شوشان: تحلیل انتخابات ریاست جمهوری با حضور اساتید دانشگاه در سلسله برنامه کرسی آزاد اندیشی انجمن فرهنگ و اندیشه در دانشگاه شهید چمران اهواز برگزار شد.
کاهش تنش های بین المللی و بهبود جایگاه جهانی ایران
به گزارش شوشان ، در این برنامه ، دکتر نور محمد نوروزی عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به تاثیر انتخابات بر افزایش قدرت نرم کشور در فضای جهانی ، گفت: انتخابات سال ۹۶ مانند انتخابات سال ۹۲ و سال ۷۶ بر قدرت نرم ما اثرگذار است و می تواند آن را بالا برده و تهدیدات بین المللی را کم کنند چون بالا رفتن وجهه بین المللی ایران باعث کاهش تنش های بین المللی و بهبود جایگاه جهانی ایران میشود.
دکتر نور محمد نوروزی تصریح کرد: در مقایسه با انتخابات پس از انقلاب ، انتخابات سالهای 92 و 96 نقش تعیین کننده ای در سیاستهای خارجی و شکلگیری رفتار رای دهی مردم داشته است.
نوروزی با بیان این که سیاست خارجی برگ برنده دولت روحانی است ، گفت: در دوره اخیر سیاست خارجی بسیار مهم و در تصمیم مردم بسیار موثر بوده است به شکلی که یکی از تغییر تاکتیک های روحانی برجسته کردن مسائل سیاست خارجی و توفیقات در زمینه ی سیاست خارجی و گفتن "نمیگذاریم تحریمها برگردند" به همراه نگرانی مردم از برگشتن به وضعیت بد بین المللی با انتخاب رقیب بود. خارج نشین ها هم به همین دلیل رای دادند.
وی ادامه داد: سیاست خارجی البته همیشه مهم است و از مهمترین فاکتورهای رفاه عمومی ملتهاست. در سیاست خارجی نکته اساسی این است که جامعه بین المللی یک مشکل دارد که دولت ها را ناچار می کنند به دنبال قدرت و امنیت باشند و آن این که جامعه بین المللی جامعه فاقد سر و قدرت مرکزی است. در حقیقت جامعه جهانی یک جامعه آنارشی است که امنیت و موجودیت هیچ دولتی در آن تضمین نمی شود. تضمین امنیت و بقا به معنای منافع ملی و قدرت دولتها است .
وی ادامه داد: واقعگرایان معتقدند دولتی که خود را ضعیف نگه دارد، به جنگ دعوت میکند؛ زیرا هیچ مکانیسمی که بتواند بر اساس آن نظم و امنیت را برقرار کند، ندارد. اگرچه سازمانهای بینالمللی، کنش تعدیلی دارند.
عضو هیئتعلمی دانشگاه شهید چمران قدرت نرم را یکی از عوامل مهم قدرت در دنیای کنونی دانست و گفت: برای برقراری منافع ملی، دولتها باید قدرت داشته باشند که این قدرت در سده گذشته در قدرت نظامی و سختافزاری خلاصه میشد، اما پس از انقلاب در تکنولوژی و جهانی شدن، از دهه 90 وجه دیگری از قدرت به نام "قدرت نرم" برقرار شد. اکنون قدرت وجوه مختلفی دارد و تنها به قدرت نظامی و سخت افزاری محدود نمی شود و بی توجهی به وجه نرم افزای قدرت باعث می شود که دولت ها در پیشبرد اهداف ملی توفیقی بیابند.
وی به انتخابات به عنوان یکی از عوامل موثر بر قدرت نرم اشاره کرد و اذعان داشت: انتخابات بر قدرت نرم دولتها تأثیرگذار است و از این طریق بر وجهه و قدرت جهانی هر دولت اثر میگذارد. وجهه آمریکا پیش و پس از ترامپ در درون و بیرون از آمریکا و در بین متحدانش و در صحنه بینالمللی و کاهش قدرت نرم (به معنای اقناع و جاذبه) امریکا از این دست است.
نوروزی با اشاره به نتایج مختلف انتخابات در بالا بردن قدرت نرم و کاهش تهدیدات جهانی و بهبود جایگاه بینالمللی ایران بیان کرد: نخستین چیزی که به واسطه آن انتخابات منجر به افزایش قدرت نرم ایران و کاهش تهدیدات میشود "وجههسازی، اعتبار بخشی و مشروعیت یابی جهانی" است.
وی افزود: همه دولتها نیاز دارند که در سطح جهانی وجهه اخلاقی داشته و منافع ملی و قدرت سخت افزاری خود را پیش ببرند. انتخابات وجهه، ارتباط و مشروعیت جهانی را در دنیا برای ما فراهم میکند چون یکی از عوامل مشروعیت های جهانی پایبندی به قواعد و اصول بازی دموکراتیک است. ایران تنها کشور منطقه است که ساز وکارهای دموکراتیک دارد و انتخابات برگزار میکند و جابجایی قدرت از طریق انتخابات و به شکلی صلح آمیز صورت می گیرد. این ساز و کار معتبر بین المللی به ایران میدهد و نمونه ی آن گفته های مقامات اروپایی پس از انتخابات ایران است که نشان می دهد وجهه ایران در بین بازیگران موثر بین المللی مانند جامعه اروپا و آمریکا پس از انتخابات ایران بهبود یافته است.
