امام علی (ع): كسى كه دانشى را زنده كند هرگز نميرد.
سید موسی بلادیان : نوزدهم شهریور ماه سالروز درگذشت مجاهد نستوه آیت اله سیدمحمود طالقانی اولین امام جمعه تهران در سال 1357 می باشد. این شخصیت روحانی بیش از پنجاه سال در دوران طاغوت با استعمار و استشمار و استبداد در مبارزه بود. از جوانی از طریق آموزش و تفسیر قرآن و نهج البلاغه و سایر کتب دینی به ارشاد و تبلیغ آئین حیاتبخش قرآن پرداخت آیت اله طالقانی مسجد هدایت یعنی مرکز شهر تهران را برای اقامه نماز جماعت و تربیت جوانان فاضل انتخاب کرده بود. آیت اله طالقانی در واقعه کشف حجاب مربوط به زنان رضاشاه به شدت مبارزه نمود و به همین دلیل صدمات و سختی های فراوانی را تحمل نمود. آیت اله طالقانی در سال های 1330 و 1331 بنا به پیشنهاد مرحوم آیت اله العظمی بروجردی مرجع بزرگ شیعیان جهت شرکت در موتمر العالم الاسلامی که به منظور تشریک مساعی بین مسلمانان کشورهای مسلمان تشکیل شده بود به مصر و اردن سفر کرد و از نزدیک ....
با مسائل
دنیای اسلام آشنا شد. این مجاهد آگاه با فدائیان اسلام که گروهی مومن، معتقد و بسیار
فعال بودند و برای تحقق اهداف اسلامی فداکاری کرده و با حکومت ستمگر شاه و اربابان
آمریکائی اش مبارزه می کردند همکاری موثری داشت. آیت اله طالقانی در جریان نهضت ملی
شدن نفت تلاش های فراوانی در جهت رهائیدن حقوق ملت مسلمان ایران از چنگال استعمارگران
چپاول پیشه انجام داد و از شروع نهضت روحانیت به رهبری امام خمینی در سال 1341 مخالفت
با رژیم را سرعت داد. آیت اله طالقانی در واقعه 15 خرداد 1342 دستگیر و به ده سال زندان
محکوم شد. این بزرگ مرد مجاهد در زندان هم دست از مبارزه برنداشت و به روشنگری زندانیان
پرداخت . کتاب تفسیر « پرتوی از قرآن» را به همین منظور در زندان نوشت. در سال های
قبل از انقلاب مسجد هدایت پناهگاه و مرکز تجمع مخالفان رژیم بود. آیت اله طالقانی در
جریان برگزاری جشن های 2500 ساله علیه رژیم افشاگری نمود و در نتیجه او را به زندان
بردند تا بالاخره با پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی آزاد گردید. آیت اله طالقانی در
جهت پیروزی انقلاب زحمات بسیاری را متحمل شد و طبق فرمان امام خمینی اولین امام جمعه
تهران و ایران بود که با خطبه های پرشور به هدایت و ارشاد مردم می پرداخت . امام امت
پس از ارتحال این مردم راستین حریم ولایت طی پیامی فرمودند که: « او برای اسلام به
منزله حضرت ابوذر بود، زبان گویای او چون شمشیر مالک اشتر برنده و کوبنده ، مرگ او
زودرس بود و عمر او پربرکت. به روح بلند این مجاهد پرآوازه که به حق مدافع اسلام و
در تربیت جوانان و نوجوانان زحمات فراوان متحمل شد و مسجد و نماز جماعت بی ریا و دلنشین
بسیار پرجاذبه و تاثیرگذار بود درود می فرستیم و یاد و خاطره اش را گرامی می داریم.