شوشان- نوید قائدی
از ضعفهای اساسی مدیریت شهری در اهواز میتوان به عدم توجه لازم به آموزشهای شهروندی اشاره کرد. متأسفانه طی سالهای گذشته که تقریباً تمامی شهرداریهای کشور تغییر رویکرد دادهاند و از سازمان خدمات رسان تبدیل به سازمان فرهنگی و اجتماعی و خدماتی شدهاند در این راستا شهرداری اهواز هنوز نتوانسته جایگاه خود را ترمیم و اصلاح نماید. گرچه در این شهرداری معاونت فرهنگی و اجتماعی ایجادشده است و همهساله برنامههایی را تدارک میبیند اما باید گفت اولیترین وظیفه این معاونت ترویج فرهنگ شهروندی در تمامی ابعاد مانند خدمات شهری، عمران شهری و فرهنگ شهروندی و موارد مرتبط با شهر و شهرنشینی است.
ورود این معاونت به بحثهای کلان فرهنگی شاید محلی از اعراب نداشته باشد زیرا در شهر سازمانهای مرتبط با امور فرهنگی و اجتماعی زیادی هستند که متولی و عهدهدار انجام این امور میباشند. گرچه هماهنگی و تعامل با این دستگاهها لازم ضروری است.
سال گذشته از طرحی به نام توانمندسازی محلههای شهری رونمایی شد که قرار است در خصوص تغییر و تحول و ارتقا کمی و کیفی محلهها فعالیت نماید. ظاهراً متولی فرمانداری و شهرداری در این زمینه قرار است همکاری و مساعدت نماید. این فرصت خوبی است که با شناسایی نقاط ضعف محلهها و برنامهریزی لازم زمینه توسعه محلهها فراهم شود؛ اما باید تذکر جدی داد که نوار توسعه از میان شهروندان و تفکر و رویکرد رفتاری و اخلاقی آنان شروع خواهد شد؛ و محله زمانی بشاش و فعال وزنده خواهد شد که شهروندان با اصول شهروندی آشنا و بر اساس آمیزههای ایرانی و اسلامی خود در این راستا گام بردارند.
بهطور مثال محلههای قدیمی شهرهای ایران مانند کاشان با طراحی خاص خود پر از حیات و سرزندگی بوده است. نیاز است در این زمینه مطالعات اجتماعی دقیقی انجام گیرد تا نیازهای شهروندان و خواستههای مشخص گردد و برای رفع آنان الگو و روش و مدل اجرایی پیشبینی کرد.
بهطور مثال یک پیشنهاد این است که برای ایجاد روحیه همدلی و مودت و همکاری و سرزندگی و شادابی در محله بهگونهای برنامهریزی شود که در یک محله با هزار واحد مسکونی هر واحد دو گلدان متناسب با اقلیم در بیرون از منزل قرار داده و مسئولیت تیمارداری آن را به عهده گیرند.
در این روش نمادین در محله دو هزار گلدان به محیط و منظر معابر اضافهشده و از فردا روزی که ساکنان محله بیرون از خانه میروند با منظرهای زیبا و دلنشین و پر از طراوت مواجه خواهند شد.
از مزایای جانبی آن ترویج فرهنگ و حس مسئولیت شهروندی است و همچنین افزایش سرانه فضای سبز و ایجاد مهربانی و تزریق حس نوعدوستی و مهربانی بین ساکنان خواهد بود. همین حرکت نمادین میتواند شروع انجام کارهای گروهی و شهروندی باشد. این طرح با کمترین هزینه و فقط با برنامهریزی منطقهای از طریق چند نهاد ذیربط قابل اجرایی شدن است؛ که باید ضوابط آن مشخص و اهرمهای تشویقی برای آن ترسیم و دستورالعمل و وظایف مجریان و شهروندان تدوین گردد.
این حرکت میتواند با شعار "اهواز شهری با میلیون ها گلدان مهربانی" آغاز به کار نماید.
من ا. التوفیق