نهر شاوور یک رودخانه قدیمی و خط القعر منطقه شوش تا شمال اهواز که از قدمتی مربوط به عهد عیلامیان برخوردار است. منشاء این رودخانه شمال شوش و منابع تغذیه آن چشمه های زیر زمینی در طول مسیر که طی ۵۰ سال گذشته زهاب های نیشکر هفت تپه و شبکه جنوب شوش نیز به آن اضافه شده است.

لایروبی این ممر آبی مهم، از عهد قدیم لغایت سال ۱۳۵۷ بصورت سنتی و دستی و متناسب با تجهیزات و ادوات روز توسط مردم و کشاورزان صورت می پذیرفت که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، سازمان آب و برق استان خوزستان متولی لایروبی مکانیزه آن گردید.

انتخاب مناطق پیرامون شاوور بعنوان محلی مناسب جهت سکونت و کشاورزی بسیاری از قبایل، دلیلی بر اهمیت اقتصادی آن است. از جمله رخدادهای مرتبط به حوزه تاریخ اقتصادی این منطقه می توان به این مورد اشاره کرد:

در دوران سیطره سادات بیت سید نعمه بر بخشهایی از زمینهای جنوب اهواز و غرب کارون و با توجه به نیاز شدید آنها به آب کشاورزی، با کمک قبایل هم پیمان خود و با ابزار و ادوات ابتدایی آن زمان، اقدام به ادامه حفر رود شاوور از روستای الهایی ( شهر الهایی فعلی ) تا ۲۵ کیلومتری جنوب اهواز ( روستای بیوض ) نمودند که این اتفاق اهمیت و نقش ارزنده و منحصر بفرد اقتصادی شاوور برای کشاورزان را بخوبی نشان می دهد.

توضیح: آنچه خواندید و در پی خواهد آمد، اطلاعاتی است که توسط یکی از دوستان محترم و مطلع، که از فعالان اجتماعی و از اهالی همان منطقه نیز می باشد و... که صاحب این قلم با مقداری دخل و تصرف آن را به شما خوانندگان تقدیم می نماید.

با این مقدمه به بحث اصلی این نوشتار که چرا سازمان آب و برق خوزستان اقدام به انحراف آب از سد شاوور و هدایت آن به سمت چپ یعنی نهر خارور یا خاور نموده است؟ آیا سازمان آب و برق خوزستان برای این اقدام خود که سبب نابودی کامل تنها کشت منطقه ( شلتوک ) و آوارگی کشاورزان شده است دارد یا خیر؟ پاسخ اعلام شده از سوی سازمان مزبور در یک کلام خلاصه می شود و آن هم منع برنج کاری در کناره های شاوور است، اما آیا این توجیه زاییده ای از قراین علمی و مصداقی از جنس حقیقت دارد؟ بر اساس واقعیات موجود حتی اگر آب به سمت خارور یا خاور هم هدایت بشود، کشاورزان آن حوزه نیز چاره ای جز کشت برنج نخواهند داشت بنابر این توجیه سازمان آب و برق زایشی از حقیقت بهمراه ندارد و باید بدنبال اسباب دیگری برای این حذف و اضافه ظالمانه پیدا کرد.

سازمان آب و برق ( مدیریت شبکه کرخه و شاوور ) بهتر از کشاورزان بومی می داند که کشاورزی آن منطقه تک محصولی است زیرا زمینها در خط القعر شاوور یعنی پایین ترین نقطه به سمت ابتدای تالاب بامدژ قرار گرفته که به دلیل پایین بودن سطح زمینها، تمام زهابها، آبهای بارندگی، آبهای بالادست و مازاد اجباراً به سمت این مناطق هدایت می شوند و در نتیجه مناطق موسوم به خط القعر در زمستان غرق آب شده و فرصت هرگونه کشت ( به استثنای برنجکاری ) از کشاورزان گرفته می شود.

با توجه به اینکه کشاورزان مجاور نهر خاور از چنین وضعیتی در رنچ بوده و همچون شاووریها تک محصول هستند و اجباراً باید برنج بکارند، لذا با هیچ منطق قانونی و علمی سازگار نیست کشاورزان چندین و چند روستا، در امتداد روستای سده تا الهایی از یگانه کشت خود محروم شوند تا عده ای دیگر همین کشت را بکارند.!

بر همین اساس می توان گفت که ادعای سازمان آب و برق مبنی منع برنجکاری مقرون به صحت نبوده و همانطور که گفته شد، علت را باید در جای دیگری جستجو کرد. باید تحقیق و بررسی کرد که آیا در کنار نهر خاور ( همانی که آب به رویش گشوده شد ) آیا حوضچه یا حوضچه های پرورش ماهی وجود دارد که اگر آب به آنها نرسد نابود می شوند و ارزش اقتصادی خود را از دست می دهند اما با انحراف آب از خطر مرگ رها می شوند و به رونق اولیه می رسند.

در کنار این فرضیه مأخوذ از عالم واقعیت، اما مگر می شود که مثلا برای نجات یک مزرعه پرورش ماهی اسباب مرگ صدها مزرعه دیگر فراهم شود؟ اگر این فرض صحیح باشد واقعا‌ به حال مدیریت آب استان و آثار خطرناک بعدی که دامنگیر کشاورزان را خواهد گرفت باید گریست.

بر اساس بدبینی متراکم شده، راقم آرزو می کند یک تیم کارشناسی بیطرف و ترجیحا اعزامی از مرکز وارد این موضوع بشود و بررسی کند که اگر هم حوضچه یا حوضچه های پرورش ماهی در حوزه نهر خاور وجود داشته باشد، مشخص کند آن مزارع تحت مالکیت چه اشخاصی است؟ آیا مالک یا مالکان آن مزرعه یا مزارع رابطه استخدامی - انتسابی و مدیریتی با سازمان آب و برق و بخشهای تابعه از جمله شرکتهای مهندسی مشاور ( مستقر در اهواز ) دارند یا خیر؟ بسیار مهم است که افکار عمومی پاسخ این قبیل سئوالات مشروع را از زبان مسئولان محلی از جمله استاندار، رییس سازمان آب و برق، نمایندگان مجلس و ... بشنوند اما حسب تجربه که نشان می دهد پاسخگویی به افکار عمومی همواره دغدغه آخر مسئولان و نمایندگان است، تمنای ورود مراجع نظارتی مرکز نشین جهت رفع ابهام از چرایی انحراف آب به سمت خاور و محروم کردن کشاورزان شاووری همچنین فرض وجود حوضچه های ماهی و انتفاع احتمالی آنها از قضیه انحراف آب را نمودیم.

این سخن ادامه دارد ...

X Share

Stumble Upon Delicious Cloob

Digg

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به شوشان است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.

طراحی و تولید: ایران سامانه