امام علی (ع): كسى كه دانشى را زنده كند هرگز نميرد.
شوشان/ عبدالرحیم سوارنژاد
اُفت آموزشی یکی از عارضه های نظام آموزشی کشور است که در استان خوزستان به دلایل خاص از جمله شرایط آب و هوایی و پدیده های نوظهور طبیعی بیش از سایر استانها مشاهده می شود بطوری که رتبه آموزشی یکی از دغدغه ها و نگرانی های مردم و مسئولین در سالهای اخیر بوده است.
محققین و صاحب نظران و کارشناسان آموزشی استان پژوهش های متعددی در خصوص علل و عوامل اُفت آموزشی انجام داده اند یکی از عوامل مورد اتفاق نظر تمام پژوهشهای صورت گرفته در استان وجود شرایط اقلیمی و گرمای طاقت فرسای استان در حدود ۶ ماه از سال است که ابتدا و انتهای سال تحصیلی را در استان به شدت تحت تاثیر و زمان مفید یادگیری را کاهش می دهد.
هرچند که شرایط اقلیمی را نباید باعث اُفت آموزشی دانست بلکه فراهم نیاوردن شرایط و امکانات متناسب و عدم اتخاذ تصمیم متناسب با اقلیم مناطق استان ،زمینه اُفت آموزشی را فراهم می آورد که پرداختن به این موضوع چه از حیث توجه و ایجاد انگیزه برای نیروی متخصص جهت ماندن و خدمت در استان و همچنین از حیث ضرورت تجهیز کلاسها و مدارس به وسایل برودتی موضوعی ست که باید جداگانه به آن پرداخت .
ولی به هر حال همه کارشناسان آموزشی متفق القولند که با چنین شرایط آب و هوایی و نبود مکانیزم های ایجاد انگیزه برای نگهداشت معلمان در مناطق گرمسیری و محرومیت بسیاری از واحدهای آموزشی از امکانات و تجهیزات مناسب خنک کننده ،گرما از مهمترین عوامل بشمار می آید که باید با بهره گیری از فرصت ها و آنالیز منطقی اوقات آموزشی همراه با برنامه ریزی آموزشی بر این پدیده فائق آمد.
می دانیم که بر اساس دستورالعملهای وزارت و مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش ، سال تحصیلی در کل کشور ۳۴ هفته پیش بینی شده است و در استانهای گرمسیری حداقل دو هفته کوتاهتر نسبت به استانهای سردسیر و خوش آب و هواست ، این در حالی ست که عملا” پس از تعطیلات نوروزی با گرم شدن هوا کلاسهای درس در مناطق گرمسیر از کارآیی کمتری برخوردار هستند.
متاسفانه در سالهای اخیر با بروز پدیده گردوغبار مدارس بیش ازسایر بخشها آسیب دیده اند بطوری که در سال تحصیلی گذشته بیش از ۲۰ روز تعطیلی را به دلیل وقوع و شدت این پدیده شاهد بوده ایم که باید برای آن چاره اندیشی شود تا بیش از این فاصله آموزشی مناطق گرمسیر با سایر استان ها تشدید نشود که می توان با گسترش فضای مجازی ،خلاکمبود وقت از جمله دو هفته کمتر از مناطق برخوردار راپرکرد ،پر کردن این خلا نیاز به بررسی همه جانبه و سنجش امکانات و نیروی انسانی موجود و ظرفیتهای منطقه ای خواهد بود که بهره گیری از فرصت زمانی می تواند به کمک آید.
