دکتر بیژن زاده: لزوم بازبینی و اصلاحات برنامه آموزشی دانشجویان پزشکی عمومی دانشکده پزشکی

دکتر مهدی بیژن زاده معاون آموزش پزشکی عمومی دانشکده پزشکی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز  در خصوص بازبینی و اصلاحات برنامه آموزشی گفت: با توجه به شرایط و موقعیت علم آموزش پزشکی در دنیا و بحث های تخصصی در راستای اجرای برنامه آموزشی دانشجویان پزشکی عمومی، جهت هر چه بیشتر عملیاتی شدن اجرای این برنامه ها، مطابقت رفرانسهای موجود، لزوم تعریف مشخص و دقیق تر از ارائه خدمات پیشگیری و درمان توسط فارغ التحصیلان این رشته، پیشنهاد بازبینی و اصلاحات برنامه اموزشی دانشجویان پزشکی عمومی مطرح گردید.

وی ادامه داد: در برنامه آموزشی مقاطع مختلف دانشجویی برنامه ای کلی به نام کوریکلوم آموزشی مشخص می کند چه مباحثی برای دانشجویان هدف، در قالب کدام یک ازسر فصل های آموزشی بوسیله چه روشهای آموزشی و بر اساس کدام منابع و شرایط آموزشی به دانشجویان ارائه شود.

بیژن با اشاره به اجرای 30 ساله برنامه برنامه آموزشی ابلاغ شده از طرف وزارت بهداشت در تمام دانشگاهها، درقالب کوریکلوم برنامه آموزشی افزود: با توجه به تغییرات و پیشرفتهای پزشکی که در دنیا بوجود آمده است، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور دو برنامه اصلی را در راستای اعمال تحول در برنامه های آموزشی انجام داد. اول اینکه بررسی و بروزرسانی سرفصلهای مباحث مختلف مراحل آموزشی دانشجویان پزشکی شروع شد. در این راستا تیم های تخصصی شامل روسای دانشکده های تیپ 1، متخصصین آموزش پزشکی و دیگر افراد صاحب نظر در حیطه آموزش تشکیل داده شد و از نظرات، تجربیات ارزنده این اساتید در امر تهیه و ارائه سرفصلهای آموزشی در دانشگاه های مختلف استفاده شد.

وی در ادامه گفت: وزارت متبوع در دومین اقدام مهم که تشکیل هیئت بورد آموزش پزشکی عمومی جهت برنامه ریزی های کلان می باشد و اعضای آن نمایندگان دارای تجربه و تخصص در زمینه آموزش پزشکی عمومی از دانشگاههای مختلف کشور هستند، همچون هیئتهای بورد تخصصی وزارت، روند کلی آموزش و فرایندهای آن را در هر دانشگاه رصد می کنند.

معاون آموزش پزشکی عمومی دانشکده پزشکی سه هدف اصلی اجرای این برنامه جدید آموزشی را که در مرحله نهایی سازی را بدین شرح عنوان نمود:

1. انطباق با آخرین سر فصلها و پیشرفت های علمی که در زمینه پزشکی وجود دارد.

2. بکارگیری روشهای جدید آموزش پزشکی بطوریکه نهایتا منجر به کم شدن طول دوره پزشکی عمومی گردد.

3. حذف مطالب تکراری و غیر کاربردی که به دانشجوی پزشکی تدریس می گردد.

بیژن زاده خاطر نشان کرد: در نظر است که طول دوره پزشکی عمومی کمتر شود و عملا" طول دوره علوم پایه پزشکی از 5 ترم به 4 ترم تقلیل یابد. این مورد بصورتی طراحی شده است که هیچ گونه کاهشی در تدریس سرفصل های مورد نیاز و موارد آموزشی ضروری دانشجویان رشته پزشکی ایجاد نشود. در واقع تدریس تعدادی از سر فصل ها و مباحث یا به مراحل بعد و مراحل بالینی منتقل شده است و یا اینکه در قالب دروس اختیاری، دانشجو می تواند از بین چند درس یک یا چند مورد راانتخاب و بصورت واحد اختیاری اخذ نماید.

