مشکلات خواب و احتمال ابتلا به آلزایمر

نتایج سه مطالعه نشان داده است که مشکلات تنفسی طی خواب ممکن است نشانه ای از خطر افزایش یافته برای ابتلا به بیماری آلزایمر باشند.

به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "اوریدی هلث"، پژوهشگران به این نکته نیز اشاره داشته اند که درمان بیماری هایی مانند آپنه خواب و هایپوپنیا (تنفس کم عمق) ممکن است خطر ابتلا به زوال عقل را کاهش داده یا حداقل پیشرفت آن را کند نماید.

به گفته کیت فارگو، مدیر برنامه ها و مشارکت علمی در انجمن آلزایمر آمریکا، نکته جالب توجه درباره این سه مطالعه آن است که بر تغییرات بیولوژیکی در مغز متمرکز بوده که ممکن است زمینه ساز رابطه بین مشکلات خواب و بیماری آلزایمر باشند.

با این وجود، فارگو به این نکته اشاره داشته است که این مطالعات تنها ارتباطی بین مشکلات خواب و بیماری آلزایمر را نشان می دهند و نشان دهنده یک رابطه علت و معلولی نیستند. اما این امکان وجود دارد که توسعه پلاک آمیلوئیدی که نشانه ای از بیماری آلزایمر است موجب شکل گیری مشکلات خواب شود.

افراد مبتلا به آپنه خواب باید به درمان این مشکل اقدام کنند، زیرا اگر حتی به بیماری آلزایمر نیز مبتلا نبوده و هرگز نیز به این بیماری مبتلا نشوند، آپنه خواب می تواند موجب شکل گیری مشکلات شناختی در آنها شود.

آپنه خواب از هر 10 مرد، سه نفر و از هر پنج زن، یک نفر را تحت تاثیر قرار می دهد. این شرایط زمانی شکل می گیرد که مسیر هوایی بالایی تقریبا یا به طور کامل بسته شده باشد، که مکث در تنفس هنگام خواب را موجب می شود.

در مطالعه، آپنه خواب با افزایش توسعه پلاک بتا-آمیلیوئید در مغز مرتبط بوده است. به گفته پژوهشگران، مشکلات خواب آهنگ توسعه پلاک آمیلوئیدی را هم در افراد مبتلا به زوال عقل و هم در افرادی که به آن مبتلا نیستند، تسریع می کند.

به طور مشخص، پژوهشگران دریافتند که آپنه خواب با افزایش رسوب بتا-آمیلوئید در مغز و کاهش بتا-آمیلوئید در مایع نخاعی مرتبط بوده است. همچنین، آنها افزایش سطوح پروتئین تاو - یکی دیگر از نشانگرهای بیماری آلزایمر - را مشاهده کردند.

در مطالعه نخست به رهبری آماندا شیم از کالج ویتون، پژوهشگران تجمع پلاک آمیلوئیدی در مغز بیش از 500 نفر که به زوال عقل مبتلا نبودند را بررسی کردند.

یافته ها نشان داد که افراد مبتلا به مشکلات خواب نسبت به آنهایی که از مشکلات خواب رنج نمی بردند، دارای پلاک بیشتری هستند.

افزون بر این، تیم پژوهشی شیم ارتباطی بین پلاک و افرادی که حامل ژن APOE-e4 - یک عامل خطرآفرین ژنتیکی برای بیماری آلزایمر - بودند، پیدا نکردند.

به گفته شیم، این نشان می دهد که آپنه خواب ممکن است به صورت مستقل با پلاک های مغزی مرتبط باشد.

در مطالعه دوم، مگان هوگان و همکارانش تجزیه و تحلیلی مشابه را انجام دادند که به بررسی اثرات مشکلات خواب روی نزدیک به 800 نفر با نشانه های اولیه مشکلات حافظه و تفکر که به نام اختلال شناختی خفیف شناخته می شود، می پرداخت.

تیم هوگان نیز متوجه شد سطوح بتا-آمیلوئید در افرادی که مشکلات خواب داشتند بیشتر از آنهایی است که به این مشکلات مبتلا نبودند.

به گفته هوگان، اگرچه اختلال شناختی خفیف لزوما به زوال عقل منجر نمی شود، اما افراد مبتلا در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری آلزایمر یا دیگر انواع زوال عقل قرار دارند. این یافته ها نشان می دهد که آپنه خواب ممکن است زوال شناختی را تسهیل کند.

در مطالعه سوم، تیم دکتر امینگو مایکل بوبو، شرایط دو گروهی که در مطالعه اول و دوم مورد بررسی قرار گرفته بودند و همچنین 300 نفر مبتلا به بیماری آلزایمر را مورد مطالعه قرار داد.

تیم پژوهشی به ارتباط بین آپنه خواب و سطوح بتا-آمیلوئید در بیمارانی با اختلال شناختی خفیف و در بیماران مبتلا به آلزایمر دست یافت. افزون بر این، توسعه پلاک در بیمارانی که مشکلات خواب داشتند، چه از عملکرد مغزی عادی برخوردار بوده یا اختلال شناختی خفیف داشتند، سریع‌تر صورت می گرفت.

همچنین، بتا-آمیلوئید در مایع نخاعی کاهش یافته و هر چه سریع‌تر در مغز افزایش یافته بود. سطوح پروتئین تاو نیز در میان افراد مبتلا به مشکلات خواب، چه عملکرد روانی عادی داشته یا به اختلال شناختی خفیف مبتلا بودند، افزایش یافته بود.

به گفته بوبو، مشکلات خواب که موجب می شوند مغز به میزان کافی اکسیژن دریافت نکند، ممکن است دلیلی برای افزایش توسعه پلاک باشند. از آنجایی که روش های درمانی موثر برای اختلالات خواب وجود دارند، یک روش برای پیشگیری بالقوه از ابتلا به بیماری آلزایمر و/یا پیشرفت آن درمان آپنه خواب خواهد بود.