ولی با دستور وزیر آموزش و پرورش وقت ، مدارس تمامی مقاطع تحصیلی کشور در روز پنج شنبه تعطیل شدند! و اخیرا” سرپرست جدید آموزش و پرورش با تایید این نکته بر اجرای تعطیلی تاکید نمودند ! این دستور هرچند ممکن است موجب خوشحالی مرکزنشینان گردد ولی برای مناطق گرمسیر که با کمبود زمان آموزشی روبروست نگران کننده به نظر می رسد و در شرایطی که بهترین ایام تحصیل در خوزستان در فصل پاییز و زمستان است تعطیل کردن ۳۲ روز (۳۲ پنج شنبه در طول سال تحصیلی ) از بهترین ایام یادگیری ضربه جبران ناپذیری به نظام آموزشی مناطق گرمسیری وارد خواهد کرد و موجب اُفت آموزشی می شود. در صورتی که بیش از ۷۰٪ از مدارس خوزستان در دونوبت به فعالیت مشغولند اجرای این دستور تبعات هزینه ای گزافی بر آموزش و رورش استان تحمیل خواهد نمود.
البته می طلبد تا خروجی این اقدام را در سال گذشته مورد ارزیابی دقیق قرار داد و نتایج حاصله در نفی یا اثبات این تصمیم موثر افتد .
بی توجهی به تفاوتهای استانها و تصمیمات متمرکز در تهران متناسب با شرایط برخی از استانهای برخوردار عرصه را بر معلمان مناطق گرمسیری که باید سرفصلهای کتابهای درسی را به موقع به اتمام برسانند بسیار تنگ می نماید و چنین برخوردی توانمندی نیروی انسانی موجود را به تحلیل برده و انگیزه ها را کاهش می دهد !
آیا بهتر نیست در وزارت آموزش و پرورش که کارشناسان خبره و مجربی در مباحث تعلیم و تربیت حضور دارند به نحو مطلوب از تواناییهای کارشناسی آنان استفاده شود تا اینگونه تصمیمات پس از نقد و بررسی ابلاغ گردند که تبعات منفی در دراز مدت برای جامعه فراهم نیاید؟
می توان با کسب اطلاع ساده از درخواست انتقال فرهنگیان مناطق گرمسیری به درونیات آنان در خصوص طرحها پی برد!،شاید در پاسخ به تعطیلی پنج شنبه ها چنین بیان شود که طبق نظر سنجی از جامعه به این امر مبادرت شده است! اما باید گفت استقبال از تعطیلی به دلیل وضعیت معیشتی جامعه فرهنگیان و عدم رسیدگی به این امر وهمچنین مشاهده نگردیدن وجوه صرفه جویی حاصل از طرحها در وضعیت اقتصادی و علمی جامعه فرهنگی و خانواده صورت می گیرد تا بتوانند در این فرصت خلاهای اقتصادی را به نوعی پُر نمایند !
آموزش و پرورش متولی تعلیم و تربیت است و بالندگی در گرو برنامه ریزی و دخیل نمودن همه عناصر اجتماعی در تصمیم سازیهاست که با وجود چنینن رویکرد یک جانبه گرا ، بازهم درب بر همان پاشنه خواهد چرخید و تحول در حد یک شعار باقی خواهد ماند هر چند گزارشات مفصل در این راستا ارائه نماییم که تن رنجور معلم جنوبی گواه بر درنظر نگرفتن مطالبات اوست.
لازم است جناب آقای فانی که روزی بعنوان رزمنده در این خطه حضور داشته اند و سالها در مناصب مختلف آموزشی مسئولیتهایی را بعهده داشتند به مناطق گرمسیر با نگاه عمیق تری بپردازد و مشکلات خاص آنها را با نگاهی خاص پیگیری نماید و همچنین در تعطیلی پنج شنبه مدارس تجدید نظر کند ، برادر عزیز جناب آقای دکتر فانی باید بدانند که اگردر گذشته اقداماتی در دستگاه انجام شد که با تحول همخوانی نداشته اند ،به دلیل نا آشنایی و دوربودن مسئولین با دستگاه مورد اغماض قرار می گرفتند ولی چون جنابعالی از تجارب بسیار زیاد و ارزنده در دستگاه تعلیم و تربیت بحمدلله برخوردار هستید هر تصمیم مغایر با مطالبات جامعه معلمی را نخواهند پذیرفت و از شما نمی گذرند زیرا شمارا از نوع خودشان می دانند.