شوشان تولبار
آخرین اخبار
شوشان تولبار
کد خبر: ۱۰۴۹۹۸
تاریخ انتشار: ۱۱ فروردين ۱۴۰۰ - ۱۲:۴۱
شوشان - دکتر حسن دادخواه :
"عاقبت" و "آینده" ، دو واژه ای است که در گفت و گوهای روزانه، متون مذهبی و یادداشت ها و نوشته هایی که معطوف و مربوط به پس از "حال" و "اکنون" است، بکار برده می شود.
کاربرد واژه "عاقبت" در متون دینی و بویژه در متن های دعا، به نقطه پایانی زندگانی مادی و دنیایی و شروع زندگانی دنبالدار متافیزیکی و اخروی اطلاق می گردد. این"عاقبت"، البته نقطه شروع و پایان آن بر انسان ها پوشیده است و جزیی از اطلاعات غیبی است.
کیفیت وضعیت انسان های باورمند به عاقبت، وابسته و در گرو عملکرد آنان در دنیای مادی و زیست حیوانی آنان دارد. از این روست که مومنان و باورمندان و متدینان، داشتن عاقبتی نیکو و خوش و خیر را که مایه آبرومندی در پیشگاه الهی باشد، برای همدیگر آرزو می کنند. عبارت هایی مانند " عاقبت بخیر شوید" ، "خدا عاقبت همه را ختم بخیر کند" و جملات دعایی مانند آن، در راستای پراهمیت نشان دادن مدت زمان و برهه ای است که پس از پایان زیست دنیوی، فرا می رسد و نهایتی برای آن متصور نیست.
واژه"آینده" نیز مانند واژه " عاقبت" به برهه زمانی پس از زمان "حال" و "اکنون" اطلاق می گردد با این تفاوت که مربوط به دوره زیست دنیوی و مادی و حیوانی انسان هاست و شروع آن، زمان حال و اکنون است و پایان آن، پایان زندگی مادی و دنیوی است. چگونگی وضعیت آینده نیز به نحوه و شیوه استقبال ما از آن و فراهم نمودن پیشنیازها وابسته است. مانند برنامه ریزی و پیش بینی رخدادها و کوشش برای کاهش آسیب ها و افزایش بهبودی ها دارد.
    در فرهنگ و معرفت دینی، البته اهمیت عاقبت به جهت غیرمادی  و پایان ناپذیر بودن آن، به مراتب بیشتر از اهمیت آینده است زیرا که آینده، روزی به پایان خود می رسد و ماندگاری آن، موقت است و گذرا.

دو قطبی شدن آینده و عاقبت
از آنجا که ماهیت آینده و عاقبت و مدت زمان هر دو  نسبت به یکدیگر متفاوت است، همواره نگرانی از دو قطبی شدن میان آن دو، دور از انتظار نبوده است. به رغم آنکه در پاره ای از متون مذهبی، دنیای مادی مقدمه و زمان کشت و کار برای ساختن زندگانی اخروی است ولی با این وجود، در سپهر معرفتی و عملی، میان آن دو، ترجیح عاقبت به زندگانی مادی، به سنگینی کفه "آخرت و عاقبت" منجر شده است.
تفاوت و کم و زیاد بودن اهمیت آینده و عاقبت در دو فرهنگ و معرفت دنیایی و فرهنگ و معرفت دینی، آنجا چشمگیر و حائز توجه و اهتمام است که متولیان و حاکمان و مقامات تصمیم ساز و تصمیم گیر در یک جامعه بزرگ انسانی و به وسعت یک کشور و سرزمین پهناور، بر اساس اهمیت آینده و یا بر اساس اهمیت عاقبت، نوع مدیریت و کشورداری خویش را تنظیم کنند.
براین پایه، نظامات و حکومت های عرفی، می کوشند تا با سازوکارهایی معقول و مبتنی بر داده های علمی و خردجمعی، آینده مردم و کشور خویش را بر اساس آینده ای بهبود یافته و توسعه محور و همراه با پیشرفت و زیست مطلوب تضمین و تامین کنند. از این رو، اهمیت به قانون،  برابری در رعایت قانون، نظارت و ارزیابی عملکرد ها، نظم و انضباط، پاسخگویی به شهروندان  از اصول خدشه ناپذیر در اینگونه جوامع و حکومت هاست. در حالی که در نظامات مبتنی بر ارجحیت عاقبت و زندگانی اخروی، در بهترین حالت، حاکمان می کوشند تا آخرت و زیست متافیزیکی و عاقبت بخیری و سربلندی در پیشگاه خداوندگار را برای مردم باورمند خویس تامین نمایند. از این رو، کم اعتنایی به بهبودی امور روزانه، عدم پایبندی به قوانین حاصل از فکر مادی، بی نظمی، فقدان رقابت در تولید، بی توجهی به رشد و توسعه اقتصادی و دنیوی، خواسته و ناخواسته از ویژگی های چنین جوامع و حکومت هاست.
گاهی نیز وجود " بشارت" در متون مذهبی، مبنی بر موفق و پیروز و غالب شدن جوامع دینی، منجر گردیده است تا مقامات مسئول در این جوامع، نسبت به برنامه ریزی و دقت عمل در رسیدگی به امور روزانه و مادی جامعه، دچار اهمال و غفلت شوند.

به نظر می آید که حتا در جوامع دینی و با وجود بشارت ها و دل سپاری ها به الطاف غیبی و پیش بینی نشده الهی، با این وجود، نبایستی لحظه ای از توجه به برنامه ریزی، تقویت نظام بهره وری و مدیریت کارآمد و ارزیابی و نظارت بر عملکردها و پایبندی به قوانین غفلت نمود.
نام:
ایمیل:
* نظر:
شوشان تولبار