عضو گروه ژنتیک دانشکده پزشکی ضمن اشاره به هماهنگی ها و تشکیل جلسات متعدد پیرامون این برنامه در وزارت بهداشت و درمان آموزش پزشکی، اظهار داشت: در 12 جلسه با دکتر محمد فکور رئیس دانشکده پزشکی و چندین جلسه با دیگر اعضاء معزز هیئت علمی برگزار شد که در نهایت، سر فصلهای آموزشی به دانشگاههای علوم پزشکی کشور ابلاغ شد. همچنین با تشکیل شورای آموزش پزشکی عمومی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در خردادماه 96، این برنامه جدید به گروه های آموزشی علوم پایه معرفی، کلیات آن تصویب و ابلاغ شد و با نظرات موافق و اصلاحی موجود، جهت کاربردی کردن این برنامه در دانشکده پزشکی، سرفصل ها در قالب 4 ترم در دانشگاه اهواز برنامه ریزی و به یاری خدا از مهرماه 96 برای دانشجویان پزشکی جدیدالورود 96 اجرا خواهد شد.

بیژن زاده ادامه داد: لازم است در اینجا به این نکته اشاره کنم که از حدود سال 1386 دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپوراهواز – در کنار تعداد دیگری از دانشکده های پزشکی کشور- احساس کرده بود باید در زمینه آموزش پزشکی برخی تغییرات و استانداردسازی ها صورت گیرد. در واقع موضوع بازنگری آموزش از آن زمان در اهواز شروع شد و پس از هزاران نفر ساعت جلسه کارشناسی با اعضاء هیئت علمی و دست اندرکاران آموزش در دانشگاه، برنامه جدید علوم پایه تدریس شد، بطوریکه از سال 1392 برنامه جدید آموزشی در قالب دستگاهی یا Organ basedبرای دانشجویان پزشکی اجرا شد و بطور کلی از سال 92 برنامه سنتی به این شکل اجرا شد که دانشجویان پزشکی مباحث مختلف علوم پایه شامل بافت شناسی، جنین شناسی،آناتومی و فیزیولوژی را در قالب دستگاههای مختلف بدن مثل دستگاه عضلانی، تنفسی، قلب و عروق، اعصاب مرکزی و ... آموزش می بینند.

وی ضمن ابراز خرسندی از پیشرو بودن در این زمینه، به مواردی جهت سهولت اجرای این برنامه و کاربردی شدن آن اشاره کرد که وزارت بهداشت هم در ابلاغیه سرفصلهای جدید آموزشی، توصیه نموده است که ارائه آموزش در کلیه دانشگاههای کشور بصورت دستگاهی انجام گردد. از این رو  وزارت متبوع در کنار امر ساماندهی، بروز رسانی و اصلاح برنامه آموزش پزشکی عمومی در مرحله علوم پایه، برای مراحل بعدی نیز در حال برنامه ریزی می باشد و در اولین گام، برای مرحله فیزیوپاتولوژی که در برخی دانشگاهها بعنوان مقدمه پزشکی بالینی (ICM یا Introduction to clinical medicine) نامیده می شود کوریکولوم جدیدی در دست بررسی و ابلاغ دارد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اهواز تصریح نمود: وزارت در راستای نیل به اهداف پیش گفت، تغییراتی در مراحل کار آموزی و کارورزی پزشکی در دست اقدام دارد که در حال حاضر مشغول دریافت دیدگاهها و نظرات دانشگاههای علوم پزشکی کشور و گروههای تخصصی در این زمینه می باشد که از همه دانشگاهها منجمله دانشگاه علوم پزشکی اهواز نظر خواهی شده است و قاعدتا" پس از جمع بندی نظرات و تشکیل کمیته های کارشناسی در این زمینه، برنامه های جدید در حیطه آموزش پزشکی عمومی بزودی ابلاغ خواهند شد.

معاون آموزش دانشکده ضمن ابلاغ مراتب تشکر ریاست دانشکده از کلیه گروههای علوم پایه که درآموزش دانشجویان پزشکی نقش بسزایی دارند، از کلیه اعضاء هیئت علمی درخواست نمود دیدگاههای ارزشمندشان را در این زمینه ارائه دهند. بدیهی است از این نظرات در برنامه ریزیهای آموزشی استفاده خواهد شد و در صورت نیاز برای استفاده در سطح کشور به وزارت متبوع اعلام خواهد گردید.

گفتنی است دکتر احمدی عضو هیئت علمی گروه عفونی از دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز عضو هیئت برد در وزارت هستند.