شوشان - علی احمدی :
۱- وضعیت نابسامان آب و فاضلاب اهواز، موضوع امسال یا سال های اخیر نیست بلکه نگارنده تا آنجا که بخاطر دارم، از اولین سال های بعد از انقلاب، وضعیت دو سرویس بالا موضوعِ مطرح و مشکل عمده ی اهواز به شمار می آمدند.به عبارت دیگر، این مشکل یک مشکل و مسئله ی کهنه ای است که گریبان مردم را گرفته و رها نمی سازد.
۲- مشکلی که از آن سخن می گوییم براستی چگونه مشکلی است و از کجا پدید آمده است؟
پاسخ به نحو موجز این است:"پایین بودن کیفیت آب شرب و بلکه ناسالم بودن آن به علت ریزش انواع فاضلابها در منبع این آب یعنی رود کارون و احتمال بالای نفوذ فاضلاب به داخل سیستم لوله کشی آب شرب در اثر فرسودگی و خوردگی لوله ها در زیر زمین.
وقتی انواع فاضلاب های انسانی و صنعتی در سواحل و در طول مسیر رود کارون به درون رودخانه سرازیر می شوند، طبعاً هم آب خام را آلوده می سازند و هم امکان تصفیه ی کامل آب در تصفیه خانه های آب را محدود می سازند ِالبته عدم تصفیه ی کامل و مطلوب آب در تصفیه خانه ها به عوامل فنی و عملیاتی دیگری مانند فرسودگی تجهیزات و ماشین آلات و عدم انجام چرخه ی درست در فرآیند تصفیه و در نهایت کمبود ظرفیت تصفیه ای برای جمعیت کنونی شهر.
۳- آب شرب اهواز بلحاظ کیفیت و کمیّت پایین آب رود کارون -سرچشمه ی اصلی آب شهر- ناشی از: ۱-ریزش انواع فاضلاب های انسانی و صنعتی( و احتمالاً پساب های بیمارستانی)، ۲- فرسودگی و قِلَّت ظرفیت تصفیه خانه های آب و ۳- فرسودگی شبکه ی توزیع آب شهر، طبعاً از کیفیت پایینی برخوردار بوده که آن علاوه بر بروز انواع بیماریها، موجب نارضایتی و شکایت شهروندان از بو و مزه ی نامطبوع آب گردیده است.
مسئولان در دولتهای مختلف برای رفع مشکل تاکنون راهکارهایی اندیشیده اند که از آن جمله، طرح انتقال آب شوشتر به اهواز در دولت اول خاتمی بود که نگارنده از سرنوشت آن بی اطلاعم.طرح دیگر، تعویض و یا نوسازی شبکه ی توزیع آب بود که برایش بودجه هایی تخصیص دادند اما به سرانجام نرسید.
۴- طرح و پروژه ی دیگری که بنا بود به اجرا در آید تا علاوه بر جلوگیری از ریزش فاضلاب شهری به درون رود کارون، اسباب جمع آوری، انتقال و تصفیه ی فاضلاب شهری را فراهم آوَرَد طرح بزرگ فاضلاب اهواز بود. داستان طرح بزرگ فاضلاب شهر اهواز اما داستانی غم انگیز و تاسف آور است.در طرح مذکور که مربوط به بیش از دو دهه پیش است بنا بود شهر به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم شده و برای هر قسمت، علاوه بر احداث خطوط جمع آوری و انتقال، یک تصفیه خانه ی بزرگ و مدرن فاضلاب هم احداث و راه انداری شود تا به این وسیله، مسئله و مشکل فاضلاب شهر اهواز به صورت اساسی و زیربنایی حل و رفع گردد.در چند سال اول طرح اخیر، در بودجه ی عمومی مبالغی تخصیص داده می شدند اما در سال های بعد، بودجه ی تخصیصی آب رفته و سال به سال کمتر و کمتر می شد تا آنکه آن طرح بزرگ به تدریج به فراموشی رفت.جدا از عدم تخصیص اعتبارات کافی به طرحها و پروژه های مورد اشاره، عدم اهتمام و بی عملی مسئولان و دستگاه های اجرایی مربوطه در استان و شهرستان را می بایست از عوامل اصلی عدم انجام و توفیق طرح ها به شمار آورد.
در نتیجه سال هاست که شهر اهواز و شهروندان اهوازی، از وضعیت نابسامان کنونی از حیث کیفیت و سلامت آب شرب از یکسو، و ناهنجاری شبکه ی فاضلاب شهری - که علاوه بر آلوده سازی رود کارون، در شرایط بارندگی به سطح معابر و مناطق شهری جریان می یابد - از سوی دیگر، در رنج و عذاب به سر می برند و کسی از دولتمردان، فریادرس و یاریگر آنان نیست.
بنا به شناخت و اِشراف نگارنده بر موضوع فوق به لحاظ زمینه های تحصیلی و تخصصی،نکته ی قابل توجه اینکه اگر طرحهای نامبرده و غیر آنها با وجود بزرگی و صعوبت کار، در همان سال های تصویب و ابلاغ برای اجرا، بدرستی به مرحله ی عمل می رسیدند (به شرط وجود مدیران و مجریان مطلع، متخصص و دلسوز و متعهد) حتی با همان مقدار تخصیص اعتبار، بسیار محتمل و ممکن بود که به سرانجام برسند تا با حل ریشه ای مسئله، از مزمن شدن مشکل جلوگیری کرده، تا آنکه شهروندان از خطرات و صدمات ناشی از بهداشتی و کیفی نبودن آب شرب خلاصی یافته، و تا آنکه از حق برخورداری از آب بهداشتی، سالم و مطبوع - که از حقوق اولیه ی هر یک از آحاد مردم است- بهره مند گردند.