آیا باز هم آب شرب خرمشهری ها و آبادنی ها شور می شود؟

شوشان / مجتبی حلالی : از کلانشهر اهواز که خارج شویم، بیش از 35 کیلومتر را هم که سپری کنیم، به روستاهایی می رسیم که در شرایط سخت زندگی می کنند و با زندگی امروز مدرن شهرنشیی فرسنگ ها فاصله دارد.

روستاهایی که مانند کلیه روستاها حرف اول را در آن کشاورزی و دامداری و ... می زند. اما اینبار روستاهایی چون علم آباد، عچرشیه،  نثاره کوچک، نثاره بزرگ و ... بدلیل ورود زهاب های توسعه نیشکر دست خوش خسارت های فراوان شده اند. در این دست نوشت به مشروح ماجرا می پردازیم.

در سال 1371 توسط 3 واحد شرقی رودخانه کارون (شرکت های سلمان فارسی، حکیم فارابی و دعبل خزایی) زه کش مربوط به دفع آلایندگی های این کارخانه ها و ورود به تالاب شادگان زیر نظر شرکت توسعه نیشکر خوزستان تاسیس و راه اندازی شد.

اما از همان سال 71 تا 10 سال بعد این فضولات و آلایندگی ها وارد رودخانه کارون شدند و موجب شوری آب شرب مردم خرمشهر و آبادان شد. این روند باعث شد تا اعتراضات عمومی را در این شهرستان ها بدنبال داشته باشد. به همین سبب توسعه نیشکر طی اقدامی اصولی مسیر انحرافی ایجاد کرد تا این آب به سمت منطقه حر در شادگان هدایت شود و در نهایت در تالاب شادگان آرام بگیرد. به هر شکل هیچ راهی وجود نداشت و می بایست این آلایندگی ها برای جلوگیری از شوری آب و خسارت به زمین های کشاورزی در مسیر آب از رودخانه کارون تخلیه می شد.

البته اعتراضات محیط زیست هم بی تاثیر نبود و منجر به این شد که تصمیم گرفته شود که کانال زهاب تاسیس شود و تا 10 کیلومتری آبادان ادامه پیدا کند و از طریق جاده ماهشر به خلیج فارس ریخته شود. اما این تصمیم عملی نشد و در همان 10 کیلومتری آبادان در محلی نزدیک به بیمارستان صحرایی امام علی(ع) که سالهاست متروکه مانده رها شود و تا کنون بلاتکلیف بماند- متروک ماندن بیمارستان صحرایی امام علی (ع) نیز خود سوژه نابی است که باید مورد پیگیری قرار گیرد.

بی توجهی به این موضوع موجب شد تا بر اثر مصرف بیش از حد آب و سبز شدن نیزارهای فراوان در مسیر آب و عدم جریان سریع آب، زه کشی ها افزایش یابد. این موضوع باعث شد تا آایندگی ها بالا آمده و مسوولین توسعه و نیشکر 2 خاکریز بطرف رودخانه کارون شکافته و آلایندگی ها را بار دیگر وارد رودخانه کارون کنند. گفتنی است مجوز این اقدام باید از سوی سازمان محیط زیست صادر شود که بنا به گفته مسوولین امور آب اهواز هیچ گونه مجوزی در این راستا صادر نشده و این حرکت کاملن یکطرفه و بدون مجوز انجام پذیرفته است.

اطراف این زهاب ها دست کم 30 هزار هکتار زمین کشاورزی و 13 هزار هکتار نخیلات وجود دارد و چون پمپ های آب از آبی استفاده می کنند که زهاب ها در آن جاری شده اند، رفته رفته زمین ها را از بین برده و شوره زار تولید می شود. این در حالی است که این آلایندگی ها برای برخی ماهی ها که سازگاری کمتری نسبت به آن دارند کشنده است و بزودی تلفات برخی ماهی ها نیز مشاهده خواهد شد.

یکی از اهالی این روستا به خبرنگار فرهنگ جنوب می گوید: این کارخانه ها مصرف بی رویه از آب دارند و برای این اقدام معمولا شب ها پمپ های خود را به کار می اندازند. متاسفانه آنها به 30 خانواده ای که کلیه امرار و معاش شان از طریق کشاورزی است توجهی ندارند.

وی گفت: در حال حاضر در روستای دابوهیه 1000 هکتار از زمین های کشاورزی بدلیل اینکه این کارخانه ها زمین های خود را آب شویی می کنند دچار خسارت شده اند.

یکی دیگر از مواردی که باید مورد توجه قرار گیرد زمین های کشاورزی است که توسط شرکت سلمان فارسی از مردم روستای صفحه خریداری کرده اما نیروهای بومی این روستا در کارهای پیمانکاری هیچ گونه نقشی ندارند. یکی از اهالی این روستا می گوید: خیلی از کشاورزان و زمین داران این روستا بدلیل از دست دادن زمین های خود و فعالیت پیمانکاران غیر بومی بیکار شده اند.

در این راستا مدير امور آب منطقه اهواز سازمان آب و برق خوزستان گفت: شرکت توسعه نیشکر خوزستان از مهرماه سال 1390 هیچ گونه قرادادی در جهت برداشت آب با امور آب منطقه اهواز منعقد نکرده است به همین سبب برداشت های توسعه و نیشکر غیر مجاز و بی رویه بوده، بطوریکه تولید آلایندگی ها افزایش یافته و کانال ها توان انتقال زهاب ها را نداشته اند و منجر شده تا راه های قبلی که به رودخانه کارون منتهی می شد را فعال سازند.

کامبیز حیدری با بیان اینکه این روند مجددا شوری آب را برای شهروندان خرمشهر، آبادان و شادگان به ارمغان خواهد آورد، گفت: در حال حاضر ec آب در ایستگاه دارخوین 4 هزار و 190 تا روز گذشته بوده است، این در حالی است که در حالت عادی میزان ec باید 2 هزار و 800 باشد. حیدری مسیر آب را تامین کننده بخشی از آب شرب مردم بندر امام نیز اعلام کرد و افزود: آب و برق وظیفه ای در قبال اقدامات قضایی برای جلوگیری از این موضوع ندارد، به همین سبب در این راستا مسوولین محیط زیست خوزستان باید هرچه زودتر برای حل این مشکل و بستن این مسیر اقدامات لازم را به عمل آورند.