آیا استفاده از ظروف نچسب بی خطر است؟

مردم در سراسر جهان از ظروف نچسب برای پخت و پز روزانه خود استفاده می کنند. پوشش نچسب برای تهیه غذاهای مختلف مانند پن کیک ها، سوسیس و تهیه نیمرو گزینه ای ایده آل است.

به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "اتوریتی نیوتریشن"، به رغم محبوبیت بالای استفاده از ظروف نچسب، بحث های بسیاری درباره این پوشش ها از قبیل تفلون وجود دارند.

برخی منابع ادعای مضر بودن آنها و ارتباط با بیماری هایی مانند سرطان را مطرح کرده اند، در شرایطی که دیگران معتقدند پخت و پز با ظروف نچسب کاملا بی خطر است.

ظرف نچسب چیست؟

ظروف نچسب، مانند ماهی‌تابه، با ماده ای به نام پلی تترا فلورو اتیلن (PTFE) که به نام تفلون مشهور است، پوشش داده شده اند. تفلون یک ماده شیمیایی مصنوعی محسوب می شود که از اتم های کربن و فلوئور تشکیل شده است.

تفلون برای نخستین بار در دهه 1930 معرفی شد و سطحی غیر واکنشی، نچسب و تقریبا بدون اصطکاک را ارائه کرد.

سطح نچسب، ظروف پوشش داده شده با تفلون را به گزینه ای راحت برای استفاده و تمیز کردن تبدیل می کند. همچنین، پخت و پز در این ظروف به روغن یا کره اندک نیاز دارد و روشی سالم‌تر برای پخت و پز را ارائه می کند.

تفلون کاربردهای دیگری نیز دارد. از این ماده برای تهیه پوشش سیم و کابل، محافظ های پارچه و فرش، و پارچه های ضد آب برای پوشاک مانند بارانی استفاده می شود.

با این وجود، ایمنی ظروف نچسب طی دهه گذشته مورد بررسی قرار گرفته است. نگرانی ها روی یک ماده شیمیایی به نام پرفلوئورواُکتانیک (PFOA) متمرکز شده بود که در گذشته برای تولید ظروف نچسب مورد استفاده قرار می گرفت، اما امروزه دیگر این گونه نیست.

همچنین، بررسی ها خطرات مرتبط با قرار گرفتن تفلون در برابر گرمای بیش از اندازه را شامل می شد.

قرار گرفتن در معرض تفلون و پرفلوئورواُکتانیک

امروزه، تمام محصولات تفلون فاقد پرفلوئورواُکتانیک هستند. از این رو، اثرات سلامت قرار گرفتن در معرض این ماده دیگر دلیلی برای نگرانی نیستند.

با این وجود، پرفلوئورواُکتانیک تا سال 2013 در تولید تفلون مورد استفاده قرار می گرفت. در شرایطی که بیشتر پرفلوئورواُکتانیک روی ظروف به طور معمول در نتیجه دمای بالای فرآیند تولید از بین می رفت، مقداری اندک از آن همچنان در محصول نهایی باقی می ماند.

با این وجود، پژوهش ها نشان دادند که ظروف تفلون منبع قابل توجهی برای مواجهه با پرفلوئورواُکتانیک نیستند.

پرفلوئورواُکتانیک با تعدادی از بیماری ها مانند اختلالات تیروئید، بیماری مزمن کلیوی، بیماری کبد و سرطان بیضه پیوند خورده است. همچنین، این ماده با ناباروری و وزن کم نوزاد هنگام تولد مرتبط است.

خطرات گرمای بیش از اندازه

به طور کلی، تفلون ترکیبی ایمن و پایدار است. با این وجود، در دمای بالای 570 درجه فارنهایت (300 درجه سانتیگراد)، تجزیه پوشش های تفلون ظروف نچسب آغاز شده و مواد شیمیایی سمی وارد هوا می کنند. استنشاق این بخارات ممکن است به تب بخار پلیمر که به نام آنفلوانزای تفلون نیز شناخته می شود، منجر شود.

تب بخار پلیمر شامل علائم موقتی شبه آنفلوانزا مانند لرز، تب، سردرد و بدن درد می شود. بروز علائم 4 تا 10 ساعت پس از مواجهه آغاز می شود و بیماری به طور معمول طی 12 تا 48 ساعت از بین می رود.

