سهم شرکت های کوچک و متوسط از مناقصه ها

از آنجایی که نگرش و دیدگاه مالی بصورت جدی در ایران رسوخ نکرده است، تصمیم گیری های مدیران و صاحبان این سری شرکت ها در اکثر مواقع چاره ساز نبوده است. لذا حذف (انحلال) شرکت های کوچک و متوسط و یا تغییر زمینه ی فعالیت بعنوان راهکارهای نهایی مدنظر قرار گرفته است. کاهش فعالیت های صنعتی و همچنین محدودیت های ناشی از تحریم های اخیر در سطح بین المللی، توجه و تمرکز شرکت های بخش خصوصی را به معاملات داخلی جلب نموده است. شرکت در مناقصات دولتی و برنده شدن در آنها می تواند توان شرکتهای کوچک و متوسط را افزایش داده و آنها را در گردونه رقابتها نگه دارد و در عین حال برخی از این شرکتها از راهکارهای دیگری برای شرکت در مناقصات استفاده می نمایند. 

سهم شرکت های کوچک و متوسط از مناقصه ها

شرکتهای کوچک و متوسط علاوه بر حضور مستقیم،  عمدتا از دو روش دیگر برای شرکت در مناقصات دولتی استفاده می نمایند: راهکار اول، تشکیل مشارکت انتفاعی (Joint Venture / JV) است که قوانین و راهکارها و البته تبعات خود را دارد. راهکار دیگر نیز شرکت در پروژه ها در قالب پیمانکار رده دوم (دست دوم) و یا تامین کنندگان غیرمستقیم است که البته این روش در اکثر معاملات بعنوان خط قرمز مناقصه گزار تعریف شده و ممنوع است. در نهایت یکی از مهمترین مسیرهای  توسعه شرکتهای کوچک و متوسط  شرکت در مناقصات دولتی می باشد.

ساز و کارهای شرکت در مناقصه جهت شرکت های کوچک و متوسط

اولین محدودیتی که شرکت های کوچک و متوسط را جهت حضور در مناقصات دولتی با مانع روبرو می کند، مقولاتی نظیر ارزیابی های رسمی (عموماً رتبه بندی سازمان برنامه و بودجه) و محدودیت های مالی جهت تامین ضمانت نامه های موردنیاز است.بسیاری از شرکتهای کوچک و متوسط با تمرکز بر توانمند سازی خود و دریافت این مجوز ها توانسته اند حضور خود را در مناقصه های دولتی افزایش دهند. 

سختی های دریافت اینگونه مجوز ها باعث شده است که برخی از شرکتها از ورود به این روند امتناع نموده و یا به روشهای نظیر خرید مدارک تحصیلی فارغ التحصیلانی که دارای سابقه ی کار رسمی هستند و یا به صورت غیر قانونی و در قبال پرداخت هزینه های نامتعارف از خدمات دلالان این حوزه استفاده نمایند. بررسی مناقصه های دولتی طی سالهای گذشته نشان میدهد که بسیاری از شرکتهای کوچک و متوسط توانسته اند با انتخاب مسیرهای درست توانمند سازی و دریافت مجوزهای فنی و مالی، خود را به عنوان بازیگران جدید معرفی نموده و برنده بسیاری از مناقصات باشند.

بخش ها و حوزه های موردنظر شرکت های کوچک و متوسط در مناقصات کشور

با توجه به ظرفیت های مالی و تخصصی، عملاً انتظار می رود شرکت های کوچک و متوسط بیشتر تمایل به حضور در مناقصات تعمیرات و نگهداری، تامین تجهیزات، تامین نیروی انسانی، ترابری و حمل و نقل، پیمان های جزء، عملیات تکمیلی، تاسیسات و خدمات تخصصی (دانش محور) را داشته باشند. حتی در معاملات کلان و پروژه های زیربنایی و صنعتی، مجری اصلی پروژه این سری خدمات را بصورت برونسپاری شده به انجام می رساند که کسب تجربه و تخصص در این سری فعالیت ها، کمکی موثر به حضور شرکت های کوچک و متوسط را در مناقصات و بصورت مستقیم در بر خواهد داشت.

بهره وری بخش خصوصی از برگزاری مزایده های دولتی

برگزاری مزایده های دولتی که بصورت معمول اعلان عمومی را نیز به همراه دارد، منجر به تداوم چرخه های اقتصادی در بخش های مختلف کشور میگردد. تامین (خرید) املاک، تجهیزات و یا امتیازات موردنیاز توسط بخش خصوصی در فضایی عادلانه، شفاف، رقابتی و به قیمت مناسب شرایط خوبی را جهت توسعه و تداوم فعالیت های اقتصادی شرکت های کوچک و متوسط بوجود خواهد آورد. با اینحال، حضور این بخش (شرکت های کوچک و متوسط بخش خصوصی) در مزایدات دولتی با محدودیت های نظیر قیمت گذاری غیرکارشناسی (و صرفاً سود محور)، عدم استفاده از خدمات تخصصی و مشاوران خبره جهت برگزاری مزایده مواجه می باشد. اطلاع جامع از کلیه مزایده های درحال برگزاری، سرعت عمل در ارائه پیشنهادات و استفاده از مشاوران خبره در ارائه قیمت میتواند کمک بسیار شایانی به شرکت های کوچک و متوسط برای برنده شدن در مزایده های دولتی نماید.

استقبال از سایت مناقصات توسط بخش خصوصی

بنظر می رسد در حدود 35هزار شرکت فعال بخش خصوصی در سطح کشور، به نحوی از انحاء متقاضی حضور و شرکت در مناقصات و مزایدات دولتی (و خصوصی) هستند که این عدد، در عین حال اشاره دارد به پتانسیل و ظرفیت بالای بخش خصوصی ایران جهت حضور در معاملات دولتی. در اولین وحله، مقوله ی دست یابی به فراخوان ها و سپس، اسناد مناقصات موردنیاز متقاضیان مطرح خواهد بود. با توجه به گسترش خدمات شرکت هایی که در زمینه ی توزیع تخصصی و طبقه بندی اخبار و اسناد مناقصات فعالیت می کنند، عملاً سرویس های اطلاع رسانی موردنیاز متقاضیان شرکت در مناقصات نیز توسط همین شرکت ها تامین می گردد. انتخاب سایت مناقصات جامع به همراه سرویس های جانبی و ارزش افزوده مطابق با نیاز متقاضیان شرکت در مناقصات، پاسخگوی بخشی از دغدغه های مربوط به حضور در این عرصه خواهد بود. ضمن اینکه انتظار می رود شرکت های کوچک و متوسط بیشترین استقبال را از این مدل خدمات داشته باشند. در حال حاضر اپلیکیشن و وب سایت پایگاه اطلاع رسانی مناقصات هزاره (تحت مدیریت شرکت ارتباط گستران هزاره) در حال ارائه ی خدمات مورداشاره به تعداد زیادی از شرکتهای عضو خود می باشد. با گذر از هفدمین سال تاسیس، سطح بالای رضایت مشتریان این سرویس نمایانگر بهبود مستمر و تکیه بر ساختار تحقیق و توسعه است که مدنظر موسسین این مجموعه بوده و خواهد بود. 

لازم به ذکر است کلیه ی اطلاعات مناقصات و مزایدات و استعلام های کشور درپرتال جامع پایگاه مناقصات هزاره قابل دسترسی می باشد.