زلزله کرمانشاه؛ رسوایی مهندسی ساختمان در ایران

جعفر محمدی: در تصاویر و فیلم های منتشر شده از زلزله کرمانشاه، خانه های تخریب شده ای دیده می شود که مربوط به مسکن مهر هستند و قاعدتاً مربوط به همین چند سال اخیر هستند.

هر چند می توانیم موضوع را صرفاً از منظر یکی از صدها مشکل بر جای مانده از دوران دولت احمدی نژاد بررسی کنیم - که در جای خود این گونه هم هست - ولی می خواهیم با نگاهی عمیق تر به موضوع بنگریم و سخن از رسوایی مهندسی ساختمان در ایران به میان آوریم.

درست است که بناهای مسکن مهر در زمان دولت احمدی نژاد ساخته شده اند ولی مگر نه این است که همه آنها را مهندسان این کشور ساخته و نیز بر ساخت شان نظارت کرده اند؟! همان مهندسانی که بعد از احمدی نژاد هم هستند و همچنان به کار ساخت و ساز مشغول؟!

چگونه می توان پذیرفت بناهای قدیمی تر که تابع این همه مقررات ساختمانی نبوده اند، در زلزله سالم مانده اند ولی مسکن های مهر و غیر مهر که جدیدالاحداث بوده اند، آسیب های جدی دیده و حتی تلفات جانی هم بر ساکنان شان تحمیل کرده اند.

موضوع مسکن مهر نیست؛ ضعف ساختار مهندسی کشور است. در زلزله های قبلی هم مواردی از آسیب و تخریب بناهای نوساز گزارش شده است ولی گویا قرار نیست چاره ای برای این موضوع اندیشیده شود.

سال ها پیش در ترکیه زلزله ای آمد و بسیاری از ساختمان های نو فرویختند و مهندسانی که بر آن ساختمان ها نظارت کرده و مهر تایید بر بنایشان زده بودند تحت تعقیب قرار گرفتند؛ از آن به بعد مهندسان ترکیه فهمیدند که پایان کار یک ساختمان، آغاز مسؤولیت آنها برای یک عمر است.

اینک ایران درگیر چنین مشکلی است. چه کسی می تواند با اطمینان بگوید اگر زلزله ای به قدرت زلزله کرمانشاه ، شهری پرتراکم مثل تهران را بلزراند، هیچ کدام از خانه هایی که مهندسان ایران ساخت شان را تایید کرده اند، فرو نخواهد ریخت؟!

عجیب است که در این کشور، یک اجاق گاز یا یک لامپ کم مصرف چند هزار تومانی، گارانتی دارد و سازنده اش تا زمان مشخصی، در برابر آنچه ساخته و فروخته، مسؤول است ولی نه سازندگان و نه مهندسان ناظری که ساختمان های گرانقیمت می سازند و به مردم می فروشند یا بر ساخت شان نظارت می کنند، هیچ مسؤولیتی ندارند، حتی اگر آنچه ساخته اند بر سر مردم فرو بریزد و جانشان را بگیرد یا تا آخر عمر ویلچر نشین شان کند!

پیگری سریع، جدی و بدون اغماض پرونده خانه هایی که در چند سال اخیر با تایید مهندسی ساخته شده و فروریخته اند و نیز، تدوین و تصویب قانون مسؤولیت سازندگان ساختمان، دو مطالبه جدی و حیاتی مردمی است که روی کمربندی جهانی زلزله زندگی می کنند و حق دارند زنده بمانند.