برخی مطالعات موردی کوچک نیز عوارض جانبی جدی‌تر مواجهه با تفلون بیش از حد گرما دیده را گزارش کرده اند، که از آن جمله می توان به آسییب ریوی اشاره کرد.

با این وجود، در تمام موارد گزارش شده، افراد در معرض بخارات ظروف تفلون که حداقل 730 درجه فارنهایت (390 درجه سانتیگراد) حرارت دیده بودند، قرار گرفته و این مواجهه حداقل چهار ساعت ادامه داشته است.

نکاتی برای به حداقل رساندن خطر هنگام پخت و پز

اگر اقدامات احتیاطی اولیه را مد نظر قرار دهید، پخت و پز با ظروف نچسب بی خطر، سالم و راحت است. با دنبال کردن نکته های زیر می توانید هنگام پخت و پز خطر را به حداقل برسانید:

تابه خالی را از پیش گرم نکنید: تابه های خالی می توانند طی چند دقیقه به دماهای بالا برسند، که به طور بالقوه موجب انتشار بخارهای پلیمری می شود. پیش از این که تابه را روی حرارت قرار دهید، مقداری غذا یا مایع درون آن بریزید.

از پخت و پز روی حرارت بالا پرهیز کنید: روی حرارت متوسط یا کم پخت و پز کنید و از سرخ کردن پرهیز کنید، زیرا این تکنیک پخت نیازمند دماهایی بالاتر از میزان توصیه شده برای ظروف نچسب است.

تهویه آشپزخانه را فراموش نکنید: هنگام پخت و پز دستگاه هود خود را روشن کرده یا پنجره ها را برای کمک به خروج هر گونه بخار باز کنید.

از وسایل آشپزخانه (قاشق، چنگال، کاردک، ...) چوبی، سیلیکونی یا پلاستیکی استفاده کنید: وسایل آشپزخانه فلزی می توانند موجب خراش سطح نچسب شوند و طول عمر آنها را کاهش دهند.

شستشو با دست: ظروف نچسب را به آرامی با یک اسفنج و آب گرم صابونی شستشو دهید. از پاک کننده های فلزی یا سخت مانند سیم و اسکاچ برای شستشوی ظروف نچسب استفاده نکنید زیرا می توانند سطح آنها را خراش دهند.

جایگزین هایی برای ظروف نچسب

ظروف نچسب مدرن به طور کلی بی خظر در نظر گرفته می شوند. با این وجود، اگر همچنان درباره استفاده از آنها و اثرات سلامت بالقوه نگران هستید می توانید استفاده از یک جایگزین را مد نظر قرار دهید.

از جمله جایگزین های فاقد تفلون می توان به موارد زیر اشاره کرد:

فولاد ضد زنگ: فولاد ضد زنگ گزینه ای بادوام و مقاوم در برابر خراش محسوب می شود. همچنین، استفاده از ظروف تهیه شده از فولاد ضد زنگ در ماشین ظرفشویی خطری ندارد و در نتیجه، پاکسازی آنها راحت است.

ظروف چدنی: هنگامی که به درستی آماده شده باشد، چدن می تواند به طور طبیعی حالتی نچسب داشته باشد. ظروف چدنی از طول عمر بالایی برخوردار هستند و می توانند دماهایی بالاتر از آنچه که برای ظروف نچسب بی خطر در نظر گرفته می شود را تحمل کنند.

ظروف سفالی: ظروف سفالی هزاران سال است که مورد استفاده قرار می گیرند. آنها گرما را به خوبی توزیع می کنند و در صورتی که خوب آماده شده باشند، حالتی نچسب دارند. همچنین، آنها در برابر خراش مقاوم هستند و می توانند دماهای بسیار بالا را تحمل کنند.

ظروف سرامیکی: ظروف سرامیکی محصولاتی نسبتا جدید محسوب می شوند. آنها از خواص نچسب عالی بهره می برند، اما پوشش این ظروف به راحتی خراش بر می‌دارد.

ظروف سیلیکونی: سیلیکون یک لاستیک مصنوعی است که اغلب برای ساخت ظروف ضد آتش مورد استفاده برای پخت و پز در فر و وسایل آشپزخانه مورد استفاده قرار می گیرد. سیلیکون روی حرارت مستقیم مقاومت چندانی ندارد و بهتر است برای پخت استفاده شود.