عضو هیئتعلمی دانشگاه شهید چمران دومین مسئله ای را که انتخابات به افزایش قدرت سازی قدرت نرم کمک کرده است، "بازدارندگی نرم مدنی" خواند و گفت: تحت تاثیر تحول بین المللی یک شکلی از بازدارندگی در جهان به وجود آمده که با اتکا بر برخی خصایص و ویژگی ها که لزوما نظامی نیستند می توانیم دیگران را از اقدام علیه خود باز داریم که انتخابات یکی از آن هاست.
وی افزود: بازدارندگی نرم در دو حوزه میتواند بازتاب پیدا کند؛ نخست سخت شدن وضع تحریمهای تازه علیه ایران، به گونه ای که وضع تحریم تازه مورد اقبال بازیگران جهانی از جمله اتحادیه اروپا نخواهد بود و دوم نامشروع سازی توسل به زور علیه ایران چون انتخابات و پشتوانه عمومی مردم برای دولت و کشور توسل به زور را کاهش می دهد.
نوروزی درخصوص نتیجه سوم انتخابات که به افزایش قدرت نرم کمک میکند، عنوان کرد: یکی از مهمترین معضلات دولت ها شکاف دولت ملت است که میتواند مشروعیت دولت را در داخل و در صحنه بین المللی به خطر بیاندازد ولی انتخابات به انسجام داخلی و همبستگی ملی کمک میکند. یکی از ویژگیهای انتخابات بسیج و تجهیز گروههای حاشیهای برای مشارکت در انتخابات است. انتخابات از چند طریق قدرت نرم را بالا می برد؛ نخست ترمیم شکاف بین دولت ملت و ایجاد نظم عمومی و دوم ورود سرمایه گذار خارجی و سوم فراهم شدن فضای کنشگری بینالمللی برای ایران و تبدیل به یک بازیگر تأثیرگذار منطقه شدن است.
وی خاطرنشان کرد: چهارمین نتیجه انتخابات که به بالا رفتن قدرت نرم کمک میکند، کیفیت وجهه افراد حاکم و زمامداری در کشور است. وجهه افرادی که در راس امور قرار میگیرند و نحوه اعلام مواضع کشور در صحنه جهانی در رابطه بین المللی ایران بسیار تاثیرگذار است.
عضو هیئتعلمی دانشگاه شهید چمران کیفیت دیپلماسی و چانه زنی را اثر دیگر افزایش قدرت نرم خواند و گفت: چانهزنی و کیفیت دیپلماسی ما در افزایش قدرت نرم بسیار تاثیرگذار است لذا انتخاب افرادی چون ظریف با گفتار و لحن متین و داشتن دیپلماسی جهانی .
وی با بیان اهمیت دانشگاه در افزایش قدرت نرم کشور بیان کرد: یکی از مهمترین مولفه های قدرت نرم پیشرفت های علمی و فناوری است که دانشگاه متولیان آن هستند. دانشگاه نباید بگوید که فقط مطالبهگر است بلکه مسئول هم هست و باید پاسخگو باشد که برای جامعه چه کرده است چون سیاست های رییس جمهور زمانی موفق میشوند که تمام بخشهای مملکت کمک کنند که سیاستهای وی جاری شود.
نوروزی با اشاره به برخی ایرادات موجود در دانشگاه ها گفت: ساختار مدیریتی و اداری دانشگاه بسیار کم و ناکارآمد است و نیاز به اصلاح دارد. مسئولیت نپذیرفتن دانشگاه در قبال جامعه هم از دیگر ایرادهای این جامعه است. مقاله برای مقاله و پژوهش برای پژوهش هیچ باری را از روی دوش جامعه برطرف نمی کند، محیط زیست و آب و ... همه مواردی است که دانشگاه باید برای حل آن گام بردارد و راه حل ارائه دهد.
وی آموزش و پرورش را یکی از گره های جامعه کنونی دانست و اذعان داشت: دانشگاه به اندازه رئیس جمهور مسئولیت دارد و باید پاسخگو باشد. دانشگاه باید از کنشگری و شعار سیاسی گذر کند و به مرحله سیاست گذاری برسد تا دولت سیاستها را برای پیشبرد جامعه اجرا کند و در حل مشکلات آموزش عالی جامعه گام بردارد.
اختیارات ریاست جمهوری در ایران و جهان تفاوت های دارد
دکتر محمدی پور عضو هیئتعلمی دانشگاه شهید چمران اهواز با بیان این که اختیارات ریاست جمهوری در ایران و جهان تفاوت های دارد، گفت: در دنیا دموکراسی تقریبا کامل است و انتظار رای دهندگان این است که کسی که قدرت را در دست دارد، مسئولیتپذیر و پاسخگو باشد.
