت داشتن حق انتقاد مخالفان مهمترین شاخص و تعهد زمامداران به اصل آزادی است.
٣ـ معنای انتخابات
آقای روحانی تأكید كرد: «انتخابات صحنه تصمیمگیری و روشی مردمسالارانه برای حل مسالمتآمیز اختلافنظرهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بر پایه رأی مردم است و نه آغاز توسعه و تداوم و عمیقتر کردن اختلافها.» واقعیت این است كه شیوه انتخابات، بهترین جایگزین برای ستیزهجویی و خشونت است. پس هر نتیجهای از آن حاصل شود به معنای فصلالخطاب است و همه باید به آن تمکین کنند. پس از آن باید از چارچوب رقابت انتخاباتی خارج شد. درواقع اگر ما همین یك جمله و قاعده را بپذیریم بخش مهمی از تنشها از جامعه ما رخت برخواهد بست.
٤ـ اثرات انتخابات
آقای روحانی در فراز مهمی از سخنانش تأكید كرد: «انتخابات ما به همسایگان و منطقه اعلام کرد که راه تأمین امنیت در این منطقه مردمسالاری و احترام به آرای مردم است نه تکیه به قدرتهای خارجی.» این درسی است برای كشورهای منطقه بهویژه عربستان سعودی كه با تكیه بر قدرتهای خارجی میخواهند ثبات و امنیت خود را تأمین كنند و همزمان با انتخابات ایران كه از طریق رأی مردم بر اقتدار، امنیت و قدرت خود میافزاید، آنان میزبان رئیسجمهوری ایالات متحده هستند تا با خرید تسلیحات، خود را امن كنند! به نظر میرسد که همه مردم ایران و گروههای سیاسی متوجه این نکته مهم شدهاند که جز از طریق تقویت مردمسالاری نمیتوانیم امنیت داخلی و منطقهای خود را حفظ کنیم.
٥ـ سنگین شدن بار مسئولیت
آقای روحانی به درستی اعلام كرد: «اعتماد دوباره مردم به او، بار مسئولیتش را سنگینتر میکند... مردم نشان دادند که کسی نمیتواند آنها را به سمت اختلافهای طبقاتی یا قومی و مذهبی بکشاند و مردم با رأیشان نشان دادند که یک رئیسجمهوری میخواهند.» این به معنای آغاز راه است. راهی كه باید به تحقق وعدهها و ایدههای بیان شده در طول انتخابات منتهی شود. بنابراین برای روحانی واضح است كه این پیروزی و رأی شگفت، مسئولیتآور است و نمیتواند موجب بیخیالی شود. تازه اول راه است و نه پایان آن.