وی افزود: ساختار حکومت و قدرت در کشور ما به گونه ای نیست که انتظار داشته باشیم رئیسجمهور همه قدرت را در اختیار داشته باشد و آن طور که در قانون اساسی آمده نفر دوم کشور نیست لذا باید ساختار به تدریج اصلاح شود و نباید اختیارات رئیس جمهور را در ایران با سایر جهان مقایسه کرد.
در مسیر رسیدن به دموکراسی باید از خودگذشتگی داشته باشیم
دکتر محمد رضا علم عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز نیز در این مراسم درخصوص تحلیل انتخابات و پیام آن اظهار کرد: از نگاه تاریخی ، نسبت به انتخابات ایران از مشروطه به بعد بجز دوره های محدودی مثل شهریور ۲۰ تا ۳۲ و ۷۶ تا ۹۶ رفتار انتخاباتی مبتنی بر کنش عمومی و مردمی نداشته ایم.
وی افزود: پس از انقلاب موفق شدیم طولانی ترین دوره مشق دموکراسی به معنای انتخابات در جهت واقعی خودش را برقرار کنیم. پیش از روی کار آمدن رضاشاه در یک دوره کوتاه و در دوره رضاشاه از سال 1320 تا ۳۲ در یک دوره ۱۲ ساله و مقایسه این دو با انتخابات پس از انقلاب یعنی از سال ۷۶ تا ۹۶ در یک دوره بیست ساله نشان میدهد که پس از انقلاب بهترین و تاثیرگذارترین رفتار انتخاباتی و کنش های سیاسی مردم را داشته ایم و هر چه جلوتر برویم و این روند ادامه یابد انتخابات میتواند ما را در چارچوبی قرار دهد که گلوله تبدیل به رای شود.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز یادآور شد: مشق دموکراسی در این کشور همیشه ابتر بوده اما تداوم داشته است. در سال ۸۴ دو جبهه اصلاحات و رقیب قاعده بازی را بلد نبودند و این را در سال ۹۲ یاد گرفتند. در سال 1392 و ۹۶ هم اصلاح طلبان سعی کردند قواعد بازی را اجرا کنند.
وی با تاکید بر این که در کشورهای اروپایی دموکراسی در کوتاه مدت ایجاد نشده است، عنوان کرد: مسیر ما مسیر درست است و باید ظرفیت اصلی خودمان را بالا ببریم. ما تنها ۲۰ سال است که در انتخابات وارد شده ایم و در سال های پیش رو بسیاری از قواعد ناشناخته دمکراسی برای ما حل و شناخته شده خواهد بود. دموکراسی در اروپا سابقه ای۳۰۰ ساله دارد و در کنار آن جنگ ها هم وجود داشته اند اما بعدها حزب ها جنگ را به دموکراسی تبدیل میکنند و ما خیلی جا داریم که به جلو برویم البته باید این فداکاری را داشته باشیم که در این مسیر درست اگر سودی به ما امروزی ها نرسد مهم نباشد مثلا با وجود وعده یارانه خیلیها وضع آینده ایران را به سفره امروزشان ترجیح دادند که یک پیروزی دموکراتیک است و از امروز دیگر یارانه برگ برنده دیگر کاندیداها نخواهد بود.
انتخابات 96 انتخاباتی مبتنی بر سواد و آگاهی بود
در این برنامه ، دکتر محسن صنیعی با بیان این که نتیجه انتخابات ایران غیرقابل انتظار یا مقطعی نبوده است ، بیان کرد: اگر جامعه ایران را حتی از سال ۷۶ تحلیل کنیم می بینیم که نتیجه پیش آمده غیرقابل انتظار نبوده است. جامعه ایران جامعه ای است که اگر از لحاظ فرهنگی اجتماعی و سیاسی ، نتیجه انتخابات را رو به جلو می خواهد نه در جا زدن و به عقب برگشتن.
وی تصریح کرد: در انتخابات سال ۸۴ سه مولفه را داشتیم که موجب شد انتخاباتی که می توانست در جهت اصلاحات باشد به حاکمیت یک جریان افراطی منجر شود. نخست بحث معیشت خواهی، دوم پروپاگاندا و اتهامزنی به هاشمی و سوم تحریم.
صنیعی ادامه داد: در انتخابات ۹۲ اگرچه تحریم همچنان وجود داشت ولی معیشت خواهی و اتهام زنی کمرنگ شد و در سال ۹۶ سه برابر شدن یارانه و اتهام زنی از سوی قالیباف کار شد اما نتیجه نشان داد که این دو مولفه در میان مردم کم رنگ شده اند. مولفه پروپاگاندا و اتهام زنی و بحث معیشت به دلیل نگاهی ست که آقایان به قشر ضعیف به عنوان قشری خام و قالب پذیر که می توان با این وعده ها رای بیشتری را گرفت ، داشتند. انتخابات نشان داد که این نگاه تضعیف شده است و باید به پذیریم که قشر ضعیف جامعه ما خیلی به قشر متوسط نزدیک شده است و انتخابات ایران مانند انتخابات اخیر انگلیس از انتخاباتی طبقاتی به انتخاباتی مبتنی بر سواد و آگاهی تبدیل شده است.